Gumizamu n'ebyahandiikirwe

Engazi Eyakushusha

Tushemere kwenda empinduka y’amazima, kuruga omu muringo ogu turikumara obwire, omu magara agatarimu mugasho, agazindwire… Ekintu ekya bwambere eki twine kwetegyereza gye n’okuba buri omwe ahariitwe, yaaba n’omuhingyi nari omukozi, omugwizire nari omuntu owa buliijo, omutungi nari omworo, asangwa omu Kicweka ky’Obuntu…

Ekicweka ky’Obuntu ky’omutamiire kitarikushushana n’eky’omuntu atarikutamiira, kandi eky’omumaraya kitarikushushana n’eky’omwishiki. Eki turikugamba nikyo mazima, tikirikukwatwa… Twahika aha kicweka eki omu mutwe gwitu, tihariho eki turikubura twaba tuteekateeka ekirembera ekirikuruga ahansi kigyeiguru, kitengaaine kandi kirimu ebyanya bingi…

Eky’amazima, turi aha kanya kamwe aha byanya ebi; ahansi y’ebyoanya, hariho abantu ababi kukira iitwe; ahaiguru y’ebyoanya, hariho abantu abarikukira iitwe… Omu Kutengaana oku, omu kirembeera ekitangaaza, nikirikwera ngu nitubaasa kusangamu Ebicweka by’Obuntu byoona… Buri omuntu naayehindura kandi tihariho omuntu orikubaasa kuta kikanya…

Tikurikugira obutakanya ngu hati titurikugamba aha maisho mabi nari marungi, nari n’emyaka. Hariho abato n’abakuru, abakuru abarikwenda kufa n’abaana abazaire obwahati… Ekishushani ky’obwire n’emyaka; ekyo ky’okuzaarwa, kukura, kukura omu bwengye, kushwerwa, kuzaara, kukura omu myaka n’okufa, nikyo kintu kyonyini ekirikukorwa omu Kutengaana…

Omu “Kirembeera Ekitangaaza”, omu Kutengaana ekiteengaaine, obwire tiburiho. Omu byanya by’ekirembeera eki, nitubaasa kushangamu “Ebicweka by’Obuntu”… Amatsiko g’abantu agarikukorwa gatari kugyendera aha biteekateeko tigarikukora; nibarikwikiriza ngu obwire nibwija kuhindura ebintu bibe birungi; nikwo bakuru baitu na bakuruza baitu bateekateekaize; ebintu byabaireho nibyo ebirikumanyisa eki kindi…

“Ekicweka ky’Obuntu” nikyo kikuru kandi eki nikyo Kutengaana; turi aha kanya kamwe kwonka nitubaasa kutaaha aha kandi kanya… “Ekirembeera Ekitangaaza” eki turikugambaho kandi ekirikugamba aha “Bicweka by’Obuntu” ebihinduka, buzima tikirikukwatana n’obwire oburikugyenda omu muringo gushishaaine… “Ekicweka ky’Obuntu” ekirikukira ahaiguru nikitwebembera obwoona…

Tikiri omu bwire oburikwija omu maisho, kureka hati n’aha, omunda yaitu; omu Kutengaana… Nikirikushoboroka kandi buri omwe naabaasa kweetegyereza, ngu emisitaari ebiri—Okutengaana n’Okutengaana ekiteengaaine—birikujwaana omu bwengye bwaitu kandi bikaba Omusharaba…

Obuntu bukura kandi bukashuuruurwa omu musitaari gw’Obugyenyi. Buzarwa kandi bufe omu bwire bwabwo; burashwekyera; tihariho nyentsya y’obuntu bw’omuntu ofiire; tibwo Buntu… Ebicweka by’Obuntu; Obuntu bwonyini, tibw’obwire, tiburikukwatana n’Omusitaari ogutengaaine; busangwa omunda yaitu. Hati, omu Kutengaana…

Nikiba kigambo kigwera okushaka Obuntu bwaitu aheeru yaitu… Tikirikukora kubi kuhandiika ekigambo eki: Emitiindo, obuhangwa, okukwera ahaiguru, nibwo nibwo nibirikugira obugabe bw’amazima, okushereka Obuntu, kutaaha aha kanya ahaiguru omu “Bicweka by’Obuntu”…