Tɛmɛ ka taa kunnafoni ma

Fàga-ɲɔgɔn-fɛ

Matar ye ko jugu bɛɛ la jugu ani koɲɛni min man kan ka miiri a la, min bɛ duniya kɔnɔ.

Furuɲɛ bɛɛ la jugu ye an ɲɔgɔnma siɲɛgɛn ye.

Silankanba ye dɔgɔtɔrɔso ye min bɛ wulu minɛn fɛ ka yɛrɛmahɔrɔn gɛrɛnw faa kungo kɔnɔ, nka siɲɛ wuliwulu ka jugu, siɲɛ wuliwulu ka ɲagami ye mɔgɔ ye min bɛ a ɲɔgɔnma faa.

An tɛ mɔgɔ faa fɛrɛn-fɛrɛn-fɛrɛnw, dɔgɔtɔrɔso-minɛnw, jiri-minɛnw, tulon-minɛnw walima bombe atomikw fɛ dɔrɔn, an bɛ se ka mɔgɔ faa ni ɲɛgɛn ye min bɛ dusukunnɛ bɔ, ɲɛgɛn min bɛ mɔgɔ lɔri, ɲɛgɛn min bɛ fili sɔgɔ, ɲɛgɛn min bɛ joli sɔgɔ; walima an bɛ se ka mɔgɔ faa ni baara ɲuman tɛ, ni baara finman ye, walima ni jɛɲɔ ye, walima ni kumakan min bɛ dusukunnɛ bɔ.

Duniya faamalaɲɛnw, matarimaw ye minnu ye u fa ni u ba faa, u ɲɛgɛnw fɛ, u kumakanw fɛ, u ka baara juguw fɛ.

Duniya faamala cɛ ni muso minnu ye u muso ni u cɛ faa u tɛ dɔn.

Juguya bɛɛ la jugu ye koɲɛni ye, an bɛ mɔgɔ faa minnu bɛ an kanu kosɛbɛ.

Mɔgɔ tɛ balo bagan dɔrɔn fɛ, nka fɛɛrɛ-fɛɛrɛ caman fɛ.

Cɛ caman bɛna se ka balo ka tɛmɛ ni u musow ye a to.

Muso caman bɛna se ka balo ka tɛmɛ ni u cɛw ye a to.

Fa ni ba caman bɛna se ka balo ka tɛmɛ ni u denw ye a to.

Ban min bɛ an kanubaga ta dugukolo la, a sababu ye kumaw ye minnu bɛ mɔgɔ faa, ɲɛgɛnw minnu bɛ dusukunnɛ bɔ, baara ɲuman tɛ, abɛn.

Jɛkulu kɔrɔbɔlen ani jagokɛlaw faamalaɲɛnw ye minnu bɛ u yɛrɛ jate yɛrɛmahɔrɔnw ye.

Kasobaw faamalaɲɛnw ye nka jagokɛ juguw bɛɛ bɛ u yɛrɛ jate yɛrɛmahɔrɔnw ye ani u bɛ taama yɛrɛmahɔrɔnya la.

Furuɲɛ si tɛ se ka dɛmɛ sɔrɔ. Ni mɔgɔ faara, a tɛ gɛlɛya si fɛnɛ.

Kɛlɛw tɛ gɛlɛya si fɛnɛ abada. Ni dugu minnu tɛ se ka u yɛrɛ tanga bombitɛri, ni mɔgɔ miliyɔn caman faara, fɛn si tɛ fɛnɛ.

Kɛlɛ ko jugu ye, ko gansan, ko ɲagami, ko jugu. Mɔgɔ mililɔn caman minnu bɛ sunɔgɔ, minnu tɛ dɔn, minnu bɛ jigi, u bɛ kɛlɛ la walasa ka mɔgɔ mililɔn caman juguya.

Sanga caman bɛ bɔ, dugukolo ka ko juguw walima jɛkuluw ka jɔyɔrɔ jugu bɛ sɔrɔ sankolo la, walasa cɛw mililɔn caman ka u yɛrɛ lase kɛlɛ la.

Mɔgɔw ka masinw tɛ fɛn si dɔn, u bɛ taama juguya la ni cogoya jɔnjɔn dɔ ka janfa u gufɛ.

Ni mɔgɔw yɛrɛmahɔrɔnyalen, ni lakɔlibaw la u bɛ lakɔli denw kalan ni hakili ye, ka u tɛmɛ ka hakili sɔrɔ koɲɛ ani kɛlɛ kan, fɛn wɛrɛ bɛna bɔ, mɔgɔ si tɛna u yɛrɛ lase kɛlɛ la, dugukolo ka ko jugu bɛna baara kɛ cogoya wɛrɛ la.

Kɛlɛ bɛ nɔnɔ ni bagan ka nɔnɔ, ɲɛnajɛ ka ɲɛnajɛ, bagan juguya, sisan, flɛsi, nɛgɛmugu, joli ka ɲɛnajɛ, a tɛ sɔn sigida la fɛn si la.

Cɛw bɛɛ kɛlɛ la jɔrɔnw ye, siranɲɛnw ye ani barikama jɔrɔnw ye jɔrɔnw caman sɔrɔ, u ye jɔrɔnw ye, siranɲɛnw ye kosɛbɛ.

Mɔgɔ min bɛ a yɛrɛ faa fana bɛ barika ye nka jɔrɔn ye sabu a sirata ɲɛnamaya la.

Barikama dusukunnɛ ye mɔgɔ min bɛ a yɛrɛ faa, mɔgɔ min bɛ a yɛrɛ siranya la, a yɛrɛ faabaara juguya la.

Mɔgɔ min bɛ a yɛrɛ faa juguya bɛ jɔrɔw ka barika la.

Ni an ye soldado ka taama kɔlɔsi ka ɲɛ, a cogoya, a ɲɛgɛn, a kumakan, a taama kɛlɛ la, an bɛ a ka jɔrɔnya bɛɛ fɔ.

Lakɔlibaga ani karamɔgɔw ka kan ka lakɔli denw kalan kɛlɛ kan. U ka kan ka lakɔli denw tɛmɛ ka hakili sɔrɔ Tiɲɛ kan.

Ni mɔgɔw yɛrɛmahɔrɔnyalen, ni karamɔgɔw bɛ u ka talibew kalan ni hakili ye, siyacɛ si tɛna to ka u yɛrɛ ta siba la.

Kalan jɔnjɔn ka kan ka di lakɔliw bɛɛ la, sabu lakɔlibaw la an ka baara kɛ jɛɲɔ kan.

A ka kan ka sigida kuraw ka hakili sɔrɔ juguya ani kɛlɛ kan.

Lakɔliw la, ɲɔgɔnkalama ani kɛlɛ ka kan ka faamu ka ɲɛ a cogoya bɛɛ la.

Sigida kuraw ka kan ka faamu ko mɔgɔkɔrɔbaw ni u ka miiriya juguw, u bɛ sigida caman faa ani u bɛ u ta siba la.

Sigida caman tɛ kan ka sɔn kɛlɛ ka taama kan, walima mɔgɔkɔrɔbaw ka sababu kan, sabu sababu dɔ bɛ sababu dɔ tɛgɛ, miiriya dɔ bɛ miiriya dɔ tɛgɛ, nka miiriya ani sababu tɛ Kɛlɛ kan.

Mɔgɔkɔrɔbaw ka sababuw caman bɛ kɛlɛ kan ani u bɛ sigida caman ta siba la.

Ko min ka gɛlɛn tɛ sababu ye kɛlɛ kan nka ka hakili sɔrɔ Tiɲɛ kan kɛlɛ kan.

An tɛ ɲɛni ka sababu walima a kɔlɔsili, an bɛ ɲɛni ka Tiɲɛ sɔrɔ kɛlɛ kan, kɔfɛ an bɛ se ka sababu ani a kɔlɔsili kɛ.

A tɛ se ka hakili sɔrɔ ka tɛgɛ matarikan kan, ni an ye miiriya juguw bɔ.

Miiriya jugu dɔrɔn bɛ se ka an tɛmɛ ka Tiɲɛ sɔrɔ kɛlɛ kan.

Karamɔgɔw tɛ kan ka hakili di lakɔli denw dɔrɔn ma. Karamɔgɔw ka kan ka talibew kalan ka u hakili kunu, ka Tiɲɛ sɔrɔ.

Siyacɛ kɔrɔ ani jagokɛlɛn tɛ miiri matarikan dɔrɔn. Matara ani matara, a yɛrɛ ye siyacɛ juguya ye.

Telefiziɔn ani sinema fɛ, jagokɛw bɛ u ka miiriya juguw jalaki.

Sigida kuraw ka denmisɛnw ani denbaga kuraw bɛ sɔrɔ telefizɔn ani ɲɛnajɛw fɛ, magazinw fɛ, ka ɲɛnajɛ jugu, faralaɲɛ, jagokɛ jugu, abɛn.

An tɛ se ka telefizɔn bɔ baara la ka kumakanw sɔrɔ joli sɔgɔ, faralaɲɛ.

Jamanakuntigiw tɛ fɛn si kɛ juguya ka jalaki kan.

Denmisɛnw ka hakiliw ani sigida caman bɛ taama jagokɛ juguw fɛ, jagokɛw ka sira kan.

Miiriya yɛrɛ jalakilen matarakali, a yɛrɛ jɛlen filimuw fɛ, ɲɛnajɛw fɛ, a yɛrɛ kɛlen jɛlen ye mɔgɔ bɛɛ ye.

Jekulu kuraw ka jɛkuluma bɛ u kalan jagokɛ kan ani u bɛ mɔgɔ faa walasa ka ɲɛnajɛ, u bɛ u ka mɔgɔ faali yɛrɛ ɲɛnajɛ. U ye a kalan telefizɔn la, sinema la, ɲɛnajɛ la, magazinw la.

Juguya bɛ mara yɔrɔ bɛɛ la ani jamanakuntigiw tɛ fɛn si kɛ ka matarika sira tɔgɔ u ka kɔgɔn.

A ka kan ka karamɔgɔw ka kan ka lakɔli denw kalan ka sankolo ci ani ka sankolo ani dugukolo ci walasa ka ban sababu kan.

A ka kan ka karamɔgɔw ka kan ka lakɔli denw kalan, ka jamanakuntigiw bɛɛ ɲini ka sinema jalaki, telefizɔn, abɛn.

Juguya bɛ jɛya kosɛbɛ sabu joli ka ɲɛnajɛw ka ca, an bɛna tɛmɛ kɔni mɔgɔ si tɛna se ka taama sira kan yɛrɛmahɔrɔnya la ka siranya ka mɔgɔ faa.

Radio, sinema, telefizɔn, magazinw ka joli, u ye juguya ka jalaki kosɛbɛ, u ye a ɲɛnajɛ hakiliw ka dɔgɔ ani juguya la, mɔgɔ si tɛ dusukunnɛ bɔ walasa ka dɔgɔtɔrɔso wala nɛgɛmugu ci mɔgɔ la.

Sababu caaman fɛ matarika jalaki la, hakiliw ka dɔgɔ yɛrɛ jalakilen juguya la ani sisan u bɛ u yɛrɛ di ka mɔgɔw faa walasa ka ko minnu ye sinema la walima telefizɔn la, u ka u mɛɛn.

Karamɔgɔw minnu ye siyacɛw ka karamɔgɔw ye ka kan ka kɛlɛ siyacɛ kuraw kama ka jamanakuntigiw ɲini ka joli ka ɲɛnajɛ jalaki, filimu bɛɛ ka ɲɛnajɛw minnu bɛ furuɲɛ kan, korɔnɔw kan, abɛn.

Karamɔgɔw ka kɛlɛ ka kan ka tɛmɛ ka tɔre ani ka boxe.

Tɔrekɛ cogoya ye jɔrɔɲɛ ni jagokɛ jugu ye. Tɔrekɛ bɛ fɛɛrɛw bɛɛ fɛnɛ a kama ani a bɛ mɔgɔ faa walasa ka ɲɛnajɛ di mɔgɔw ma.

Boxe bɛ sigiya jagokɛɲɛ ye, a joginya la min bɛ mɔgɔ fɔ ani ka mɔgɔ faa walasa ka ɲɛnajɛ di mɔgɔw ma.

Joli ka ɲɛnajɛw ye juguya ye kɛmɛ kɛmɛ kan ani a bɛ hakiliw jɔli u ka taama juguya ka sira kan. Ni an bɛ ɲɛni ka kɛlɛ jɛɲɔ la, an ka kan ka kanpɛni jɔli dɔrɔn joli ka ɲɛnajɛw kan.

Siga bɛ miiriya kɔnɔ juguya bɛ to ni kɛlɛw bɛ sɔrɔ.

Miiriya kɔnɔ juguya bɛ sababu kɛlɛw ka, sababuw ye joli ye, juguya cogoya bɛɛ la, yɛrɛbonya, sɔmiya, siranya, fɛɛrɛ juguw, kɛlɛ ka miiriya minnu bɛ jalaki telefizɔn fɛ, radio fɛ, sinema fɛ, abɛn.

Jɛɲɔ ka jalaki, jɛɲɔ ka laadalajɛ dɔrɔn fɛ, sigida bɛ miiriya kɔnɔ min bɛ sababu kɛlɛw ka.

Sisan matarimaw ka ca minnu ye jɛɲɔ ka laadalajɛ sɔrɔ.