སེམས་གསུམ

ཕྱོགས་ཡོན་མེད་པའི་བློ་གྲོས་དང་བཅས་སྐྱུག་བྲོ་བའི་ཐེ་ཚོམ་གྱིས་དུག་སྦྱོར་བྱས་པའི་རིག་པའི་གཡོ་སྒྱུར་མཁན་མང་པོ་གང་སར་ཡོད། ༡༨ དུས་རབས་ནས་བཟུང་ཐེ་ཚོམ་གྱི་དུག་ཆེན་དེ་མིའི་སེམས་ལ་ཧ་ལས་པའི་ཚུལ་གྱིས་འགོས་པ་ངེས་ཅན་རེད། དུས་རབས་དེའི་སྔོན་དུ་སི་ཕན་གྱི་མཚོ་འགྲམ་གྱི་མདུན་དུ་ཆགས་པའི་མིང་གྲགས་ཅན་གྱི་མི་མཐོང་བའམ་ཡིབ་པའི་གླིང་ཕྲན་དེ་མཐོང་ཐུབ་པ་དང་དངོས་སུ་སྣང་བ་རྒྱུན་ཆད་མེད་པ་ཞིག་ཡིན། གླིང་ཕྲན་དེ་བཞི་བའི་དྲང་ཐིག་གི་ནང་དུ་གནས་ཡོད་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་མེད། གསང་བའི་གླིང་ཕྲན་དེ་དང་འབྲེལ་བའི་བཤད་སྲོལ་མང་པོ་ཡོད། ༡༨ དུས་རབས་རྗེས་སུ་གླིང་ཕྲན་དེ་རྟག་བརྟན་དུ་བོར་བ་དང་། སུས་ཀྱང་དེའི་སྐོར་ཅི་ཡང་མི་ཤེས། རྒྱལ་པོ་ཨར་ཐུར་དང་ཟླུམ་ཅོག་གི་རྟ་དཔོན་གྱི་དུས་སུ་རང་བཞིན་གྱི་རྩ་བའི་རྫས་དེ་གང་སར་མངོན་གསལ་དོད་པོ་བྱུང་ནས་ང་ཚོའི་དངོས་ཁམས་ཀྱི་རླུང་ཁམས་ནང་དུ་ཟབ་མོར་འཛུལ་ཞུགས་བྱས། ཨེར་རིམ་ལྗང་ཁུ་དབྱིན་ལན་ཌི་རུ་ད་དུང་ཡང་གདུག་འདྲེ་དང་ལྷ་དང་ལྷ་མིན་གྱི་སྐོར་གྱི་གཏམ་རྒྱུད་མང་པོ་ཡོད་ཀྱང་། མ་སྐལ་ཡག་མདོག་ལ་བློ་གྲོས་ཅན་གྱི་གཡོ་སྒྱུར་མཁན་དང་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་ང་རྒྱལ་ཚད་མེད་པར་འཕེལ་རྒྱས་སུ་འགྲོ་བའི་རྐྱེན་གྱིས་འཛམ་གླིང་གི་སེམས་ཀྱི་མཛེས་སྡུག་གི་དངོས་པོ་ཡོད་ཚད་དེ་མིའི་རིགས་ཀྱིས་མི་ཚོར། དེང་སང་རིག་པ་ཅན་ཚོས་དངོས་པོ་དེ་དག་ལ་བཞད་གད་བྱེད་པ་དང་། ཁོང་ཚོས་དེ་དག་ཁས་མི་ལེན་པས་རྐྱེན་གྱིས་གཏིང་ནས་བདེ་སྐྱིད་ཐོབ་མེད། གལ་ཏེ་མི་རྣམས་ཀྱིས་ང་ཚོར་སེམས་གསུམ་ཡོད་པ་ཧ་གོ་ན། གླུ་གཞན་ཞིག་བླངས་ཏེ་སློབ་སྦྱོང་འདི་དག་ལ་དོ་སྣང་ཆེ་རུ་འགྲོ་སྲིད། བསམ་ཕོད་མེད་པའི་ཤེས་ཡོན་ཅན་ནི་རང་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་རིག་གི་ཁུག་སོ་དོག་མོའི་ནང་དུ་ཚུད་ནས། ཁོང་ཚོར་ང་ཚོའི་སློབ་སྦྱོང་ལ་བརྩི་བཀུར་དང་གཟབ་ནན་གྱིས་དུས་ཚོད་བེད་སྤྱོད་གཏོང་རྒྱུ་མེད། མི་དབུལ་པོ་དེ་དག་ནི་རང་ཚིམ་ཡིན་ཏེ་རྨོངས་ཞེན་གྱི་བློ་གྲོས་ལས་སྟོབས་ཤུགས་འཕེལ་ནས་འགྲོ་ལམ་འགྲིག་པོ་ཞིག་ཏུ་འགྲོ་བསམ་ཡང་། ཁོང་ཚོ་བྲག་འགག་ཏུ་འཛུལ་བ་རྨི་ལམ་དུའང་མི་སེམས། ང་ཚོས་བདེན་པའི་མིང་ཐོག་ནས་བཤད་དགོས་པ་ནི་སྙིང་བསྡུས་སུ་ང་ཚོར་སེམས་གསུམ་ཡོད། དང་པོ་དེ་ང་ཚོས་ཚོར་བའི་སེམས་ཞེས་འབོད་དགོས་ལ་གཉིས་པ་དེ་ང་ཚོས་བར་མའི་སེམས་ཞེས་བཏགས། གསུམ་པ་དེ་ང་ཚོས་ནང་སེམས་ཞེས་འབོད། ད་ལྟ་ང་ཚོས་སེམས་གསུམ་དེ་རེ་རེ་བཞིན་དང་ཐག་གཅོད་ཐུབ་པའི་ཚུལ་དུ་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་པར་འགྲོ། མངོན་སུམ་དུ་ཚོར་བའི་སེམས་ཀྱིས་ཕྱིའི་ཚོར་བའི་མྱོང་ཚོར་ལ་བརྟེན་ནས་ནང་དོན་གྱི་འདུ་ཤེས་བསྐྲུན། གནས་སྟངས་འདི་དག་གི་འོག་ཏུ་ཚོར་བའི་སེམས་ནི་ཧ་ཅང་རྩུབ་དང་དངོས་གཙོ་ཡིན་ཏེ། དངོས་སུ་ར་སྤྲོད་བྱས་མེད་པ་དག་ལ་ཁས་ལེན་མི་ཐུབ། ཚོར་བའི་སེམས་ཀྱི་ནང་དོན་གྱི་འདུ་ཤེས་ལ་རྨང་གཞི་ཡོད་པའི་གནས་སྟངས་འདི་དག་གི་དབང་གིས། དངོས་ཡོད་དང་བདེན་པ་དང་ཚེ་སྲོག་གི་གསང་བ་དང་སེམས་དང་བླ་སྲོག་སོགས་གང་ཡང་ཤེས་མི་ཐུབ། རིག་པའི་གཡོ་སྒྱུར་མཁན་དག་ཚོར་བའི་ཕྱི་རོལ་གྱིས་བཟུང་ནས་ཚོར་བའི་སེམས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་ནང་དུ་འཐིམ་པའི་དབང་གིས་ང་ཚོའི་གསང་བའི་སློབ་སྦྱོང་ནི་ཁོང་ཚོའི་བསམ་པར་འཁྲུལ་སྣང་དང་འདྲ། རྒྱུ་མཚན་མེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱི་ནང་དུ་རྨོངས་སྣང་གི་འཇིག་རྟེན་ནང་ཁོང་ཚོར་རྒྱུ་མཚན་ཡོད་དེ་ཁོང་ཚོ་ཚོར་བའི་ཕྱིའི་འཇིག་རྟེན་གྱིས་བཟུང་ཡོད། ཚོར་བའི་སེམས་ཀྱིས་ཚོར་བ་མིན་པའི་དངོས་པོ་ཇི་ལྟར་ཁས་ལེན་ཐུབ། གལ་ཏེ་ཚོར་བ་དག་གིས་ཚོར་བའི་སེམས་ཀྱི་ནུས་པ་ཚང་མའི་གསང་བའི་འགོ་འདྲེན་བྱས་ན། དེ་ཚོས་ཚོར་བའི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་འབྱུང་ཁུངས་བསྐྲུན་དགོས་པ་མངོན་གསལ་དུ་གྱུར། བར་མའི་སེམས་ནི་མི་འདྲ་ཡང་དེས་དངོས་ཡོད་ཀྱི་སྐོར་ཐད་ཀར་ཅི་ཡང་མི་ཤེས་ཏེ། དེས་ཡིད་ཆེས་བྱེད་པ་ཙམ་རེད། བར་མའི་སེམས་ནང་དུ་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་དད་པ་དང་འགྱུར་བ་མེད་པའི་རྣམ་གྲངས་སོགས་ཡོད། ནང་སེམས་ནི་བདེན་པའི་ཐད་ཀའི་ཉམས་མྱོང་ལ་མེད་དུ་མི་རུང་། ནང་སེམས་ཀྱིས་ནང་དོན་གྱི་འདུ་ཤེས་རྣམས་གནས་བབ་ཀྱི་ཚོར་བའི་འདོན་འཇུག་བྱས་པའི་དཔྱ་ཁྲལ་གྱི་ཐོག་ནས་བསྐྲུན་པ་མངོན་སུམ་ཡིན། ཚོར་བ་དེས་དངོས་ཡོད་མྱོང་ཐུབ་པ་དང་ཉམས་སུ་མྱོང་ཐུབ་པ་བཤད་མི་དགོས། ཚོར་བས་བདེན་པ་ཤེས་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་མེད། འོན་ཀྱང་སྣང་ཚུལ་སྟོན་པར་བྱེད་དགོས་པའི་བར་བརྒལ་དགོས་ལ་བྱ་སྤྱོད་ཀྱི་ཡོ་བྱད་ཅིག་དགོས་ཤིང་དེ་ཉིད་ནང་སེམས་ཡིན། ཚོར་བས་རང་བཞིན་གྱི་སྣང་ཚུལ་རེ་རེའི་དངོས་ཡོད་ཐད་ཀར་ཤེས་ཤིང་ནང་སེམས་ཀྱི་སྒོ་ནས་སྣང་ཚུལ་སྟོན་ཐུབ། ཐེ་ཚོམ་དང་མ་རིག་པའི་འཇིག་རྟེན་ལས་ཐར་བར་མཁོ་བའི་དངོས་པོ་དེ་ནང་སེམས་ཁ་ཕྱེ་དགོས། དེ་ནི་ནང་སེམས་ཁ་ཕྱེ་བ་ཙམ་གྱིས་མི་རྣམས་ལ་དད་པ་ངོ་མ་ཞིག་སྐྱེ་བ་མཚོན་པ་ཡིན། དོན་དག་འདི་ལ་ཟུར་མིག་གཞན་ཞིག་ནས་བལྟས་ན། ང་ཚོས་དངོས་གཙོའི་ཐེ་ཚོམ་ནི་མ་རིག་པའི་ཁྱད་ཆོས་རེད་ཟེར། བསམ་ཕོད་མེད་པའི་ཤེས་ཡོན་ཅན་ནི་བརྒྱ་ཆ་བརྒྱ་ཐེ་ཚོམ་ཅན་དུ་གྱུར་བ་ལ་ཐེ་ཚོམ་མེད། དད་པ་ནི་དངོས་ཡོད་ལ་ཐད་ཀར་ཚོར་བ་དང་། རྨང་གཞིའི་བློ་གྲོས་ཏེ་ལུས་དང་བརྩེ་དུང་དང་སེམས་ལས་འགོངས་པ་དེ་ཉིད་མྱོང་བ་ཞིག་ཡིན། དད་པ་དང་ཡིད་ཆེས་གཉིས་དབྱེ་བ་ཕྱེ། ཡིད་ཆེས་རྣམས་བར་མའི་སེམས་ནང་དུ་བཅོལ་ཞིང་དད་པ་ནི་ནང་སེམས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་ཡིན། མ་སྐལ་ཡག་མདོག་ལ་དད་པ་དང་ཡིད་ཆེས་ནམ་ཡང་འཁྲུལ་སྣང་སྟེར་བའི་སྤྱིར་བཏང་གི་འགྲོ་ཕྱོགས་ཡོད། འགལ་འདུ་ཡིན་ཡང་ང་ཚོས་གཤམ་གྱི་དོན་འདི་གལ་ཆེན་དུ་བརྩི་དགོས་ཏེ། “དད་པ་ངོ་མ་ཡོད་མཁན་ཞིག་ལ་ཡིད་ཆེས་བྱེད་མི་དགོས།” དེ་ནི་དད་པ་ངོ་མ་ནི་བློ་གྲོས་ཀྱི་གསོན་ཉམས་དང་། ངེས་པའི་རྟོགས་པ་དང་ཐད་ཀའི་ཉམས་མྱོང་ཡིན་པའི་རྐྱེན་གྱིས་སོ། དུས་རབས་མང་པོའི་རིང་དད་པ་ནི་ཡིད་ཆེས་དང་འཁྲུལ་ནོར་བྱུང་ནས་ད་ལྟ་དད་པ་ནི་བདེན་པའི་བློ་གྲོས་ཡིན་པ་དང་ནམ་ཡང་སྟོང་བཤད་ཀྱི་ཡིད་ཆེས་མིན་པ་མི་རྣམས་ལ་རྟོགས་སུ་འཇུག་དགོས་པ་ཧ་ཅང་ཁག་པོ་རེད། ནང་སེམས་ཀྱི་བློ་གྲོས་ཀྱི་ནུས་པ་རྣམས་ལ་སེམས་ཀྱི་ནང་དུ་ཡོད་པའི་བློ་གྲོས་ཀྱི་གཞི་འཛིན་ས་གསང་བའི་ངང་དུ་ཡོད་པ་རེད། ནང་སེམས་ཁ་ཕྱེ་མཁན་ཞིག་གིས་སྔོན་མའི་ཚེ་རབས་དྲན་པ་དང་། ཚེ་སྲོག་གི་གསང་བ་དང་འཆི་བ་ཤེས་པ་དེ་བཀླགས་པ་དང་མི་བཀླགས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་མ་ཡིན་ཏེ། གཞན་གྱིས་བཤད་པ་དང་མི་བཤད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་མ་ཡིན་ལ། ཡིད་ཆེས་བྱས་པ་དང་མི་བྱེད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་མ་ཡིན་པར་ཐད་ཀའི་ཉམས་མྱོང་དང་གསོན་ཉམས་དང་དངོས་ཡོད་ཀྱི་ཚུལ་དུ་རེད། ང་ཚོས་བཤད་པའི་འདི་དག་ཚོར་བའི་སེམས་ལ་མི་འགྲོ དེས་ཁས་ལེན་མི་ཐུབ་པ་ནི་དེའི་ཁྱབ་ཁོངས་ལས་འགོངས་ཡོད་དེ་ཕྱིའི་ཚོར་བའི་མྱོང་ཚོར་དང་ཅི་ཡང་འབྲེལ་བ་མེད་པར་རང་ཉིད་ཀྱི་ནང་དོན་གྱི་འདུ་ཤེས་དང་སློབ་གྲྭར་བསླབས་པ་དང་དཔེ་དེབ་མང་པོའི་ནང་དུ་སྦྱངས་པ་སོགས་དང་འབྲེལ་བ་མེད། ང་ཚོས་བཤད་པའི་འདི་དག་བར་མའི་སེམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཁས་ལེན་མི་ཐུབ་པ་ནི་དོན་དངོས་སུ་རང་ཉིད་ཀྱི་ཡིད་ཆེས་དང་འགལ་ཞིང་ཆོས་ལུགས་དགེ་རྒན་གྱིས་བློ་འཛིན་དུ་བཅུག་པ་དག་དོར་བའི་རྐྱེན་གྱིས་སོ། ཡེ་ཤུས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོས་སློབ་མ་རྣམས་ལ་གདམས་པ་ནི་ “ས་དུ་སེ་དང་ཕ་རི་སེའི་སྦག་ཚན་ལ་དོགས་ཟོན་གྱིས།” ཞེས་གསུངས། ཡེ་ཤུས་སྐྱབས་མགོན་གྱིས་བསླབ་བྱ་འདི་དང་བཅས་དངོས་གཙོའི་ས་དུ་སེ་དང་གཡོ་ཅན་ཕ་རི་སེའི་གྲུབ་མཐའ་ལ་གོ་བར་གསལ་བོ་རེད། ས་དུ་སེའི་གྲུབ་མཐའ་ནི་ཚོར་བའི་སེམས་ནང་དུ་ཡོད་དེ་ཚོར་བ་ལྔ་ཡི་གྲུབ་མཐའ་རེད། ཕ་རི་སེའི་གྲུབ་མཐའ་ནི་བར་མའི་སེམས་སུ་གནས་ཡོད་པ་བདེན་དོན་དང་འགོག་ཐབས་མེད་པ་ཞིག་རེད། ཕ་རི་སེ་རྣམས་རང་ཉིད་ནི་མི་བཟང་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་དུ་འཇུག་པར་ཆོ་ག་ལ་འགྲོ་བ་དང་། མི་གཞན་གྱི་མདུན་དུ་སྣང་བརྙན་སྟོན་པར་འགྲོ་བ་ལས་ནམ་ཡང་རང་ཉིད་ཀྱི་སྟེང་དུ་ལས་ཀ་བྱེད་མི་སྲིད། གལ་ཏེ་ང་ཚོས་སེམས་ཁམས་རིག་པའི་ཐོག་ནས་བསམ་བློ་གཏོང་སྟངས་མ་སྦྱངས་ན། ནང་སེམས་ཁ་ཕྱེ་ཐབས་མེད། སུས་ཀྱང་རང་ཉིད་ལ་བརྟག་དཔྱད་བྱེད་འགོ་བཙུགས་པ་ནི་སེམས་ཁམས་རིག་པའི་ཐོག་ནས་བསམ་བློ་གཏོང་འགོ་བཙུགས་པའི་རྟགས་ཡིན་པ་བཤད་མི་དགོས། རང་ཉིད་སེམས་ཁམས་རིག་པའི་དངོས་ཡོད་དང་གཞི་རྩ་ནས་འགྱུར་བའི་ནུས་པ་ཁས་མི་ལེན་བར་སེམས་ཁམས་རིག་པའི་རང་བརྟག་དཔྱད་ཀྱི་དགོས་པ་ནམ་ཡང་མི་ཚོར། གལ་ཏེ་སུས་ཀྱང་མང་པོའི་གྲུབ་མཐའ་ཁས་བླངས་ཤིང་ཚོར་བ་སྐྱོབ་པར་རང་ཉིད་ཀྱི་བསམ་པའི་ནང་དུ་ཁྱེར་བའི་རང་སྲོག་རྣམས་མེད་པར་གཏོང་བའི་དགོས་པ་ཧ་གོ་ན། རང་བཞིན་གྱིས་སེམས་ཁམས་རིག་པའི་རང་བརྟག་དཔྱད་དབང་ཆའི་ཐོག་ནས་འགོ་བཙུགས། གསལ་བོ་ནི་ང་ཚོས་རང་གི་བསམ་པའི་ནང་དུ་ཁྱེར་བའི་མ་འདོད་པའི་ཆ་ཤས་རྣམས་མེད་པར་གཏོང་བས་ནང་སེམས་ཁ་ཕྱེ་ཐུབ། འདི་ཚོས་གསལ་སྟོན་བྱེད་པ་ནི་རང་ཉིད་ཀྱི་བསམ་པའི་ནང་དུ་ཁྱེར་བའི་མ་འདོད་པའི་ཆ་ཤས་རྣམས་རྩ་མེད་དུ་གཏོང་བར་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་ཚད་དང་མཐུན་པའི་ཚུལ་དུ་བརྟན་འཇགས་སུ་གཏོང་བ་ཞིག་རེད། སུས་ཀྱང་རང་གི་ནང་དུ་ཡོད་པའི་མ་འདོད་པའི་ཆ་ཤས་རྣམས་བརྒྱ་ཆ་བརྒྱར་རྩ་མེད་དུ་བཏང་མཁན་གྱིས་རང་ཉིད་ཀྱི་ནང་སེམས་ཀྱང་བརྒྱ་ཆ་བརྒྱར་ཁ་ཕྱེ་ཡོད། མི་དེ་འདྲ་ཞིག་ལ་ངེས་པའི་དད་པ་ཡོད། ད་ལྟ་སྐྱབས་མགོན་གྱིས་བཤད་པའི་ཚིག་དེ་དག་ཧ་གོ་སྲིད། “གལ་ཏེ་ཁྱེད་ཅག་ལ་ཡུངས་འབྲུ་ཙམ་གྱི་དད་པ་ཡོད་ན། ཁྱེད་ཅག་གིས་རི་བོ་བསྒྲལ་ཐུབ།”