Askatasuna

Askatasunaren zentzua gizateriak oraindik ulertu ez duen zerbait da.

Askatasunaren kontzeptuari buruz, beti modu okerrean edo gutxi gorabehera planteatuta, akats larri asko egin dira.

Zalantzarik gabe, hitz baten alde borrokatzen da, ondorio absurduak ateratzen dira, mota guztietako gehiegikeriak egiten dira eta odola isurtzen da gudu zelaian.

Askatasun hitza liluragarria da, guztiei gustatzen zaie, hala ere, ez da benetako ulermenik hitzari buruz, nahasmena dago hitz honekin lotuta.

Ezinezkoa da askatasun hitza modu berean eta modu berean definitzen duten dozena bat pertsona aurkitzea.

Askatasun terminoa, inola ere ez litzateke ulergarria izango arrazionalismo subjektiboarentzat.

Bakoitzak ideia desberdinak ditu termino honi buruz: errealitate objektiborik gabeko jendearen iritzi subjektiboak.

Askatasunaren gaia planteatzean, inkoherentzia, lausotasuna, inkoherentzia dago gogo bakoitzean.

Ziur nago Emmanuel Kant jaunak ere, Arrazoi Puruaren Kritikaren eta Arrazoi Praktikoaren Kritikaren egileak, ez zuela inoiz hitz hau aztertu zentzu zehatza emateko.

Askatasuna, hitz ederra, termino ederra: zenbat krimen egin diren bere izenean!

Ukaezina da, Askatasun terminoak jendetza hipnotizatu du; mendiak eta haranak, ibaiak eta itsasoak odolez tindatu dira hitz magiko honen konjurupean.

Zenbat bandera, zenbat odol eta zenbat heroi izan diren Historian zehar, bizitzaren mahai gainean Askatasunaren gaia jarri den bakoitzean.

Zoritxarrez, hain prezio altuan lortutako independentziaren ondoren, esklabotzak jarraitzen du pertsona bakoitzaren barruan.

Nor da aske?, Nork lortu du askatasun ospetsua?, Zenbat emantzipatu dira?, ai, ai, ai!

Nerabeak askatasuna anhelatzen du; sinesgaitza dirudi askotan ogia, aterpea eta babesa izanik, askatasunaren bila aita-etxetik ihes egin nahi izatea.

Inkongruentea da etxean dena duen gaztetxoak ihes egin, ihes egin, bere bizilekutik urrundu nahi izatea, askatasun terminoak liluratuta. Arraroa da etxe zoriontsuan mota guztietako erosotasunak izanik, duena galdu nahi izatea, munduko lurralde horietatik bidaiatzeko eta minean murgiltzeko.

Zorigaitzak, bizitzako pariak, eskaleak, benetan etxetik, txabolatik, urrundu nahi izatea, aldaketa hoberen bat lortzeko asmoz, zuzena da; baina haur onak, amaren umea, ihesbidea, ihesa bilatzea, inkongruentea eta absurdua ere bada; hala ere, horrela da; Askatasun hitzak liluratu, sorgindu egiten du, inork zehaztasunez definitzen jakin ez arren.

Neskatilak askatasuna nahi izatea, etxea aldatzea anhelatzea, gurasoen etxetik ihes egiteko eta bizitza hobea bizitzeko ezkondu nahi izatea, zentzuzkoa da neurri batean, ama izateko eskubidea duelako; hala ere, emazte bizitzan, ez dela aske aurkitzen du, eta erresignazioz esklabotzaren kateak kargatzen jarraitu behar du.

Enplegatua, hainbeste araudiz nekatuta, aske ikusi nahi du bere burua, eta independente bihurtzea lortzen badu, bere interesen eta kezken esklabo izaten jarraitzen duen arazoarekin egiten du topo.

Zalantzarik gabe, Askatasunaren alde borrokatzen den bakoitzean, iruzur egin digutela aurkitzen dugu garaipenak izan arren.

Hainbeste odol isuri da alferrik Askatasunaren izenean, eta hala ere norberaren eta besteen esklabo izaten jarraitzen dugu.

Jendea inoiz ulertzen ez dituen hitzen alde borrokatzen da, hiztegiek gramatikalki azaldu arren.

Askatasuna norberaren barruan lortu behar den zerbait da. Inork ezin du lortu bere burutik kanpo.

Airea gainean zaldiz ibiltzea askatasun benetakoaren zentzua alegorizatzen duen oso esaldi orientala da.

Inork ezin izango luke benetan Askatasuna esperimentatu bere kontzientziak norberan, nire baitan, botilaratuta jarraitzen duen bitartean.

Ni neu hau ulertzea, nire pertsona, ni naizena, premiazkoa da Askatasuna oso zintzotasunez lortu nahi denean.

Inola ere ez genitzake esklabotzaren kateak suntsitu aurretik nire auzi hau guztia, niari, nire buruari dagokion hau guztia ulertu gabe.

Zertan datza esklabotza?, Zer da esklabo mantentzen gaituen hau?, Zeintzuk dira traba hauek?, hau guztia da aurkitu behar duguna.

Aberatsak eta pobreak, sinestunak eta sinestezinak, guztiak daude preso formalki, aske kontsideratzen badira ere.

Kontzientziak, esentziak, gure barnean dugun gauzarik duin eta egokienak, norberan, nire baitan, ni neu honetan, nire gutizietan eta beldurretan, nire desioetan eta pasioetan, nire kezketan eta indarkerietan, nire akats psikologikoetan, botilaratuta jarraitzen duen bitartean; espetxean egongo da formalki.

Askatasunaren zentzua gure espetxe psikologikoaren kateak suntsitu direnean bakarrik uler daiteke osorik.

“Ni neu” existitzen den bitartean kontzientzia espetxean egongo da; espetxetik ihes egitea posible da suntsipen budistaren bidez bakarrik, nia deseginez, errauts bihurtuz, kosmiko hauts bihurtuz.

Kontzientzia askeak, niztasunik gabeak, nire buruaren erabateko absentzian, desiorik gabe, pasiorik gabe, gutiziarik edo beldurrik gabe, Askatasun egiazkoa zuzenean esperimentatzen du.

Askatasunari buruzko edozein kontzeptu ez da Askatasuna. Askatasunari buruz eratzen ditugun iritziak urrun daude Errealitatetik. Askatasunaren gaiari buruz sortzen ditugun ideiek ez dute zerikusirik benetako Askatasunarekin.

Askatasuna zuzenean esperimentatu behar dugun zerbait da, eta hori psikologikoki hilz, nia deseginez, ni neu honekin betiko amaituz bakarrik da posible.

Ezertarako balioko luke Askatasunarekin amets egiten jarraitzea, hala ere esklabo gisa jarraitzen badugu.

Hobe da geure burua garen bezala ikustea, espetxean formalki mantentzen gaituzten esklabotzaren kate hauek guztiak arretaz behatzea.

Geure burua ezagutuz, barrutik garen hori ikusiz, benetako Askatasunaren atea aurkituko dugu.