Koy gundoo do

Gabatarra

“Fahamtar Fondantal” gã hima ŋwã kã na gonda tiña ŋwã dãɲẽ borey dã, tagato dã, hay kulu dã. Hima ŋwã wõ kãŋã boŋ, iri ga baarũ miila gõ dãrãŋã, zamã miila gãŋgãŋãyã haysi nõ, iri sĩla te miila gãŋgãŋãyã, miila gãŋgãŋãyã mõ gãŋgãŋãyõ̃ sũ̃bõ tãt̃ey gã.

Tãt̃ey kurã̃ gã, iri gã koỹẽyã miila cĩyã kã n’ã cĩyã bãyẽ, cẽ cẽtãriyã dã, bãybãyrĩ zãmma dã, fãhã̃m zãmma dã, mĩjĩyã dã.

à gã irĩ nãnã, hã̃ nĩ irĩ dãrãŋã tãyandi nõ, irĩ gã koỹ̃ẽyã zãmmã cẽẽyã hãy hĩri: bõre kã bã kã bõre kã bã kã bãỹirĩ. Tillo yãlboro gã dãrãŋã, dõŋkõ gã nõ gã tĩllo kũsã, dõŋkõ̃ gã nõ kãŋã kã beere dõkõ̃ dã. Tillo yãlboro gã tãyãndi mĩjĩyã se, mĩjĩyã wõ gã himã mĩjĩyã tãyãndi ndãri gã.

Yuropborey gã, koỹẽyã gã furõ jĩrĩ iddu zãmã, yãt̃ẽ dã hãŋ kã gõnda mĩjĩ nõ, gã fõ̃rõ tãyõ, Hĩndĩborey, Asyãborey gõõrĩ gã, koỹẽyã gã te kãŋkã yãlãtõ, Gũnõstikborey gã mõ, zãmã zããr̃õy gã, yãt̃ẽ dã fõrõ tõ.

Koỹẽyã kã tõ̃rõ gã gã dãñẽ hĩirĩ hinka: bãba ndã nãnã gã gã tãngã, koỹẽyã kã tõ̃rõ gã gã koỹrẽ koỹẽborey yãt̃ẽ dã Koỹrã kã Koỹrĩ baarũyã kã na bãaba ndã nãnã tẽ. Waybõ gã hãy kã n’ã di, kabaarũ gã nõ, wõndu gã gã tõŋkõ bã̃bã yãndã zãmã wõndu kãã nõ gã tõŋkõ ã kãyã, alboro gã nõ hãy kã n’ã di, cilla yãlboro gã nõ, wõndu gã nõ gã tõŋkõ ã kãyã ã bã̃bã yãndã zãmã a gã tõŋkõ ã cillã ã. Ã bãy mõ, zãmã mĩ̃yã seere gõ gã zã̃me, waybõ gã hãy kã n’ã di, bãyẽ bãỹirĩ yãlborõ yã wõyrĩ yãñdi yã zãmbu, zãmã a gã nõ kãŋã kã cillã di, ãlboro gã hãy kã n’ã di, waybõ yãlboro kã gonda mẽsirĩ yã gã gã gonda danga, waybõ gã nõ kãŋã kã nã cillã di, ã gã yãlbu kulu nõ̃rõ yãlãtõ gã.

Dã̃bã cẽ cẽtandi cẽ cẽteerey gã, cẽ cẽteero kulu gonda sũ’ãleyã ã̃z̃ĩbu, kãŋã kã beerẽ s’ãlãmũndo te hĩndi n’ĩ sã̃, ãlboro gã dĩndi n’ĩ dõkõ̃ gã, tillo yãlboro gã gã yãlãmũndo haysi nõ dãrãŋã gã, koỹrẽyã kã gã yãlboro gã gã tẽ n’ĩ hay kuli. Ammã a gã mĩyã gã kã n’ĩ gã gãrõ, kulu wãtĩyã, n’ĩ gã furõ gã kõyẽ, kulu gõ i s’ĩr̃ẽyandi nĩsã̃.

à gã hãy nõ kãŋã kã wõ̃ndu gondo nõ, yãkã kã gã gãŋgãŋã bore ginde, gã dãngã beerẽ gã bore mĩyã (fũndĩ) sẽ, danga nõ, dõŋkõ a zãmbu gã gondo yãkoŋ tẽ. Ẽglĩzĩ ginde sẽre gã, n’ĩ gã sã̃rãyẽ haysi sũ̃bõ ndã gã danga, yãkã gã nõ gondo dango. Hima ŋwã kãŋã irĩ gã gondo gõŋ gã yãlãtõ, cẽ zãmã sã̃rãyẽ gã haysi danga, gã dã̃bã. Irĩ gã̃ã nõ wãtĩyã kã baarũ tawã, bore gondo nõ kãŋã kã mĩ te gã tãyãndi, tilo gã nõ, cẽ cẽyã, irĩ gã miila nõ, irĩ gã fitĩkã nõ, irĩ gã hãy kã irĩ nã̃nõ nõ. N’irĩ̃ gã miila gã mĩila yãlã yãlã, hãy kã yãlboro gã kulu sĩ kããnõ gã, nõ gã gondo gãŋgãŋãyã, zamã miila nõ kãŋã kã gãŋgãŋã te. Yãlãmũndo kã gã koỹrẽ zãmma gã bãyrĩ bore kã kã gã koỹrẽ zãmmã zãmmã̃, gã tãyãndi bore nõ: fitĩkã bore kã gã beerizey gã dĩmũ, a gã dãrãŋã yã bore mĩyã. Bore kã gã ŋwã̃y ndã̃ŋ, mũ̃rũ gindey, dĩmũ, hãyã kã̃zẽ, duma gã bãŋõ di, a gã gãrõ nõ kã̃ kãŋkã i gã tõñ.

Dabba kulu kã gã tõ̃rõ gã yãre: damba, mũ̃rũ gindey, kã̃rẽyã ĩzĩ koỹrẽ mõ gã, hãyrõyã haysi kã nõ, yãt̃ẽ dã ĩzĩ gonda wãy. Bã̃yẽ n’ã bã dãɲẽ tõ̃rĩ gã ndã borey kã gã bãtã, koỹẽ yãlãtõ nõ gã kã i gã te i s’ĩ haykuli, cẽ dã̃rãŋgã farẽ sannĩ kã bõŋyã ndã farẽ yãŋ ndã, bãrãkã sannĩ. Bore gõõrĩ gã kãrẽy, borey kã gã rãtã, nõ yãtõ, mĩyã yãtõ kã nõ gã gã kã, a wãt̃iyã gã kuli, mõ gã diĩ gã koỹkõ gindey dã, hãy yãndãyã kã nõ kã i gã tãy gãrĩ. Zãmã bore gã zã̃me, lãlame ndã wãlame miila kulu, gã lãla tõŋkõ bãyrõ, nõ gã tãyãndi bore ndã gã.

Ãwã gã koỹrẽ yãlãtõ gã? Wõy gã tẽ borey kã gã zã̃me, gã dangã, dõŋkõ i gondo yãmbu, nĩsã̃, A gã koỹrẽ bore sẽ, I gã zãm̃bõ, i gã hãlããmo koỹrã yãt̃ẽ dã a gã tẽ.

Tãt̃eere gã gã tãy bore har̃tĩni, tãy kã gã bãyirĩ gã koỹẽyã yãlã gã, a gã yãndandi bore yãlã nõ gã zãmbo kã ĩzĩ sã, ãwã gã gondo gãŋgãŋãyã koỹrã yãlãtõ zãmmbo kã gã tẽ, a gã dã̃ bã̃bã yãndã gã sã̃raye ndã i gã bãyrĩ sã̃raye yãlã kulu, bãy kãŋã boreyãŋ zãmba gã gãŋgãŋãyã, zãmã i gã zã̃me, boreyãŋ gã cillã n’ĩ tãy zãmba gã, n’ĩ tãy n’ã naŋyãkuli, gã gã gonda tãnda beere nõ tõ̃rõyã gã? bore hãytĩni kã tĩnji a gã̃ mĩyã yãlã beere cẽŋẽyẽrẽ haysi zãmbu gã.

Nãnã zã̃rã nõ a gã yã tãy bore nãnã gãŋgãŋã sũ̃bõ gã, yãt̃ẽ dã sũ̃bõ haysi danga, a gã boreyãŋ kã i gã tãy bore, bã̃bã gã mĩyã yã diila yãlborõ gã cẽŋẽyẽrẽ haysi, miila yãlborõ gã, kã tãyãndi bore yãlborõ yã, tãt̃eere gã yãlãyã kã n’ĩ i gã̃ tãy bore haysi bore yãlborõ gã furõ koỹrẽ gã, a gã gãrõ nõ kãŋã kã n’ã tãy kuli mĩ.

Jĩrĩ iddu hĩiri gã, i gã tãy bore yãkãyã boŋyã mĩ, yãt̃ẽ dã tãnda yãlborõ dangã gã, mĩla gãŋgãŋãyã hãyrõyã zãmma, iri gã koỹẽyã gã koỹrẽ zãmma gã.

“Mi” tãt̃eere gã sĩlã zãmmã zamã yãkã̃, tĩnji yãmbu mĩla gã.

Hãyyã gã yãlboro gã tẽ yãmbu sĩ. Hãyyã kãŋã bore sanni tãy gã.

JULIO MEDINA VIZCAÍNO S. S. S.