Firtugol Jaati
Laawol Fedde
Gollal nguurndam woodi sababuuji keewɗi, gooto e majji ko huunde bi’eteende “WELO”.
Sukaaɓe ɓee ɓe ceenata takkuruuji tekkere e parkuuji gelleeji mawɗi ɓee, ina poti warta gujjo si ɓe heɓii welo nguurndam talakaaku, welo hoore mum en, welo fuɗnaange mum en.
Teediijo rewɓe ɓee mo golleta nder suudu dabbaaji mawndi ndee, ina poti warta gujjo bee jertorde jamma, si o heɓii welo fuɗnaange mum en, welo nguurndam, welo nayeejo, welo hoore mum en, ekn.
Garson leggeejo suudu nyaamdu luuksus nduu walla hotel mawndu nduu, ina poti warta GANSTER, e luutaaɗo bankiiji, walla gujjo ceerno, si o heɓii welo hoore mum en, darnde mum en talakaaku garson, fuɗnaange mum en, ekn.
Kinnɗum naŋnguɗum ina golla e warta ceerno. Golloowo dawroowo mo hoolinta e jaɓɓata yimɓe e dawroowo njamndi, kemiis, sandale, mo ina reena yimɓe bee hakke e ina yeeɗa bee laaɓal, ina golla huunde ɓuri ɗum sabu ina jogii welo, welo keewɗo, welo masiibo, welo fuɗnaange mum en, welo nayeejo, ekn.
Gollal nguurndam woodi feccere keewɗe. Gollal nguurndam woodi yeeso mawɗo e yeeso seytan, yeeso gorko e yeeso debbo, yeeso yiɗde e yeeso meere, yeeso mbeloowo e yeeso junuubo.
Woodi gollal nguurndam nder mo yiɗi resude e nder nayeejo celibaajo mo ɓiiɗani resude.
Woodi gollal nguurndam nder mo yiɗi bee ɗuuɗal “WARTA GOOTO”, “YEEWTA”, “HAAWTA” e woodi gollal nguurndam nder mo warta ANACORETA, mo yiɗani hay huunde nder adunaaru ɗuu, sabu gollal nguurndam mum en tan ko heɓugo ALJANNA, HOKKUDE HOORE, ekn.
Woodi GOLLAL NGUURNDAM ADUNAAJI e GOLLAL NGUURNDAM RUHANIJI. Ndaa gollal nguurndam ina huutora yeeso MEERE e SADAQA.
Mo GOLLETA ADUNAARU BAASU e MASIIBO ɗUU, ina GOLLETA goɗɗo ɗuu e mo GOLLETA ceede, ina GOLLETA HOKKEEJI PSÍQUICOS.
NEENE, HOORE AM, HOORE MUM EN, ina yiiɗi suuɗugo GOLLAL NGUURNDAM, naattingo ɗum nder cuuɗi cuuɗi hakkilla, nde o wi’i: “MI GOLLETA HAY HUUNDE”, “MI YIƊI YIMƁE AM”, “MI GOLLETA BEE MEERE NGAM GAJJAM YIMƁE FOF”.
POLITICO ZORRO e mo anndi fof, ina haaɗa ɓeen ndenndi bee gollol mum en jaɓɓiɗaaɓe, nde o acci golle, ko tan ko o yaltina gelle mum bee miliyooje dolaaraaji.
GOLLAL NGUURNDAM mo reeni bee Yeeso MEERE, ina yaanya ɓeen ɓurɓe jaañude.
Woodi nder adunaaru yimɓe keewɗe ɓe GOLLETAN tan ko wartaAY goolɗe nguurndam.
Woodi yimɓe keewɗe ɓe accita yarlibeeji e cuuɗi adunaaru sabu ɓe GOLLETA tan ko HOORE MUM EN PECCINAADE CUUƊUDE.
Juwludo mo yaha bee dogge haa jamiroore e mo ina filla bee hakke, o GOLLETAAY huunde, o ina hokkata bee accitingo hay gooto, amma ko laaɓi o GOLLETA NDIMAANKI, cellal, nguurndam ngam hoore mum walla ngam ɓeen weltaaɓe, walla nde, kisal ndeeŋgu.
Mina ngoolɗina gorko e debbo ɓeen ɓe goongaɓe dinneeɓe, amma mina sunna ɓe ngam ɓe yiɗaay diine mum en bee MEERE fof.
Dineeji mbeleeɗi, jaŋde luuksusje, darde, darde ruhaniyeeji, ekn. Ina haani YIƁDE AM MEERE.
Ko waawi tawaago nder adunaaru yimɓe yiɗde diine mum en, jaŋde mum en, darde mum en, ekn. bee MEERE. Ɗum ko sunna.
Adunaaru fof heewi golle nguurndam. Hitler watti ngesa ngam golle nguurndam.
Ngesaaji fof woodi fuɗɗoode mum nder welo e GOLLAL NGUURNDAM. Gaaje ɓurɗe mawnude nder nguurndam woodi fuɗɗoode mum nder GOLLAL NGUURNDAM.
Yimɓe fof ina nguurndi nder ngesa e yimɓe fof sabu golle nguurndam, woɓɓe bee woɓɓe e fof bee fof.
Yimɓe fof nder nguurndam ina GOLLETA WARTA HUUNDE e yimɓe woodi age, jannginooɓe, baaba e yumma, tuteur, ekn. ina haaɗa sukaaɓe, ɓiɓɓe debbo, ɓiiɗe rewɓe, sukaaɓe, ekn. ngam jokkude nder laawol horrendo golle nguurndam.
Mawɓe ɓee ina mbii ɓeen jannguɓe ɓee, ina haani warta huunde nder nguurndam, warta njaataaɓe, resude bee yimɓe njataaɓe, warta hokkaaɓe, ekn. ekn.
Generationaji nayeeji, mbonndi, mberndi, cuuɗiɗi, ina nanii generationaji kesi ɓe warta goolaaɓe nguurndam, mberndi, e horrendo bana ɓe.
Ko ɓuri tiiɗude nder ɗuum fof, ko yimɓe kesi ɓee ina mbaydi “MAREAR” e ɓe acciti ina ndaa ngam laawol horrendo golle nguurndam.
Jannginooɓe ina haani jaŋnginira ɓeen jannguɓe ɓee nde golle teeŋgu fof ina haani ndaarude, ko meere ndaarude bee ndaarude leydi koferi taxi, golloowo dawroowo, jaggalaaɓe, ceenataaɓe tekkere, ekn.
Golle talakaaku fof ko mbeleendi. Golle talakaaku fof ko haanndi nder nguurndam jamaa.
Mina meeɗaa jibinaade ngam ingenieros, gobernadores, presidentes, doctores, abogados, ekn.
Nder denndaangal jamaa ina haani golle fof, ofisiyel fof, hay golle teeŋgu ina waawi warta meereejo.
Nder nguurndam goonga yimɓe fof ina huutora huunde e ko haanndi ko anndude ko ina huutora.
Ko gaajjum JANNGINOOƁE ngam tawa GOLLOL nder jannginooɓe fof e ngam ngoolɗina nder ɗuum.
Mo golla nder nguurndam yeeso bee GOLLOL mum, ina golla bee YIƁDE GOONGA e bee GOLLOL NGUURNDAM.
YIƁDE ina haani waylude bee GOLLOL NGUURNDAM. GOLLOL ko huunde ngoolɗina, profesión ngam mbaala ina golla sabu ko huunde yiiɗna, ko YIƊDA.
Nder nguurndam keso nguurndam ko yimɓe ngolla bee gaañe e ngam golle nguurndam sabu ɓe ngolla golle ɗe yettitaay bee gollol mum en.
Nde yimɓe golli huunde nde yiiɗi, nder gollol mum en goonga, o ina golla bee YIƁDE sabu o YIƊI gollol mum, sabu golleeji mum ngam nguurndam ko golleeji gollol mum en.
Ko ɗuum tan ko golle jannginooɓe. Anndude ngoolɗina ɓeen jannguɓe mum en, tawa golleeji mum en, ngoolɗina ɓe ngam laawol gollol mum en goonga.