Mii e Goonga

Hol ko waawi tabbitinde wonde miijo e goonga ko fotndi teeŋti?

Miijo ko huunde woore, goonga ko huunde woore, e ko heedanii en, en nanii ko miijooji men ɓuri.

Goonga fotndi e miijo ko huunde ɓuri weeyde. Kono non, hakkille nde yuɓɓi e miijo mum, no sikka wonde miijo e goonga ko fotndi.

To firo hakkilleeje fof moƴƴi, e nder miijooji paayiɗi, firo woore no firo ɗum, e miijooji ɓurɗi, ko honɗun kadi?

Hakillaaji ɗiɗi njaɓɓiɗi, e nder miijooji tiiɗɗi, no wowlidaa, no tawtoraa, dow goonga, no sikkaa miijo mum ko goonga, miijo goɗɗo ko fenaande. Ko honɗun waawi goongaade? Hol ko waawi yeesoɗe dow miijooji ɗiɗi? Hol e nder maaje, miijo e goonga ko fotndi?

Alaa sikkilo, ɗooɗe fof ko aduna, e nder men fof, no woodi taggu dogmatisme pontificatif, e dictatorial, no faalaa sikkin en wonde miijo e goonga ko fotndi teeŋti.

Hay to miijooji ɗuuɗi, alaa ko waawi tabbitinde wonde miijo e goonga ko fotndi teeŋti.

Ɓeen jiɓi e nder miijooji logistiques, no faalaa hollitde goonga e miijooji, e ko ɓuri ɗuum, ko alhakiika hakilleeje.

Fiyakku e kuuje kese ko newuye haaɗnde; mettitaaki, yimɓe no faalaa tawtoreede, yi’de e kuuje aduna fof miijooji mum en, préjugés, miijooji, preconcept, opinion e théories; alaa jiɗi reeneede, yi’de kuuje kese e hakkille leydi e baasal.

Kuuje no wowla e ganndiraawo, ko ɗuum newi; mettitaaki, ganndiiraaɓe ɗii saa’e ngalaa yi’de kuuje, no faalaa yi’de e nder maaje tabbitaare miijooji mum en.

Hay to ko weeyti, scientifiques modernes ngalaa anndude dow kuuje aduna.

Nde en yi’i e kuuje aduna ko miijooji men, goonga, men ngalaa yi’de kuuje, men yi’i ko miijooji.

Kono non, tontaaɓe scientifiques e hakkilleeji mum en, no sikkaa e baasal wonde miijo mum en fof ko fotndi e kuuje yi’ete, nde goonga ko woore.

En ngalaa haalde wonde miijooji men no jaɓɓiraa e nder mon jiɓi e miijooji logistiques; alaa sikkilo, taggu pontificatif e dogmatique e hakkille hunndaa jaɓɓude wonde miijo moƴƴi ko fotndi e goonga.

Nde hakkille, e nder kuuje reeneede, yi’i kuuje, no yaccita deppi e teremo scientifique, ko waawi faayida ko huppude jaahileeje.

Hakkille nganndaa reeneede e kuuje kese, ɓuri anndude newinde teremooji caɗeele faalaa ɓaŋŋin wonde no fenaa anndude ko anndaa.

Nde en wowla e wowlaande Socrate, men wowla wonde hakkille nganndaa, ɓuri ɗuum, nganndaa nganndaa.

Hakkille moderne ko laaɓtataa, no fiyakku e newinde teremooji caɗeele huppude jaahileeje.

No woodi ganndal ɗiɗi: nde woore ko podridero théories subjectives no ɗuuɗi ɗoon. Nde ɗiɗaɓi ko ganndal leydi e golliniiɓe, ganndal objectif e Wonɗo.

Alaa sikkilo, hunndaa neweede e amphithéâtre ganndal aduna, to men maayi e hoore men.

Men poti hiitde kuuje jaɓaaki en e nder men, e nder mum en, Min ɗun Psychologie.

Nde conscience superlative e Wonɗo hunndaa embouteiller e nder min, e nder miijooji e théories subjectives, hunndaa anndude goonga kuuje aduna.

Cle e laboratoire aduna, no e juuɗe ɲaamo Ange e Maayde.

Men waawi reende seeɗa e kuuje ndenndaandi, ɓuri reende kulla.

Tempe inviolable e ganndal leydi no e nder suudu maayde. To germen maaytaa, ɓanndu nanndaa. E maayde newuyaaji no ngara.

Nde Ego maayi, conscience no fiyaka yi’de goonga kuuje aduna, hono no ngoni e hoore mum en.

Conscience no anndi ko expérimente e hoore mum, réalisme e ngeenndi e nguurndam ɓooyi e nder ɓanndu, e nder nguurndam e hakkille.