Emihinduko Y'Obwengye

Omurimo gw’eby’omwoyo ogukwatagana n’okuggyawo ebintu ebitali bya mugaso bye tulina munda yaffe, oluusi kuvaawo okukoowa, okuguyaalirira n’okwennyamira.

Tekiteeberezebwa nti twetaaga okudda buli kiseera ku ntandikwa era ne tuddamu okusiima ennyo emisingi gy’omulimo gw’ebirowoozo, bwe tuba nga ddala twagala okukyuka ennyo.

Okwagala omulimo gw’eby’omwoyo kyakusaawe bwe tuba nga ddala twagala okukyuka munda yaffe mu bujjuvu.

Bwe tuba nga tetwagala mulimo gw’ebirowoozo ogutwala ku kyuka, okuddamu okwekenneenya emisingi kiba kintu ekisinga obutasoboka.

Kyandibadde kyakusaaga okuteebereza nti tusobola okwagala omulimo, bwe tuba nga mu butuufu tetugutandise kwagala.

Kino kitegeeza nti okwagala tekyetaaga kulonzalonzebwa bwe tuba nga buli lwe tuddamu okwekenneenya emisingi gy’omulimo gw’ebirowoozo.

Kikulu okusooka okumanya ekintu ekiyitibwa okumanya, kubanga abantu bangi tebayagalanga kumanya kintu kyonna ku kikyo.

Omuntu yenna atali wa ngeri nnyingi tasobola kuleka kumanya nti omulwanyi bw’agwa awansi ku ringi, afiirwa okumanya.

Kitegeerekeka nti bw’akomawo mu bwongo, omulwanyi omunafu oyo afuna obuddamu okumanya.

Buli omu ategeera nti waliwo enjawulo entangaavu wakati w’obuntu n’okumanya.

Bwe tujja mu nsi, ffenna tulina ebitundu bisatu ku kikumi eby’okumanya n’ebitundu kyenda mu musanvu ku kikumi ebigabanyizibwa mu bitundu eby’omunda, eby’engulu n’ebitaliimu.

Ebitundu bisatu ku kikumi eby’okumanya ebiri obulindaala bisobola okwongerwa nga bwe tukolera ku lwaffe.

Tekisoboka okwongera okumanya nga tuyita mu nkola ez’omubiri oba ez’ekibina.

Mu butali butebeebwa, okumanya kusobola okuzuukuka okuyita mu mirimo egy’obwetegefu n’okubonabona kw’obwagazi.

Waliwo amannyi ag’enjawulo munda yaffe, tuteekwa okutegeera: Eryasooka: amannyi ag’ekibina. Eryokubiri: amannyi ag’obulamu. Eryokusatu: amannyi ag’omwoyo. Eryokuna: amannyi ag’obwongo. Eryokutaano: amannyi ag’obwagazi. Eryomukaaga: amannyi ag’okumanya. Eryomusanvu: amannyi ag’omwoyo omulongoofu. Ne bwe twandibadde twongera amannyi ag’ekibina, tetwandisobodde kuzuukusa okumanya.

Ne bwe twandibadde twongera amaanyi ag’obulamu munda mu mibiri gyaffe, tetwandituuse kuzuukusa kumanya.

Enkola z’ebirowoozo nnyingi zikolebwa munda yaffe, nga okumanya tekuyingira mu kintu kyonna.

Ne bwe nkola z’obwongo ziba nga nnene, amannyi ag’obwongo tegagenda kusobola kuzuukusa enkola ez’enjawulo ez’okumanya.

Amaanyi ag’obwagazi ne bwe gwandibadde gongerwa okutuuka ku nkomerero, tegayinza kuzuukusa kumanya.

Amannya gano gonna gatereezebwa mu mitendera n’ebipimo eby’enjawulo ebitagatta ku kumanya.

Okumanya kusobola kuzuukusibwa okuyita mu mirimo egy’obwetegefu n’okufuba okw’obutereevu.

Ekitundu ekitono eky’okumanya abantu kye balina, mu kifo ky’okwongerwa, kitera okusaasaanyizibwa obwereere mu bulamu.

Kyetaga okumanyibwa nti bwe twetabamu ebintu byonna ebiriwo mu bulamu bwaffe, tusaanya amannyi ag’okumanya obwereere.

Tulina okulaba obulamu nga firimu nga tetwenyigidde mu ngeri yonna mu mizannyo, ennaku oba ebizibu, mu ngeri eyo twanditerekere amannyi ag’okumanya.

Okumanya kwenyini kintu kya mannyi agalina omutindo omutindo ogw’amaanyi.

Tetulina kukyamya kumanya n’okujjukira, kubanga byawukana nnyo, ng’omusana oguva mu matala g’emmotoka bwe gwawukana ku luguudo lwe tutambuliramu.

Ebikolwa bingi bikolebwa munda yaffe, nga okwetaba okw’ekyo ekiyitibwa okumanya tekuliimu.

Munda mu mibiri gyaffe, waliwo okuteekateeka n’okuddamu okuteekateeka okungi okubaawo, nga okumanya tekwetabamu mu kintu kyonna.

Ekifo ekikulu mu mubiri gwaffe kisobola okukozesa emmotoka oba okukulembera engalo ezigenda okukuba ku kiyimba kya piyano nga okwetaba kw’okumanya tekuliimu.

Okumanya ge masana agatalabwa obutegeevu.

Omuzibe talaba musana, naye gubaawo gwokka.

Twetaaga okuggulwawo amasana g’okumanya gayingire mu bizikiza eby’entiisa eby’omunda yange, ebyaffe.

Kati tujja kutegeera obulungi amakulu g’ebigambo bya Yokaana, bw’agamba mu Njiri: “Ekitangaala kyajja mu kizikiza, naye ekizikiza tekyakitegeera”.

Naye kyandibadde tekiyinzika ekitangaala ky’okumanya okuyingira mu bizikiza eby’omunda yange, singa tusooka okukozesa amakulu amagezi ag’okwetegereza kw’ebirowoozo.

Twetaaga okuggulawo oluguudo olw’ekitangaala okumulisiza obuziba obw’ekizikiza obw’Omwoyo gw’Ebirowoozo.

Omuntu tasobola kwetegereza singa talina ky’ayagala kukyusa, okwagala okwo kusoboka bwe tuba nga ddala twagala enjigiriza z’eby’omwoyo.

Kati abasomi baffe bajja kutegeera ensonga lwaki tubabuulirira okuddamu okusiima ennyo emirimu egikwatagana n’okukola ku lwaffe.

Okumanya okuli obulindaala, kutusobozesa okufuna obumanyirivu butereevu ku mazima.

N’ekinnaku, ensolo ey’obwongo, ekintu ekikyamu ekiyitibwa omuntu, esikiriziddwa amaanyi ag’okuteekateeka amateeka, yeerabidde amateeka g’okumanya.

Mu butali butebeebwa, amaanyi ag’okuteekateeka endowooza ennamu ga munafu nnyo.

Okuva mu kirowoozo, tusobola okudda mu kikirowoozo ekikontana era nga tuyita mu kukubaganya ebirowoozo, tubeera n’ekivuddemu, naye ekyo mu kwenyini sigye kintu kya bwongo ekisobola okukwatagana n’amazima.

Amateeka g’Okumanya gatereevu, gatusobozesa okufuna obumanyirivu ku mazima g’ekintu kyonna ekyenyini.

Ebintu eby’obutonde tebikwatagana nteete nga endowooza eziteekateekebwa obwongo.

Obulamu bugenda bukyukakyuka buli kiseera era bwe tubukwata okubukubaganya ebirowoozo, tubutta.

Bwe tukozesa endowooza bwe tulaba kino oba kiri, mu butuufu tuleka okutegeera amazima g’ekintu era ne tulaba omwoyo gwa bigambo eby’edda ebitagatta ku kikyo ekyalambuddwa.

Ebirowoozo by’obwongo byewunyisa era twagala amaanyi ebintu byonna eby’obutonde bikwatagane n’amateeka gaffe.

Amateeka g’okumanya geesigamiziddwa ku bumanyirivu obwafunwa obulamu era si ku magezi mannyofu.

Amateeka gonna ag’obutonde gali munda yaffe era bwe tutagazuula munda yaffe, tetugagenda kugaazuula wabweru waffe.

Omuntu alimu Obutonde bwonna era Obutonde bwonna buli mu muntu.

Ekyamazima kye kintu omuntu ky’afuna munda ye, okumanya kwokka kwe kusobola okufuna amazima.

Olulimi lw’okumanya lwa kabonero, lw’omunda, lwa makulu mannyu era abo abali obulindaala be balusobola okutegeera.

Omuntu yenna ayagala okuzuukusa okumanya ateekwa okuggyawo munda ye ebintu byonna ebitali bya mugaso ebigatta Obwereere, Omwoyo, Omwoyo gwange, munda waabyo essensiyo mw’eteekeddwa.