Yɛlɛma Automatique
Dugukolo Tɔnɛbagatigi Ni Farisi
Ni minɛnw cogoyaw lajɛra cogo min na, a ka ɲi ka faamu ko an sinsinni dalilu ye mun ye.
Mɔgɔ dɔ sinsinni ye a sigiyɔrɔ ye, tɔw sinsinni ye wari ye, a tɔw sinsinni ye bonya ye, a tɔw sinsinni ye a tɛmɛnen ye, a wɛrɛ sinsinni ye titre ni titrew ye, i n’a bɔra o la.
A kabakoba ye ko an bɛɛ, fɛɛrɛbaw ni ɲɛnɛmaw, an bɛɛ mago bɛ ɲɔgɔn na ani an bɛɛ bɛ ɲɔgɔn na, hali n’an kun bɛ tanga kanuya la ani banenya.
An ka miiri suguya min bɛ se ka bɔ an fɛ suguya min na. An ka kunnafoni bɛna kɛ min ye boliw ani ji minan boliw la? An sinsinni dalilu bɛna kɛ min ye? A bananen don anw, an bɛ an yɛrɛ lajɛ ko an fanga ka ca ani an gɛlɛn ka ca!
“Ne” min bɛ a janto a yɛrɛ la sinsinni dalilu ye, a kan ka tiɲɛ n’a sɔrɔ an bɛ ɲinini Ala ka dusu suma ɲuman bɛɛ lajɛ.
O “Ne” bɛ mɔgɔw jɔnjɔn, a bɛ a janto ko a ka ɲi diɲɛ bɛɛ kan, a dafalen diɲɛ bɛɛ la, a baa ka ca, a hakili ka ca, a kunnafoni ka ca ɲɛnamaya la, i n’a bɔra o la.
A bɛ ka ɲi ka misali dɔ ta Yesu ka KABIRba misali dɔ la, cɛɛ fila minnu tun bɛ delili kɛ. A fɔra mɔgɔw dɔw ye minnu tun bɛ bɔnɛ a yɛrɛ la ko a ka tilennin, ani minnu tun bɛ mɔgɔ wɛrɛw jɔnjɔn.
Yesu Kirisita ko: “Cɛɛ fila jigira Batosebɛ ka deli; dɔ tun ye Farisi ye, a tɔ tun ye Publikaani ye. Farisi sigira sen kan ka deli a yɛrɛ yɛrɛ la nin cogo nin na: Ala. N bɛ i waleɲuman lɔn sabu n tɛ i n’a bɔra cɛɛ wɛrɛw la, sonɛw, tɔgɔw, tilenninw, hali i n’a bɔra Publikaani nin na: N bɛ сугɔlɔ ка cɛн ta сан кɛнɛ ka bɔ sanu ла, n bɛ tɛmɛɛ ла a bɛɛ la n bɛ min sɔrɔ. Nka Publikaani min tun ka jan, a tun tɛ sɔn ka a ɲɛɛw jɔrɔ sankolo la, nka a tun bɛ a sin gosi ka a fɔ ko: “Ala ka ɲumanya kɛ n ye, jurumutɔ”. N bɛ a fɔ aw ye ko nin jigira a ka so la tilennin cogo la a tɛmɛnen fɔlɔ kan; sabu mɔgɔ o mɔgɔ min bɛ a yɛrɛ jɔrɔ, a bɛna dɔgɔya; ani mɔgɔ min bɛ a yɛrɛ dɔgɔya, a bɛna jɔrɔ”. (LUKA XVIII, 10-14)
Ka daminɛ ka janto an ka ɲɛnɛmaya ni gɛlɛnba yɛrɛ la min bɛ an kɔnɔ, a gɛlɛnba don kosɛbɛ fo ka a sɔrɔ nin “Pulusu” miiriyaw bɛ an kɔnɔ. Misaliw: N ka tilennin ka tɛmɛ nin kan, n hakili ka ca ka tɛmɛ nin kan, n cɛɲiw ka ca ka tɛmɛ nin kan, n nafolo ka ca, n ka kunnafoni ka ca ɲɛnamaya koɲɛw la, n sanɲɛ ka ca, n ka danfalen ka ca, i n’a bɔra o la.
A tɛ se ka tɛmɛ aji ɲɛda fɛ fo ka a sɔrɔ an “nafolotigiw” don, fo ka a sɔrɔ nin “Pulusu” miiriyaw bɛ an kɔnɔ.
“A ka nɔgɔ kosɛbɛ camɛliya ka tɛmɛ aji ɲɛda fɛ, ka tɛmɛ nafolotigi ka don Ala ka masaya la”.
Nin ko min bɛ fɔ ko i ka kalanso ka ɲi ani ko n jɛɲɔgɔn ta tɛ baara kɛ; nin ko min bɛ fɔ ko i ka diinɛ yɛrɛ le tilennin don, nin minw bɛ fɔ ko fulani ka muso ka jugu kosɛbɛ ani n ta ka senuma; nin minw bɛ fɔ ko n terikɛ Roberti ye tagantigi ye ani n cɛɲi ani n tɛ minan minan tɛgɛ, i n’a bɔra o la, i n’a bɔra o la, o de bɛ an lasɔti ko an baa ka ca; o dalilu ye min ye, an bɛɛ ye Bibulu ka misali “CAMELLIYAW” ye baara kɛrɛnkɛrɛnnen kan.
A gansan don ka an yɛrɛ lajɛ waati ni waati walasa ka sinsinni dalilu faamu.
Ni mɔgɔ dɔ ye min min ka tɔɔrɔ kosɛbɛ waati dɔ la; tɔɔrɔ min bɛ a de kosɔn nin ko dɔw ye; a bɛ sinsinni daliluw sɔrɔ o tuma na ɲɛnawuya la.
O dalilu jɛlenw bɛ Kristiyana ka Ewangeliyon taamasiyɛnw bɛɛ kɛ “ɲɛgɛjɛ kan minnu kan a ka so jɔ”.
A kan ka sɛbɛn ka cɛɲi ani a tuma min na a jɔnjɔna mɔgɔ wɛrɛw, a yɛrɛ sɔtilen sabu titre ani sigiyɔrɔ sosiyaani walima kunnafoni sɔrɔ walima wari, i n’a bɔra o la.
A ka gɛlɛn kosɛbɛ ka mɔgɔ dɔ janto ko a baa ka ca, a ka bonya ka tɛmɛ fulani ani nin kan sabu nin ani nin dalilu. Mɔgɔw minnu bɛ o cogo la, a tɛ se ka don sankolo ka masaya la.
A ka ɲi ka sɔrɔ ko mɔgɔ dɔ bɛ ɲɔgɔn da min na, a ka bonya bɛ dusu diya min na, nin bɛna dalilu jɛlenw jira minnu kan an bɛ sinsin.
Nka, o cogo lajɛ tɛ kan ka kɛ nɔgɔya ye, an kan ka baara kɛ ani ka an yɛrɛw lajɛ ka cɛɲi cogo la, waati ni waati.
Ni mɔgɔ dɔ daminɛra ka a ka gɛlɛn ani a ka ɲɛnɛmaya faamu; ni a ye bonya jɛlenw gansan to; ni a ye titolo ni bonya ni bonya sɔtilenw jɔnjɔnɲɛ sɔrɔ a jɛɲɔgɔnw kan, o ye taamasiyɛn ɲuman ye ko a daminɛra ka yɛlɛma.
Mɔgɔ tɛ se ka yɛlɛma n’a ye a da la min bɛ fɔ ko: “N ka so”. “N ka wari”. “N ka diɲɛ”. “N ka baara”. “N ka cɛɲiw”. “N ka hakili seko”. “N ka dilanni seko”. “N ka kunnafoni”. “N ka bonya” i n’a bɔra o la.
Nin ko min bɛ fɔ ko ka a jɔ “N ta” “Ne”, o bɛ tɔgɔya kosɛbɛ walasa ka sɔrɔ ka an ka ɲɛnɛmaya ani an ka gɛlɛnba sɔrɔ an kɔnɔ.
Mɔgɔ dɔ bɛ kabakɔ saninya taamasiyɛn fɛ walima kurunbɔlɔ taamasiyɛn fɛ; o tuma la mɔgɔw minnu ka ɲɛsinna, a bɛ ko dɔw sɔrɔ minnu bɛ yɛrɛyɛrɛ di; ko minnu tɛ baara kɛ.
Mɔgɔ gɛlɛnw! A bɛ a janto koɲɛ minnu kan, a bɛ sinsin minnu kan, a bɛ minnu kan jɔ minnu tɛ baara kɛ.
Ka a janto ko a yɛrɛw bɛ koɲɛ kɛnɛ kan, ka a sinsinni kɛ minnu kan, a bɛ bɛn ka kɛ ɲɛnɛmaya cogoya ɲuman na.
“SEIDAD” miiri (SERE tilennin), a se ka kɛ “Jɔw” bɛɛ minnu bɛ an Kɔnɔ tiɲɛ; a tɛ se ka kɛ ka kɛ.
A bana don ko “Ne” deli tɛ sɔn nin ma; a bɛ a janto ko a Ala don; a bɛ a janto ko a “Fanga banbaliw” sɔrɔ minnu kan Paulo ka Tarso ye kuma minnu fɔ; a bɛ a janto ko “Ne” ka Ala ye ani mɔgɔ tɛ sɔn ka ɲɛnɛkɔrɔ minnu bɔ a kun na.
Mɔgɔ tɛ kunnafoni sɔrɔ ka baara kɛ mɔgɔw minnu fɛ, a bɛ a fɔ i ye ani a tɛ faamu; a bɛ jɔ ɲɛgɛjɛ kan minnu kan a ka so jɔ; a bɛ don a ka dogmɛw la, a ka sɔsɔli kɛlenw la, a ka ɲɛnɛkɔrɔw la.
Ni mɔgɔw minnu y’a yɛrɛw lajɛ ka cɛɲi, a bɛna hakiliw sɔrɔ a yɛrɛ yɛrɛ fɛ kosɔn, a bɛna mɔgɔw ca sɔrɔ; a bɛna mɔgɔw ca sɔrɔ a yɛrɛ kɔnɔ walima “Jɔw” minnu bɛ an kɔnɔ.
Cogo di an bɛna an ka SERE tilennin faamu, tuma min na “Jɔw” bɛ janto anw ye, a bɛ miiri anw ye?
Nin tɔɔrɔba bɛɛ gɛlɛnba ye ko mɔgɔ bɛ miiri ko a bɛ miiri, a bɛ janto ko a bɛ janto, tuma min na a wɛrɛ le bɛ miiri an ka kunnafoni martiri ani a bɛ janto an ka dusu tɔɔrɔnin fɛ.
An bɛ ɲɛsinna! A bɛ se ka kɛ siɲɛ caaman an bɛ a janto ko an bɛ kanu ani ko a bɛ bɛn a wɛrɛ kɔnɔ ka kunkanuya bɛɛ lajɛ ka dusu sigiyɔrɔ baara kɛ.
An ye gɛlɛnba ye, an bɛ bagan kanuya tiɲɛ ni kanuya ye! ani hali a wɛrɛ bɛ an kɔnɔ, an ka mɔgɔya kɔnɔ, min bɛ tɛmɛ a bɛɛ la.
An bɛɛ bɛ miiri ko an tɛna Farisi ka kuma ɲɛnabɔ Bibulu misali la: “Ala, n bɛ i waleɲuman lɔn sabu n tɛ i n’a bɔra cɛɛ wɛrɛw la”, i n’a bɔra o la.
Nka, hali ni a bɛ kabakɔ, o cogo la an bɛ tɛmɛ tɔgɔ ni tɔgɔ kan. Sogo sara mɔgɔ bɛ a fɔ saniba kan: “N tɛ i n’a bɔra sogo sara tɔw la minnu bɛ sogo sɔsɔman sara ani ka mɔgɔw baara kɛ”
Kɔlɔsilen sara mɔgɔ bɛ a janto butiki la: “N tɛ i n’a bɔra jagokɛlaw tɔw la minnu bɛ se ka soni niɲɛda la ani minnu ye nafolo sɔrɔ”.
Lɛtiri sara mɔgɔ bɛ a janto: “N tɛ i n’a bɔra lɛtiri sara tɔw la minnu bɛ ji don a la. A ka ɲi n ye ka tilen kɛ”
So muso bɛ a fɔ: “N tɛ i n’a bɔra fulani la min bɛ tɛmɛ cɛɛ wɛrɛw la, n ka ɲi Ala la sabu n ye mɔgɔ cɛɲi ye ani n ka jɔ n cɛɛ kan”.
A laban: Tɔw bɛɛ ye juguw ye, tilenninw, kunkanuyaw, sonɛw ani jugu ani an kelen-kelen bɛɛ ye saga sɔsɔn ye, “Sanito de Chocolate” ka ɲi walasa ka a kɛ دنнɲɛ kɔnɔ.
An ka ɲɛnɛba don, an bɛ miiri siɲɛ caaman ko an tɛ fɛnw kɛ minnu ka daɲɛ ani kɛ minnu bɛ kɛ tɔw fɛ ani an bɛ se ka a laban ko an ka bonya, nka an tɛ daɲɛ ani miiri ɲuman minnu bɛ kɛ o tuma la.
Waati kabakɔ dɔw bɛ ɲɛnamaya la minnu la hakili bɛ to ka ban kosɛbɛ. Ni hakili bɛ jɔ, ni hakili bɛ to jɛkulu la o tuma la ko kurun bɛ bɛn.
Waati dɔw la a bɛ se ka daliluw ye, an sinsinni daliluw.
Ni hakili bɛ to jɛkulu la, an bɛ se ka tiɲɛ ka jɔnjɔnjɔn sɔrɔ ɲɛgɛjɛ ɲɛnajɛ kan min kan an ka so jɔ. (Lajɛ Matie 7 - Talen 24-25-26-27-28-29; misali min bɛ sinɛ fila ta).