Müşahidəçi Və Müşahidə Olunan

Çox aydın və anlamaq çətin deyil ki, kimsə özünə ciddi şəkildə, Tək deyil, Çox olduğu nöqteyi-nəzərdən baxmağa başlayanda, həqiqətən də daxilində daşıdığı hər şey üzərində işləməyə başlayır.

Aşağıdakı psixoloji qüsurlar Daxili Özünü müşahidə işinə maneə, əngəl, büdrəmə daşıdır: Mitomaniya (Böyüklük xülyası, özünü Tanrı hesab etmək), Eqolatriya (Daimi bir MƏN-ə inam; hər hansı bir Alter-Eqo növünə pərəstiş), Paranoya (Hər şeyi bilmək, Özünə kifayət etmək, lovğalıq, özünü səhvsiz hesab etmək, mistik qürur, özgənin nöqteyi-nəzərini görə bilməyən insan).

Daimi bir MƏN-ə sahib olduğunuza, Tək olduğunuza dair absurd əqidə ilə davam etdiyiniz zaman, özünüz üzərində ciddi işləmək qeyri-mümkün bir şeyə çevrilir. Həmişə özünü Tək hesab edən kimsə, heç vaxt özünün arzuolunmaz elementlərindən ayrıla bilməyəcək. Hər bir düşüncəni, hissi, arzunu, duyğunu, ehtirası, sevgini və s., və s., və s., öz təbiətinin müxtəlif, dəyişdirilməz funksiyaları hesab edəcək və hətta başqalarının qarşısında bu və ya digər şəxsi qüsurların irsi olduğunu söyləyərək özünə haqq qazandıracaq…

Çoxsaylı Mən Doktrinasını qəbul edən kimsə, müşahidə əsasında dərk edir ki, hər bir arzu, düşüncə, hərəkət, ehtiras və s., fərqli, ayrı bir Mən-ə aiddir… Daxili Özünü müşahidənin hər hansı bir atleti, öz daxilində çox ciddi şəkildə işləyir və psixikasından daxilində daşıdığı müxtəlif arzuolunmaz elementləri çıxarmağa çalışır…

Əgər kimsə həqiqətən və çox səmimi qəlbdən daxili müşahidəyə başlayırsa, iki hissəyə bölünür: Müşahidəçi və Müşahidə olunan. Əgər belə bir bölgü baş verməsəydi, aydındır ki, Özünüdərkin möhtəşəm Yolunda heç vaxt bir addım belə irəli gedə bilməzdik. Müşahidəçi və Müşahidə olunan arasında bölünmək istəməmək səhvinə yol versək, özümüzü necə müşahidə edə bilərik?

Belə bir bölgü baş verməsə, aydındır ki, Özünüdərk yolunda heç vaxt bir addım belə irəli gedə bilmərik. Şübhəsiz ki, bu bölgü baş vermədikdə, Çoxsaylı MƏN-in bütün prosesləri ilə eyniləşdirilməyə davam edirik… Çoxsaylı MƏN-in müxtəlif prosesləri ilə eyniləşdirilən kimsə, həmişə şəraitin qurbanıdır.

Özünü tanımayan biri şəraiti necə dəyişdirə bilər? Daxili müşahidə aparmayan biri özünü necə tanıya bilər? Əgər kimsə əvvəlcə Müşahidəçi və Müşahidə olunana bölünməsə, özünü necə müşahidə edə bilər?

Ancaq heç kim “Bu arzu aradan qaldırmalı olduğum heyvani bir Mən-dir”; “bu eqoist düşüncə məni əzablandıran və məhv etməli olduğum başqa bir Mən-dir”; “ürəyimi yaralayan bu hiss məhv etməli olduğum yad bir Mən-dir” və s., və s., və s. deməyi bacarmayana qədər köklü şəkildə dəyişməyə başlaya bilməz. Təbii ki, bu, heç vaxt Müşahidəçi və Müşahidə olunan arasında bölünməmiş bir insan üçün qeyri-mümkündür.

Bütün psixoloji proseslərini Tək, Fərdi və Daimi bir MƏN-in funksiyaları kimi qəbul edən kimsə, bütün səhvləri ilə o qədər eyniləşdirilmişdir, onları özünə o qədər bağlamışdır ki, bu səbəbdən onları psixikasından ayırmaq qabiliyyətini itirmişdir. Aydındır ki, belə insanlar heç vaxt köklü şəkildə dəyişə bilməzlər, onlar tamamilə uğursuzluğa məhkum olan insanlardır.