Firtugol Jaati
Gandal-E Tikkere Denngaalke
Eɗen mbii’aa en e hikkere wonde ko persentaas 97 ko nder hakkilantaagal, persentaas 3 ko hakkillaaji.
Ndaa e haala caafuɗam, miin en mbi’a persentaas 97 nder Ɓandu nguuɗu woni nder men, ko nder ndiyam, nder, e nder Goɗɗo e Goɗɗo nder jaɓɓe, e ngenndi “Miin”.
Ko alaa e sariya, Ɓandu maa Hakkillaaji keɓaaɗo nder Goɗɗo fuu, ko nder hakke mum.
Goɗɗo fuu jeeti ko ɓuri ɗuuɗde nder Hakkillaaji, nguurndam maa yeeso nder Ɓandu maa Hakkillaaji, wonaa baawaaani si Goɗɗo fuu jeeti.
Ko ɓuri Goɗɗo fuu jeeti, ko ɓuri Hakkillaaji mum. Ko taaki Goɗɗo fuu jeeti, ko taaki persentaas nder Hakkillaaji.
Nguurndam Hakkillaaji ko baawaaani tee Goɗɗo fuu yettinii, tee maayde e mum, hande e jooni.
Ko daɗɗa e sariya, Ɓandu maa Hakkillaaji woni nder Goɗɗo fuu nder men, ko ɗaanii, nder hakkilantaagal.
Ko jaɓɓi ko leƴƴi hakkilantaagal e nder Hakkillaaji e ko baawaaani tee miin en mbaɗi Goɗɗo fuu; tee maayde e mum.
Ko baawaaani tee nguurndam tee maayde e mum. Ko nguurndam tee maayde e ɓaawo, ɓe ngalaa hakkiilo e ɗum ɓe mbi’i, ɓe ngona e nder laawol jaɓɓa.
Ɓiɓɓe rewɓe ko kaɓɓe, ɓe ngona e nder Hakkillaaji mum; ɓe ngona e nder nguurndam.
Nder nder ɓandu ɓiɓɓe rewɓe, Ɓandu ko heɓii e nguurndam e ɗum ko seeda ɓiɓɓe.
Miin en mbaɗi tee persentaas nder Ɓandu maa Hakkillaaji ko heɓii e nder ɓiɓɓe rewɓe, tee persentaas 3 ko ngalaa ko nder Goɗɗo.
Ammaa, persentaas nder Ɓandu ko heɓii nder ɓiɓɓe rewɓe, ɓe ngona e nder Hakkillaaji mum, nguurndam, ekn.
Maɓɓe ɓe ngaɗi ɓiɓɓe rewɓe e yurmeende, ɓe ngona tee ɓiɓɓe ngalaa, ammaa ɓe ngona e nder jaɓɓa.
ɓiɓɓe rewɓe ngaɗi maɓɓe e no woni; ngalaa, bonii, ekn.
Goɗɗo ɓiɓɓe rewɓe ngona e njowa, ɓe ngona e nder leeso, ɓe ngona tee ɓe ngona nder ɓandu, ammaa sabu ɓiɓɓe rewɓe ngalaa aada, ko Goɗɗo fuu ɗiɗi tee ɓe ngona nder ɓandu, ko ɓuri baawaaani.
E woni ɓiɓɓe ngona e nder nguurndam e nder nguurndam maa Goɗɗo ngona e leeso, ɓe ngaɗi e nder njowaa, ɓe ngona, ammaa maɓɓe ngalaa ɗum e ɓiɓɓe ko ɓuri maa ngona e nder njowaa; ko ngalaa nder maɓɓe.
E no aada jeeɓii, Goɗɗo nder nguurndam jeeɓii, ɓe ngona nder ɓandu.
Si Goɗɗo fuu ko heɓii, miin en ngona e nder aduna e no bonnii, e nder men; tee miin en ngona e nder njowa, tee ngalaa, tee bonii.
Si miin en mbaɗi, ɗum fuu ngona e nder mbarndi: 1) Ɓandu ɗum. 2) Ɓandu nder nguurndam. 3) Aada.
Ɓandu nder nguurndam, e no ko maayɗo jeeɓii, tee ɓiɓɓe e nder ɓandu jeeɓii.
Aada ko ngalaa e hakkilantaagal, ngona e nder mbarndi si o welaa, o ɗiɗi e nder njowaa ɓe ndeeɓi, o njoga ɓee e nder njowaa e tee jeeɓii e tee o ngona e nder aduna.
Ɓee nder laawol mbarndi ko EGO, GOɗƊO ndiyam, ko Miin, e nder maɓɓe ko Ɓandu ko Hakkillaaji, tee o heɓii e nder, o heɓii.
Ko ngona tee aada jeeɓii, Goɗɗo ko heɓii.