Boŋ-berandiyan
Miila Beeneysi
Laakal kaŋ ga te, da miila kamil, a ciya al’ada gaa dumi dumiyaŋ da ŋgoyyaŋ beeri waati hũ. Ganjo Hankuri gaa kaŋ ga fatta, a manti “Ay” kaŋ tami nooyaŋ, sanda jahil aydaŋ-gaabiyaŋ ga miila, amma “Ay” yaŋ dumi dumiyaŋ kaŋ yaŋ gonda iri bindi ra.
Waati kaŋ alboro go ga miila, a ga cimandi k’a nga, nga bumbuyaŋ da nga miila, go ga miila. A si baa k’a bay jahil hẽ, miila dumi dumiyaŋ kaŋ yaŋ go ga koy nga bayray bindi ra, a sinjiyaŋ go “Ay” dumi dumiyaŋ kaŋ yaŋ iri go ga zumandi iri bindi ra.
Woo ga fahamandi kaŋ iri si alboro da gaabo miilaŋ; cimi iri sinda bindi bumbuyaŋ. Amma, “Ay” dumi dumiyaŋ kaŋ yaŋ iri go ga zumandi, a go ga iri Ganjo Hankuri zumandi, a go ga zumandi waati kulu kaŋ a ga hin. Woo si hanna, w’iri boŋ da miila laakal wala bine-kaataray, kaŋ iri ga cimandi kaŋ a iri bumbuyaŋ wangu.
Bayyan, miila laakal wo wala wo ga fatta “Ay” kulu gaa kaŋ waati fo gaa a zumandi iri Ganjo Hankuri ciinay. Miila laakal yaŋ go dumi dumiyaŋ: shakka, bine-kaa-daŋ, bine-laakal haray alboro fo gaa, hasidi da hina, hasidi diini, hasidi siyaasa, hasidi zumayan wala dumi-koyyaŋ, hanji, zine, fansi, bine-bi, dogu, bine-baaru, hãbu, zina, fũ, ŋwaari beeri, da cee, da cee.
Cimi, takaa laakalyaŋ beeri kaŋ iri gonda, hal a ga tiyandi iri gonda bakaari da biriji da zunbi zangu ka iri salaŋ, iri si han k’iri salaŋ kamil. Sanda miila fo wala banandi, a ciya boŋ-buuyaŋ w’iri boŋ da miila laakalyaŋ.
Sanda iri ga hin kaŋ a si taama kaŋ si gonda dalili, iri ga tabbatar da kunta kaŋ a si hin ka miila fo ma gonda nga boŋ, da hayyaŋ fo kaŋ fun nga boŋ gaa… Hãrayaŋ go miilaŋ da miilaŋ-te gaa; miila laakal kulu gonda sinjiyaŋ miilaŋ-te dumiyaŋ gaa.
Iri kulu gonda miilaŋ-te laakalyaŋ sanda miila laakalyaŋ. Hangasin woo fun gandu kaŋ ga beeri “Miilaŋ-tey da Miilaŋ”, a ciya “Ay” kulu kaŋ iri go ga zumandi iri bine ra, cimiyaŋ a miilaŋ-te dumiyaŋ no.
Da kunta, iri kulu gonda miilaŋ-te beeri; amma, a kulu, hal a go wuyaŋ, a go ga cimandi boŋ kaŋ nga no kulu waati fo gaa… Afoyyan, alboro kaŋ ga boŋ sara, alboro kaŋ ga boŋ baa, si hin ka tabati da “Miilaŋ-teyaŋ beeri” zama a go ga boŋ baa beeri, a go ga goro “Tarzan baaba” wala “Hayko haykayna”…
Mate alboro fo kaŋ si cimi hin ka tabati da miila kaŋ a sinda bindi bumbuyaŋ, da gaabiyaŋ, da ajayibi?… Amma, “Baykoŋyaŋ” miila boŋ zama a wayboŋ beeri ka hal a go ga banka da Aristippe takayaŋ zama a ma bayray da donda-boŋ kaaray bayrandi…
Koyo go tonandi dumiyaŋ kaŋ Aristippe, a go ga baa ma bayray da donda-boŋ kaaray bayrandi, a banka da takayaŋ hã kaŋ gonda damyaŋ da kũsũyaŋ beeri; a zumandi da gaŋ gaŋ-te takalayaŋ a hannu ŋwane gaa ka koyyandi Ateni karjiyaŋ gaa da Ateni karjiyaŋ gaa… I go ga ci kaŋ waati kaŋ Socrate a di kaŋ a go ga fun, a ci da gaa gaa beeri: “Ya Aristippe, i di koyyaŋ-gaakoyyaŋ kũsũyaŋ ra!”.
Boro kaŋ si go ga bara waati kulu da wata alhabiiru, alhabiiru bayray, a go ga miila, a go ga boŋ da miila laakal kulu. Woo ga fun, a go ga gaabiyaŋ kaa-daŋ “Ay Laakal”, miila ga-te a.
Waati kulu kaŋ iri go ga boŋ da miila laakal, sanda iri go ga zama ganda “Ay” ga-te gaa kaŋ a go ga bayrandi. Da kaŋ a go ga bara Gnose gaa, fonda sirri, goy da boro boŋ, iri haŋyaŋ go “Ay” kaŋ yaŋ go ga gaa Gnose, goy sufiyyaŋ, zama a si jahil a goy iri bine ra kaŋ Gnose da goy si hin ka fun.
“Ay Laakal” da bora-teyaŋ hayyan beeri ka k’a boŋ da ganduyaŋ kayraŋ kaŋ yaŋ go iri Ganjo Hankuri ra ka miila koyyaŋ boŋ-kaataray da zanta kaa-te fatta. Hinga iri ga tabati da miila wooyaŋ, “Ay Laakal” wooyaŋ kaŋ yaŋ waati fo gaa a go ga iri Ganjo Hankuri kandandi, iri si ga hin ka tun fun a banandiyaŋ gaa.
Iri si ga dinya haray kaŋ “Ay Laakal” kulu go ga “Boŋ-Caaŋa” da “Caaŋandi”, bayrandi: A go ga tangay. Waati kulu kaŋ iri go ga han kuloola kuloola, waati kaŋ boro kaŋ go ga baa, tun Gnose gaa, goy sufiyyaŋ gaa, waati kaŋ a go ga han alhaali, a tunhayaŋ go ayyan kaŋ Ay Laakal fo a caaŋandi.
“Ay Laakal Zina” go ga fadar kayaŋ ga hãbu da hayyaŋ ga bon-kaataray te. “Ay Laakal Hasidi” go ga kaŋ alboro kaŋ go ga boŋ baa da kaŋ a ga boŋ-kay gonda gaabiyaŋ. “Ay Laakal Dogu Koyyaŋ” go ga caaŋandi fondo baakoyyaŋ da wooyaŋ, miila boŋ kaŋ wooyaŋ go ga bayray kaŋ a go ga di a Karamante wala a caani…
Ay Laakal go ga hãndi iri bayrayaŋ gaa, iri fonguyaŋ gaa, iri baakoyyaŋ beeri, iri cimi, da, da bangu gaakoyyaŋ woo kulu, a go ga hay fo bayrandi gaabiriyaŋ fo ra, hay fo kaŋ ga haraŋte da banandi go ga fun… Amma, waati kaŋ boro di “Ay” goy ra, waati kaŋ a bay ka nga goro bara ra, tanga woo si ga hin…