Tɛmɛ ka taa kunnafoni ma

Hakili Kɔnɔ Fitina

Min bɛɛ minnu y’u yɛrɛ di ka taama jamana bɛɛ kɔnɔ ka so ka silamɛya bɛɛ lajɛɲɛ ka ɲɛ, olu ye se ka a filɛ u yɛrɛ fɛ ko fɛnɲɛnama hakiliman min tɔgɔ dalen tɛ cogoɲuman na ko adamaden, o ka ca cɛɲiw ka kelen ye tuma bɛɛ, hali ni a bɛ Eropa kɔrɔ la walima Afrika min fatigilen bɛ jɔnya gɛlɛn kosɔn, Veda yɛrɛ sɔnman dugukolo kan walima Ɛndujamana Tlebi, Ɔtirishi walima Sina.

Nin tiɲɛ siranw, nin tiɲɛba gɛlɛn min bɛ mɔgɔ kalanmɔgɔ bɛɛ kabakoya, a bɛ se ka a dafalenya sɛgɛsɛgɛ walasa taamatɔ ka kalanso, kolejiw, ni jamalisow ɲini.

An sera waati ma min na fɛn caman bɛ bɔ waati kelen na. Sisan fɛnw bɛ bɔ nɛgɛsira kan min bɛ taa ɲɔgɔn kɔfɛ ka taa a dafalenya la. Awiyɔnɛw saba, Mɔbiluw, Sɔrɔbɛlɛnw minnu ka di, ani wɛrɛw, ani wɛrɛw, ani wɛrɛw.

Hali ni a bɛ ɲɛnama dɔrɔn dɔrɔn, a bɛ tiɲɛ ko kalanso tulonw, Jamalisow, ani wɛrɛw kɛra hakili sigiyɔrɔw ye minnu bɛ fɛnw bɔ waati kelen na.

Nin waatiw la minnu na fɛnw bɛ bɔ waati kelen na, ɲɛnamaya kunɲɛn bɛɛ ye ka sɔrɔ ka jɔnjɔn sɔrɔ sɔrɔko ta fan fɛ. Mɔgɔw siran bɛɛ yɛrɛ kosɔn wa u bɛ jɔnjɔn ɲini.

Hakili yɛrɛmahɔrɔnya nin waatiw la minnu na fɛnw bɛ bɔ waati kelen na, a bɛ kɛ ni gɛlɛya ye kosɔn kalan kura ɲɛnamayako bɛ sigi gɛlɛnko dama kan.

“Kulu Kura” bɛ ɲɛnama ni hakili dɔgɔya nin ye. Ni mɔgɔ dɔ y’a fɛ ka kɛ niɲɔgɔn ye, ka danfara kɛ mɔgɔ wɛrɛw la, mɔgɔ bɛɛ bɛ a kɔrɔbɔ, mɔgɔ bɛɛ bɛ a ɲɛɲini, a bɛ kɛ fɛnw tɛ, a bɛ baara ban, ani wɛrɛw.

Dɔnkili ɲini walasa ka ɲɛnama ka ɲɛnajɛ sɔrɔ, kɔrɔfɔli ka se ɲɛnamaya la, jɔnjɔn ɲini, sɔrɔko ta fan fɛ, dɔnkili ɲini walasa ka fɛn caman san walasa ka yɛrɛ yira mɔgɔ wɛrɛw la, ani wɛrɛw, o bɛ tɔgɔ bɔ hakili saniya, daɲɛsigilen, ni yɛrɛmahɔrɔnya la.

A bɛ se ka filɛ dafalenya la ko siran bɛ hakili dimi wa a bɛ dusukun gɛlɛya.

Nin waatiw la minnu na siran bɛ ni jɔnjɔn ɲini, mɔgɔw bɛ dogo u gɛrɛnw kɔnɔ, u bininw kɔnɔ, u yɔrɔ la, yɔrɔ min na u bɛ miiri ko u bɛ se ka jɔnjɔn sɔrɔ kosɛbɛ, gɛlɛyaw ka dɔgɔ, wa u tɛ sɔn ka bɔ o yɔrɔ la, u siran bɛ ɲɛnamaya, siran ko kura siranw, ɲɛnamaya kura minnu na a bɛ kɛ, ani wɛrɛw, ani wɛrɛw.

Nin kalan kura bɛɛ min bɛ daɲɛ mɔgɔw da la, a bɛ sigi siran ni jɔnjɔn ɲini kan, mɔgɔw bɛ siran, u siran bɛ u yɛrɛ filɛli kosɔn.

Mɔgɔw, u siran bɛ fɛn bɛɛ kosɔn, u bɛ siran ka bɔ sariya kɔrɔw la minnu sigilen bɛ, ka danfara kɛ mɔgɔ wɛrɛw la, ka miiri cogo kura la, ka gbanɛ kɛ ɲɛnajɛw bɛɛ la minnu bɛ jɛkulu kɔrɔbɔ, ani wɛrɛw.

Hɔrɔnya ni hakililaw bɛ ɲɛnama diɲɛ kɔnɔ, minnu bɛ sɔn ka hakili gɛlɛyaw bɛɛ filɛ ni dafalenya ye, nka an caman balima dɔrɔn hakili tɛ yɔrɔ la min bɛ sɔn ka ban walima ka tɛmɛn sariya kan.

Tɛmɛnsiriya sugu fila bɛ minnu sigilen bɛ. Fɔlɔ: Hakili tɛmɛnsiriya min bɛ fanga la. Filɛ: Hakili tɛmɛnsiriya min jɔlen bɛ hakili la.

Tɛmɛnsiriya sugu fɔlɔ ye tɛmɛnsiriya min bɛ sɔsɔli kɛ, min bɛ mara, wa min bɛ taa ɲɛfɛ. Tɛmɛnsiriya sugu filɛ ye Kura Ye.

Hakili Tɛmɛnsiriya sugu fɔlɔ kɔnɔ, an bɛ Ɲɛnabɔri sɔrɔ min bɛ finiw sɛgɛsɛgɛ kɔrɔkɔrɔniw la wa a bɛ dugu boni kɔrɔw sɛgɛsɛgɛ walasa u kana ɲɛgɛn, sugu min bɛ segin, Kura min bɛ jɔli ni dɔnkili la, ɲɛmɔgɔ min bɛ dugu dafalenw la ni jamana boloɲɛgɛnw, cɛɛ min bolokɔnɔ bɛ jɛgɛn, Maraɲɔgɔn min bɛ ɲɛnajɛ sɔrɔ ka mɔgɔ bɛɛ taa yɔrɔ min na u tɛ sɔn a miiriya walima a ka miiriyaw la.

Hakili Tɛmɛnsiriya sugu filɛ kɔnɔ, an bɛ Budda sɔrɔ, Isa, Erimɛsi, sɛgɛsɛgɛri, Hakiliman Tɛmɛnsiriyaɲɔgɔn, hakiliɲɔgɔn, Kura Kunnafoniw Baawulaw, ani wɛrɛw, ani wɛrɛw.

Mɔgɔ minnu bɛ kalan kɛ dɔrɔn jɔnjɔn miiriya dɔrɔn kosɔn walasa ka yɔrɔw dafalenw bla jamali sigiyɔrɔ la, ka yɛlɛ, ka bla yɛlɛnibɔ kan, ka yɛrɛ filɛ, ani wɛrɛw, u tɛ dafalenya sɔrɔ tiɲɛ na, u ye Tɔgɔdalenw ye naturu fɛ, minnu jɔlen tɛ, minnu dafalen tɛ, minnu ɲɛnaɲɛ ye siɲɛ kɛmɛ ye.

A sɛgɛsɛgɛra cɛɲɛ la ko ni tiɲɛ Kɛɲɛgɛn tɛ adamaden kɔnɔ miiriya ni dusukunnata la, hali ni an ye kalan ba sɔrɔ, ɲɛnamaya tɛ dafalen ye, a tɛ tɔgɔ lajɛɲɛ, a tɛ ɲɛnajɛ, wa a bɛ ɲɛɲini siran caman fɛ sugu bɛɛ la.

Ka bɔ gɛlɛya bɛɛ la wa an tɛ siran ka miiri ko an bɛ se ka sigi dafalenya la ko ni Kalan Kɛɲɛgɛn tɛ, ɲɛnamaya bɛ gɛlɛn, a tɛ sɔrɔbɛ, wa a bɛ gɛlɛya.

FɛNƝƐNAMA Hakiliman bolo bɛ EGO Kɔnɔ min jɔlen bɛ ƝƐNƐNW DOGO la minnu bɛ fanga sɔrɔ KALAN ƝƐNAƝƐLA.

YƐRƐ CAMAN minnu bɛ an bɛɛ kɔnɔ, o ye kunba ye an kɔrɔbɔliw bɛɛ kosɔn wa miiriyaw minnu tɛ ɲɔgɔn kan.

KALAN KUNBA ka kan ka kalanden kura kalan an ka Hakili Kalan walasa ka YƐRƐ GAFILI.

Ni ɲɛnɛw gafilira minnu jɔlen bɛ Ego (YƐRƐ) la, an bɛ se ka sigiyɔrɔ dafalen sigi an kɔnɔ min bɛ hakiliɲɔgɔnya yɛrɛma, o tuma na an bɛ Kɛɲɛgɛn.

Dɔrɔn wa YƐRƐ CAMAN bɛ an kelen kelen bɛɛ kɔnɔ, an tɛ an yɛrɛ dɔrɔn dɔrɔn dɛmɛ nka an bɛ mɔgɔ wɛrɛw dɛmɛ fana.

Sɔrɔbɛ bɛ mɔgɔ dɛmɛ mun na ko an ye sariya kalan wa an kɛra ɲɛɲinibagaw ye, ni an bɛ tɔgɔ bɔli kɛ? Sɔrɔbɛ bɛ hakili caman jɛn mun na an hakili kɔnɔ, ni an bɛ to ka gbanɛ kɛ? Habilitiw tulonw ni sigiyɔrɔw bɛ sɔrɔbɛ mun na ni an bɛ u ɲɛgɛn an ɲɔgɔnw na?

A tɛ sɔrɔbɛ an ka hakili sɔrɔ, ka kalanso taa, ka kalan kɛ, ni an bɛ to ka an ɲɔgɔnw ɲɛgɛn ni gɛlɛyaw ye ɲɛnamaya kɛrɛnkɛrɛnnen na.

Kalan kunɲɛn tɛ kan ka kɛ dɔrɔn ka baarakunnafoni kura bɔ san o san, ɲɛnajɛ kura, patan kura minnu tɛ sɔn ka ɲɛmɔgɔ diinɛ boɲa, ani wɛrɛw.

KALAN KUNBA tiɲɛ ka kan ka cɛɛ ni muso dafalenw da, o kosɔn minnu hakili bɛ wa u bɛ hakiliya.

Gɛlɛnko ma kaara ka kalanso ni kolejiw nɔnɔbagaw walima jamalisow, u bɛ miiri fɛn bɛɛ la, ka hakili Kɛɲɛgɛn bɔ Kalandenw kɔnɔ.

Mɔgɔ bɛɛ bɛ se ka tɔgɔ jabi wa ka a sɔrɔ, ɲɛnajɛ diɲɛ la, nka o tɛ hakili ye.

Hakili tɛ se ka kɛ tɔgɔ dalen ye tulon tulon na, hakili tɛ se ka kɛ hakili ma min bɔra kitabu la, hakili tɛ se ka kɛ hakili ye min bɛ jaabi bɔ cogo yɛrɛmahɔrɔnya la daɲɛw la minnu bɛ yɛlɛ sɔsɔli bɛɛ ɲɛfɛ. Hakili tɛ daɲɛ dogo ye hakili la. Hakili ye fanga ye walasa ka ƝƐNAJƐ sɔrɔ cogo yɛrɛmahɔrɔnya la, Tiɲɛ, fɛn min bɛ tiɲɛ na.

KALAN KUNBA ye bilimayɔrɔ ye min bɛ an dɛmɛ walasa ka nin fanga bɔ an yɛrɛ ni mɔgɔ wɛrɛw kɔnɔ.

KALAN KUNBA bɛ Kɛ kelen kelen dɛmɛ walasa ka tiɲɛ JAFƆLƆNW filɛ minnu bɔra filɛli dafalen na ni YƐRƐ KƆNƆ.

Ni YƐRƐKANNYA tɛ an kɔnɔ, o tuma na YƐRƐDAƝƐSI bɛ kɛ YƐRƐKALIFƐNI JɔŊƆNNA ni ƝƐGƐNNA.

KALAN KUNBA bɛ janto dɔrɔn ka Fanga bɔ kelen kelen bɛɛ la walasa ka a yɛrɛ faamu hakili yɔrɔ bɛɛ la wa a tɛ dɔrɔn ka a yɛrɛ di YƐRƐDAƝƐSI ɲɛnaɲɛLA min bɔra YƐRƐ CAMAN la.