Livez an Ens

Piv omp-ni? Eus pelec’h e teuomp? Da belec’h ez aomp? Da betra e vevomp? Perak e vevomp?…

Hep mar ebet, ar “Loen Speredek” paour, anvet den dre fazi, n’eo ket hep gouzout, met n’eo ket memes gouzout n’ouzout ket… Ar gwashañ tra eo ar stad ken diaes ha ken iskis a gavomp ac’hanomp enni, n’omp ket gouest da ziskuliañ kuzhded hon holl dragediennoù ha koulskoude emaomp kendrec’het e ouzomp pep tra…

Kasit ul “Bronneg Poellek”, unan eus an dud a ra van da vezañ pouezus er vuhez, e-kreiz dezerzh ar Sahara, lezit anezhañ eno pell diouzh forzh peseurt oaziz ha sellit eus ur vag-aer da bep tra a c’hoarvez… An darvoudoù a gomzo evito o-unan; an “Denheñvel Speredek”, memes ma ra van da vezañ kreñv ha ma kred bezañ un den a-feson, a zo en e fondo gwan spontus…

An “Anien Poellek” a zo sot kant dre gant; soñjal a ra anezhañ e-unan ar gwellañ; krediñ a ra e c’hall em ober en un doare brav-tre dre ar C’hardin, Levrig-deskiñ dudi, Kentañ derez, Eil derez, Bakalorea, Skol-veur, brud vat an tad, h.a., h.a., h.a. Siwazh, goude kement a lizherennoù ha boazioù mat, titloù hag arc’hant, e ouzomp mat e vez tristebet ac’hanomp gant forzh peseurt poan-stomok hag en e fondo e kendalc’homp da vezañ diveli hag truezus…

A-walc’h eo lenn Istor ar Bed evit gouzout ez omp ar memes barbared hag en amzer gozh hag e-lec’h gwellaat ez omp deuet da vezañ gwashoc’h… An XXvet kantved-mañ gant e holl estlammusded, brezelioù, gasterezh, sodomiezh bedel, disadur reizhel, drammoù, alkool, krizder dreistordinal, perversite dreistmuzul, euzhvilerezh, h.a., h.a., h.a., eo ar melezour a rankomp sellout ennañ; n’eus neuze abeg pouezus ebet evit furañ bezañ erruet en ul live uheloc’h a ziorroadur…

Soñjal e talvez an amzer araokadur a zo dic’hortoz, siwazh e kendalc’h an “tud diouiziek sklêrijennet” da vezañ lakaet e boutailhoù e “Dogm an Emdroadur”… E holl pajennoù du an “Istor Du” e kavomp bepred ar memes krizderioù spontus, youl-vat, brezelioù, h.a. Koulskoude emañ hon c’henvroidi “Dreist-sevenaduriet” kendrec’het c’hoazh ez eo ar brezel un dra a eil renk, ur gwallzarvoud tremenidik n’en deus netra da welet gant o “Sevenadur Modern” brudet-mat.

E gwirionez ar pezh a gont eo mod bezañ pep den; lod sujed a vo mezvierien, lod all a vo mirourion, re all onest ha re all a vo tud dizouez; eus pep tra ez eus er vuhez… An hollad a zo sammad an hiniennoù; ar pezh eo an hinienn eo an hollad, eo ar Gouarnamant, h.a. An hollad a zo neuze astenn an hinienn; n’eo ket posubl treuzfurmiñ an holladoù, ar pobloù, ma ne dreuzfurm ket an hinienn, ma ne dreuzfurm ket pep den…

Den ne c’hall nac’hañ ez eus liveoù sokial disheñvel; tud a iliz hag a c’hasterezh zo; a genwerzh hag a park, h.a., h.a., h.a. Evel-se ivez ez eus Liveoù Bezañ disheñvel. Ar pezh omp en diabarzh, splann pe dister, brokus pe skornus, feuls pe sioul, kast pe c’hoantek, a sach war-lerc’h darvoudoù disheñvel ar vuhez…

Ur c’hoantek a sacho bepred war-lerc’h skeudennoù, dramoù ha memes trangediennoù lascivia a-barzh e vo lakaet… Ur mezvier a sacho war-lerc’h ar vezvierien hag e vo lakaet bepred e tavarnioù, anat eo… Petra a sacho an uzulier, an egoist? Pet a broblemmoù, toull-bac’hioù, gwalleurioù?

Koulskoude, an dud c’hwerv, skuizh o c’houzañv, o deus c’hoant da cheñch, da dreiñ pajenn o istor… Tud paour! C’hoant o deus da cheñch ha ne ouzont ket penaos; n’ouzont ket an argerzh; lakaet int en ur straed divac’h… Ar pezh a zo c’hoarvezet dezho dec’h a c’hoarvez dezho hiziv hag a c’hoarvezo dezho warc’hoazh; atav e reont ar memes fazioù ha ne zeskont ket kentelioù ar vuhez memes gant tennoù kanolioù.

An holl draoù en em adlavar en o buhez dezho o-unan; lavarout a reont ar memes traoù, ober a reont ar memes traoù, klemm a reont diwar-benn ar memes traoù… An adlavar-mañ, a damall dramoù, komediennoù ha trangediennoù, a gendalc’ho keit ha ma tougom en hon diabarzh elfennoù dizereat ar Gounnar, an Avidegezh, ar C’hoant, an Imor, ar Froud, al Leziregezh, ar Goularouriezh, h.a., h.a., h.a.

Petra eo hon live moral?, pe kentoc’h: Petra eo hon Live Bezañ? Keit ha ma ne gemm ket ar Live Bezañ en un doare radikal e kendalc’ho adlavaradur hon holl baourentezioù, skeudennoù, gwalleurioù ha malheureù… An holl draoù, an holl zarvoudoù, a c’hoarvez er-maez ac’hanomp, war leurenn ar bed-mañ, a zo nemetken adlezenn ar pezh a zougom en diabarzh.

Gant abeg reizh e c’hallomp asuriñ en un doare lidus eo an “diavaez adlezenn an diabarzh”. Pa gemm unan en diabarzh hag eo radikal ar c’hemm-se, e kemm ivez an diavaez, an darvoudoù, ar vuhez.

E-pad ar mare-mañ (Bloavezh 1974), em eus sellet ouzh ur strollad tud a aloube un dachenn estren. Amañ e Mec’hiko e vez roet d’an dud-se an titl iskis a “PARAKAIDERIEN”. Tost int da renkerezh ar maezioù Churubusco, tost-kenañ int d’am zi, abeg ma’z on bet gouest d’o studiañ eus tost…

Bezañ paour ne c’hall ket bezañ un dorfed biken, met ar pezh a zo grevus n’emañ ket eno, met en o Live Bezañ… Bemdez e stourmont etrezo, mezviñ a reont, kunujenniñ a reont an eil egile, dont a reont da vezañ muntrerien o c’homperien a wallheur, bevañ a reont e gwirionez e logelloù lous e-barzh ar re-se e ren ar gasoni e-lec’h ar garantez…

Meur a wech em eus soñjet e plijfe d’an dud all ma tennfe forzh peseurt sujed eus ar re-se ar gasoni, ar gounnar, ar c’hoant, ar vezventi, ar malezvezh, ar grizder, an egoisme, an drevezhadenn, an imor, ar garantez dezhañ e-unan, ar froud, h.a., h.a., h.a., e kejfe dre Lezenn Afinelezhioù Psikologel gant tud pleustrekoc’h, speredeloc’h; an darempredoù nevez-se a vefe divinitive evit ur c’hemm ekonomikel ha sokial…

An doare-se e vefe ar sistem a rofe dezhañ an tu da guitaat ar “garach”, ar “stern” lous… Neuze, ma fell deomp kaout ur c’hemm radikal e gwirionez, ar pezh a rankomp kompren da gentañ-penn eo emañ pep hini ac’hanomp (pe e vefe gwenn pe du, melen pe kouevrell, diouiziek pe sklêrijennet, h.a.), e live “Bezañ” pe hevelep.

Petra eo hon Live Bezañ? Ha soñjet hoc’h eus warnañ biskoazh? Ne vefe ket posubl mont d’ul live all ma ne ouzomp ket ar stad emaomp enni.