Ekiro Na Maneisho

Niki oba ki ekisobora kwemeza nti endowooza n’ebyo ebiriwo bituukana bulungi?

Endowooza kintu kimu n’ebiriwo kirala era waliwo okusukkiriza endowooza zaffe.

Ebyo ebiriwo okwenkana endowooza kintu ekitali kisoboka, kyokka obwongo obwekubiire mu ndowooza yabwo bulowooza buli kiseera nti byombi bifaanagana.

Omulamwa gwonna ogw’obwongo ogutondekeddwa obulungi okuyita mu magezi agatuufu, gugaanibwa omulala ogukoleddwa obulungi n’amagezi agafaanana oba agasingawo, olwo kiba kitya?

Emitwe ebiri egyakugirizibwa mu ntegeera z’obwongo eginywevu nga bagattulukuka, nga bawakana, ku mazima agamu buli omu akkiriza obutuufu bw’endowooza ye n’obulimba bw’endowooza y’omulala, Naye gw’ani ku bo alina obutuufu? Ani asobola okuvaayo ng’omwemezi mu buli kimu ku byombi? Mu ki ku byombi, endowooza n’ebiriwo bituukana?

Tewali kubuusabuusa nti buli mutwe gwokka ensi era mu buli omu ku ffe mulimu ekika ky’okukkiriza okukakanyavu okutukakatiriza okukkiriza okwenkana okujjuvu okw’endowooza n’ebiriwo.

Ne bwe kiba nti engeri z’okulowooza nnywevu tewali kisobola kwemeza okwenkana okujjuvu okw’endowooza n’ebiriwo.

Abo abeeggalidde mu nkola yonna ey’amagezi baagala buli kiseera okutuukanya ebyo ebiriwo n’endowooza ezikolebwa era kino kivaamu kulaba ebintu mu ngeri etali ya bulijjo.

Okuggukira ku bintu ebipya bwe bwangu obuzibu obw’omuntu ow’edda; eky’ennaku abantu baagala okuzuula, okubona mu buli kintu eky’obutonde emirembe gyabwe, endowooza, endowooza ezibaddeyo, ebirowoozo n’enzirukanya; tewali amanyi okukkiriza, okulaba ebipya n’obwongo obulongoofu n’obusungu.

Ebyo ebiriwo bikoowoole omukugu kyandibadde kirungi; eky’ennaku abakugu ab’omu biseera bino tebamanyi kulaba ebyo ebiriwo, baagala okulaba mu byo okukakasa kw’endowooza zaabwe zonna.

Newaakubadde kiyinza okulabika ng’ekitategerekeka bannasayansi ab’omulembe guno tebamanyi kintu kyonna ku bintu eby’obutonde.

Bwe tulaba mu bintu eby’obutonde endowooza zaffe zokka, mazima tetulaba bintu wabula endowooza.

Kyokka, nga batamiidde abasirusiru bannasayansi olw’amagezi gaabwe agamalasira, bakkiriza mu ngeri ey’obusirusiru nti buli ndowooza yaabwe yenkana bulungi n’ekintu ekyo oba ekyo ekilabika, ng’amazima ga njawulo.

Tetugaana nti bye twogera bijja kugaana buli omu eyeeggalidde mu nkola yonna ey’amagezi; tewali kubuusabuusa nti embeera ey’obukulembeze n’ey’okukkiriza okukakanyavu okw’obwongo tebukkiriza nti endowooza eri ennungi tezikwatagana bulungi n’ebyo ebiriwo.

Amangu ddala ng’obwongo, okuyita mu biwulirwa, bulaba ekintu ekimu, banguwa okukigatta n’erinnya ly’essomero erimu erijja okukola ng’ekireetawo obutamanya bwaffe.

Obwongo tebumanyi okukkiriza ebipya, naye bumanyi okuyiiya ebigambo ebizibu ennyo ebyo busobola okugezaako okusala omusango mu ngeri eyekyama ekyo butamanya.

Nga twogera ku luno mu ngeri ya Socratic, tujja kugamba nti obwongo tebumanyi bugwafu, naye era, tebumanyi nti bugwafu.

Obwongo obw’omulembe guno busajjulukuse nnyo, butunudde mu kuyiiya ebigambo ebikolebwa nga bizibu ennyo okubikka ku butamanya bwabwo.

Waliwo ebika bibiri ebya ssayansi: ekisooka tekiyita mu nzirukanya z’abantu ezitajjulukuse ezisangibwa eyo. Eky’okubiri bwe ssayansi omulongoofu ow’abantu abamulise abanene, ssayansi ow’amazima ow’Obuntu.

Tewali kubuusabuusa nti tekyandisobose okuyingira mu nnyumba ya ssayansi ey’ensi yonna, singa tetusooka kufa mu ffe.

Twetaaga okusaanyaawo ebintu ebyo byonna ebitatusaanira bye tisinzala munda, era nga mu butonde bwabyo butondekawo, obuntu bw’Obwongo.

Nga okutegeera okusinga obungi okw’obuntu kweyongera okubeera nga kuteereddwa mu butupa wakati mu nze, wakati mu ndowooza zange n’enzirukanya ezitajjulukuse, kisigala nga tekisoboka okumanya butereevu amazima ag’obutonde aga bintu eby’obutonde mu butonde bwabyo.

Ekyokulya ky’olubiri lw’obutonde, kiri mu mukono gwa Malayika ow’Olumbe.

Kitono nnyo kye tusobola okuyiga okuva ku kuzalibwa, kyokka okuva mu kufa tusobola okuyiga byonna.

Ekaalu etakkirizibwa eya ssayansi omulongoofu esangibwa wansi mu kifo eky’okuziika ekyekiragala. Singa ensigo tefa ekimera tekizaalibwa. Ku kufa kwokka we kujjira ekintu ekipya.

Ego bw’efa, okutegeera kuzuukuka okulaba amazima ga buli kintu eky’obutonde nga bwe kiri mu butonde bwabyo.

Okutegeera kumanyi ekyo butereevu kye kulabye, obutamanya bw’obulamu nga buyise omubiri, okwagala n’obwongo.