Firtugol Jaati
Neɗɗo Timmuɗo
Ndaal Fundoŋgal ɗon nganndi ko faamu golle hoore; e nder neɗɗo kala, leyɗe nguurndam fuu ngondi.
Mo yiɗi anndude kaayeefi nguurndam fuu, ko o janngina ɗum nder hoore makko.
Ndaal moƴƴitaare feewoore ko ɗum tan nanii ko ƴeewde hakkiilo, ɗum noon neɗɗo kala waawi waɗde. Ko laaɓi, e mbareeji, neɗɗo kala waawi soodude defte.
Men gooñaaki e ganndal hakkiilo, men gooñaaki ko tan e jeertol nguurndam hakkiilo heewde.
Ndaal moƴƴitaare hakkiilo feewoore ɗon jaggina ko feewoore sehilaji ngam yaltude e hoore.
Neɗɗo ganndaaɗo fuu, ko gancu hakkiilo fuu, ɗon jaggina ko wallitaare sehilaji moƴƴiɗi ngam yaltude e hoore.
E HAKKILO e ASAAMA, ko BARI woni, ko ɗi ɗon ngardi yimɓe haa ÑAAWNDE e HALAALE.
Ceede alaa ko waawi baɗde men e anndude hoore e njamndi FUU.
Baabaaji ɗon nelaaɓe ɓiɓɓe maɓɓe e jaŋde, e jaŋde mawnde, e jaŋde mawnde, e jaŋde ceede, ekn., ngam ɓe jannga ceede, ngam ɓe ngoodi golle, ngam ɓe ngoodi nguurndam.
Ko laaɓi, men nanii ko anndude ceede, ngoodi golle, ammaa ɗum ko ɗum ɓaawo, ko ɗum arande, ko ɗum fundoŋgal, ko anndude hoore, anndude ko men woni, e ɗum men ngari, e ɗum men ngaddani, ko ɗum woni nguurndam men.
E nguurndam, nguurndam ngoodi, ɓaŋŋe, yiɗde, hakkiilo, welde, naawde, moƴƴere, bonnere, ekn. e tuma nde men anndude ɗum nguurndam mawnde, tuma nde men faamude ɗum e NJAMMIJE fuu, men tawaa suudu men e Jamaanu, men tagi ceede men, nguurndam men, haala men, e miijde, ammaa ko ngoongaani ko ko feewoore jiɗe, ceede e hoore maare, alaa ko waawi tagude faamu fundoŋgal, faamu ngoonga.
Ndaal jamanu ɗon laati hallere ngam ɗon jaggina ko ceede, ko golle e ko laaɓi ko ɗon taƴre ceede, ɗon waɗi neɗɗo e boota, ɗon hala ko moƴƴiɗi.
Waɗude haala e ceede ngam faamu nguurndam, ngam anndude hoore, ngam tawaade golle MI HOORE, ngam janngude hakkiilo, haala, yiɗde, ɓaawo e waɗde, ɗum waawi waɗde ko bonngu, ɗum wallitaa ko wallitaare men, ko neɗɗo hoore men, haala hakkiilo ɗon tagude konu, heɗaare, misere, naawde.
Waɗude ceede e hoore maare ɗon tagi Mecanicos, Cientificos, tecnicos, fisicos atomicos, vivisectores e nguurndam, inventores ngam halaare, ekn., ekn., ekn.
Golleeɓe ɗi fuu, inventores Bombas Atomicas e Bombas de Hidrogeno, vivisectores ɗi fuu ɗon naawde nguurndam, ɓari ɗi fuu, ko ɗum woni ko ɓe waawi waɗde, ko e konu e halaale.
alaa ko bari ɗi fuu anndi, alaa ko ɓe faami e nguurndam e holle maare fuu.
Waɗude ceede, nguurndam, machinas contadoras, alumbrado electrico, elevadores e nder edificios, cerebros electronicos e holle fuu, ekn., ɗon risolude miliaaje ngam ɗum ɗon taƴre e nder nguurndam, ammaa ɗon watta e neɗɗo e Jamaanu, problemaaje ɗuuɗe e mawɗe.
Nguurndam e nder NJAMMIJE ngam haala ɗon waɗde nguurndam, ko ɗum ɗon yaakude men e ɓiɓɓe men, misere, yille e jeere.
Ndaal mawninde, problemaaje nelaade e INDIVIDUO kala, e neɗɗo kala, ko faamu nguurndam e njamndi maare, ngam ɗum tan men waawi risolude problemaaje men.
Anndude ceede e hoore maare alaa ko waawi risolude problemaaje Hakkiilo men, problemaaje nder men.
Si men yiɗi ko NEƊƊO ngoonga, 1NDIVIDUOS INTEGROS men nanii ko AUTO-EXPLORARNOS PSICOLÓGICAMENTE, anndude hoore e NJAMMIJE, ngam ceede, ko halaa, ɗon laati ko halaare, tuma nde men FAAMI Ngoonga nguurndam fuu, tuma nde men anndaani hoore e njamndi FUU.
Si ANIMAL INTELECTUAL yiɗi Ngoonga, si o annditi hoore, si o faamiti nguurndam, alaa ko o waɗi ko CRIMEN ngam FRACCIONAR el ÁTOMO.
Ndaal waɗude ceede men ko fantastico ammaa ɗum waɗi ko ƴeewde wallitaare men pera halaade men e tuma nde men, teror, heɗaare, ignorancia e nesaaje ɗon ngoodi.
Golle alaa, ceede alaa ko waawi jagginde men ko ɗum woni ko PLENITUD, FELICIDAD VERDADERA.
Neɗɗo kala e nguurndam ɗon naawa e golle maare, e golle maare, e nguurndam maare e koɗdaade e koɗdaaje ɗon laati ko wallitaare e waawi, murmuración, ñaawde, amargura.
Ndaal duniyaa beɗeeɓe, duniyaa gollitooɓe, ingenierooɓe, abogadooɓe, ekn., nduniyaje ɗi fuu, ko ɗum haalaa e yille, murmuraciones, competencia, waawi, ekn.
Tuma nde men faamaani hoore, golle, nguurndam, golle ɗon yaakaade men e naawde e ƴeewde escapatorias. Sehilaji ɗon ƴeewde escapatorias e alcol e cantina, e taberna, e cabaret, sehilaji ɗon ƴeewde yaakude e drogas, morfina, cocaina, marihuana e sehilaji nder lujuria e degeneracion, sexual, ekn., ekn.
Tuma nde men yiɗi taƴrude nguurndam haa ceede, golle, nguurndam ngam tagude ceede e mas ceede, ko ɗum woni ko aburrimiento, e fastidio e ƴeewde escapatorias.
Men nanii waɗde ko INDIVIDUOS INTEGROS, complete e ɗum waawi waɗde anndude hoore e risolude el YO PSICOLÓGICO.
NDAL FUNDONGAL men ɗon wallitaa e ceede ngam tagude nguurndam, men nanii waɗde ko ɗum mawnde, men nanii wallitude neɗɗo, e waɗde, e haala e holle maare fuu e e njammije fuu, nguurndam nguurndam.
Si neɗɗo ngoodi ko o haalaa, o haala, ngam tagude haala, neɗɗo kala ɗon taga hoore maare nguurndam maare, ammaa o janngina nguurndam ajenos si o waɗaani hoore maare e njamndi e nguurndam INTEGRA; ɗum ɗon yaakaade ko superficialidad.