Gumizamu n'ebyahandiikirwe

Ente Z'obwongo Eshaatu

Enyikara y’omutima erikuhindura y’emyaka empyaka neegira ngu mashini y’omubiri y’EKIINA KIRIYO ERIYEJUUSA OMUNTU, ebaaho omu muringo gwa tricentered nari tricerebrated.

Obwomeezi bw’okubanza nibwegarirwe omu kabokisi k’omutwe. Obwomeezi bw’akabiri nibukwata aha mugongo n’obwomeezi bwaagwo obwaagati n’emisatsi yaagwo yoona. Obwomeezi bw’akashatu tiburi omu mwanya gureebeka nari oruguta rugumire. Buzima obwomeezi bw’akashatu nibukorerwe omubiri gw’emisatsi y’embabazi n’omutindo gw’obwomeezi bwona oburikukwata aha mubiri gw’omuntu.

Obwomeezi bw’okubanza nibwo bwomeezi bw’okuteekateeka. Obwomeezi bw’akabiri nibwo bwomeezi bw’okuhindura, erikumanywa nka center mota. Obwomeezi bw’akashatu nibwo bwomeezi bw’obusaasi.

Kimanyirwe omu bikorwa ngu okukoresa obwomeezi bw’okuteekateeka kukora okuhwa kw’amaani g’okuteekateeka. Nikitwarwa okugira ngu amaduka g’abarwaire nibo amaribo g’abafu b’okuteekateeka.

Emyetego erikukwatanisa n’eyihire neeyamba obwomeezi bwa mota, kwonka okukoresa emyetego kukora okuhwa kw’amaani ga mota kandi ebirugamu birikuba bibi. Tikirikubaasa kugirwa ngu hariho abafu b’obwomeezi bwa mota. Abafu abo nibamanywa nk’abarwaire ba Hemiplejia, Paraplejia, Paralysis erikweyongyera, n’ebindi.

Eky’okusiima, emizaire, omukago, enyimba ezirikukiraho, nibyetagisa kukura obwomeezi bw’obusaasi, kwonka okukoresa obwomeezi obwo kukora obuhwere bw’ebitali bya mugasho n’okuhwereza amaani g’obusaasi. Abakoresa obwomeezi bw’obusaasi nibo abantu abarikwikiriza ngu obwomeezi nibwo busingire, abakumi ba Rock, abajanjaasi b’ebishushani by’emyaka empyaka, abantu abarikukunda eby’obusaasi, n’ebindi.

N’obu kirikubaasa kureebeka nk’ekitabarikwikirizibwa, okufa nikukora omu bice bitatu omu muntu weena. Kikolekebwe kikatama ngu endwaire yoona eine omusingi gwaayo omu bwomeezi bwona omu bice bishatu.

Eteeka rihango rikarekereza omu bwomeezi bwona omu bice bishatu, omutwe gw’ekina kiriyo, omutindo gw’obuguzi bw’OKUGIRA OBWOMEZI. Okuterekereza omutindo ogwo nikimanyisa kuhikiiriza obwomeezi, okuhwereza omutindo ogwo nikikora okufa.

Enkoro z’abaheereza ezigwireho kuruga omu kiro ky’obutiinisa ky’emyaka mingi, zikugira ngu omutindo gw’obwomeezi bw’omuntu omu Mugabane Omukuru MU, oguri omu Nyanja Ndikuru, gukagarukira aha myaka ikumi na ebiri kuhika ikumi na itano.

N’emyaka eyagwiireho kuraba omu myaka yoona, okukoresa obwomeezi bw’omu bice bishatu kikendeereza obwomeezi ahata aha.

Omu ihanga eririkubiirwa eizooba erya KEM… aha Misiri ey’Abafarao omutindo gw’obwomeezi bw’omuntu gukahika aha myaka ikikumi na makumi ana.

Hati omu biro ebi eby’amafuta ga petroli na celuloide, omu bwire obu bw’okwikiriza ngu obwomeezi nibwo busingire n’abeeyihiire ba Rock, omutindo gw’obwomeezi bw’omuntu okurikukuratira company z’obwerinde, n’emyaka makumi ataano.

Abakama ba Marx-Leninista ba UNIONI YA SOVIETI, abagambisa gye n’abajanjaasi nk’oku biri buriijo, nibariyo nibagira ngu bazooheire emibazi erikuhikiiriza obwomeezi kwonka Kruschev omukuru atakakwize myaka makumi omunana kandi aine kushaba ebigyere by’okugumura ekindi.

Omu gatikati ya ASIA hariho omukago gw’ediini ogukorerwe abakuru abatarikwijuka obuto bwaabo. Omutindo gw’obwomeezi bw’abakuru abo nigugwa hagati y’emyaka magana ana kuhika magana ataano.

Eky’ekyama kyona ky’obwomeezi buringire bwa bamoniiki ba Asia aba n’okukoresa obwomeezi bw’omu bice bishatu obw’amagezi.

Okukora hamwe n’okusiima kw’obwomeezi bw’omu bice bishatu nikimanyisa okuterekereza OMUHURI GW’OKUGIRA OBWOMEZI kandi nk’obutaro burikuruga omu kirikubaasa kukurira, okuhikiiriza obwomeezi.

Hariho Eteeka ry’omwanya erikumanywa nka “OKURAABURA OKUKUNGAANA KW’EBIRIKURUGAMU BINGI”. Abamoniiki b’omu nyumba eyo nibamanyire kukoresa eteeka eryo kuraba omu kukoresa obwomeezi bw’omu bice bishatu.

Obuhereza obutariho obwire nibura abegishwa aha kukoresa obwomeezi bw’okuteekateeka ebirugamu byabwo bimanyirwe eby’okutwara omu bwomeezi.

Okukura amagezi g’obwomeezi bw’omu bice bishatu n’OBWOMEZI BUKURU. Omu mashomero g’edini za ira eza Babilonia, Buguriiki, India, Persia, Misiri, n’ebindi, abegishwa bakahiirwa amakuru ga butoosha, aha bwomeezi bwaabo omu bice bishatu kuraba omu kukwata aha mitwe, okucuuza, enyimba, n’ebindi, ebikozesebwa hamwe n’amagezi.

Emikura y’ebiro bya ira ekaba eri omugisha gw’eshomero. Ekiganiiro, ekirungi, eky’obusaasi, nibikozesebwa hamwe n’ebikoreso by’okumanyiisa, enyimba, obuhereza bw’omumwa, n’ebindi.. Bikaba nibikoresebwa kuguza obwomeezi omu bice bishatu by’omuntu omwe.

Ebyo abegishwa tibakaba nibakoresa obwomeezi bw’okuteekateeka kandi bakaba nibamanyire kukoresa n’amagezi n’omu muringo ogurikusiima obwomeezi bwaabo omu bice bishatu.

Empango z’eby’ekyama bya Eleusis omu Buguriiki, omukura omu Babilonia, eky’okubanza omu Buguriiki buriijo bikaba nibikoresebwa kuguza abegishwa amagezi.

Hati omu biro ebi ebirikujanjabuka ebya Rock, abegishwa abazokire n’abacweire nibariyo omu muhanda gw’omwiima gw’okukoresa amagezi.

Hati tihariho engyenderwwa nungi erikukora okukura okurikusiima okw’obwomeezi omu bice bishatu.

Abegesa b’omu mashomero, ebicweka n’eby’ahaiguru, nibagambira obwomeezi bw’omutwe bw’abegishwa abariho abarikwetegyereza obwire bw’okuruga omu kaara.

Nikyetagisa, nikyetagisa kumanya kukozesa amagezi, okuhindura n’obusaasi n’ekigyendererwa ky’okutwara amakuru ga butoosha aha bwomeezi omu bice bishatu by’abegishwa.

Kiri eky’obuhazi kuguza obwomeezi omwe. Obwomeezi bw’okubanza tibwo bwega byoona. Kiri eky’okutwara omu rubaju kukoresa obwomeezi bw’okuteekateeka bw’abegishwa.

OBWOMEZI BUKURU buine kubara abegishwa omu muhanda gw’okukura okurikusiima.

Enyikara y’omutima erikuhindura neeyegesa gye ngu obwomeezi omu bice bishatu bwine engyenderwwa ezishemereire ezirikwetantara hamwe. Engyenderwwa ezi ziriikuta ebiri omu mutima ebirikutandika aha bigyendererwa by’omuntu.

Eki nikituha obuntu bushatu obutaaine kyona ekirikukwata aha nsuru yaabyo nari aha kworeka kwaabyo.

Enyikara y’omutima erikuhindura y’emyaka empyaka neeyegesa ngu omu muntu weena hariho ebice bishatu eby’omutima ebirikwetantara. N’ekicweka kimwe ky’okubaasa kw’omutima nitwenda ekintu, n’ekicweka ekindi nitwenda ekintu ekirikwetantara n’amaani kandi ahabw’ekicweka ky’akashatu nitukora ekintu ekirikwebembera.

Omu bwire bw’obusaasi bukuru, orukurura rw’omuntu ogwo nitukunda nari akabi k’aha mutima, obuntu bw’omutima buhikiire aha kwetwaara kumbe obuntu bw’amagezi nibubuuza ahabw’enki ekigyireho kyona kandi obuntu bw’okuhindura nibwenda kuhanika.

Obuntu obwo bushatu oburikwetantara butegyekanisibwe kandi buhiirwe amagezi n’enzira n’engyenderwwa ezirikwetantara omu mashomero goona, ebicweka n’eby’ahaiguru.

Okuruga omu bice by’omutima kiri eky’obuhazi kwega obuntu bw’amagezi. Omuntu aine obuntu bushatu oburikwetaga n’amaani OBWOMEZI BUKURU.