Ddu ɣer ugbur

Tameddurt Tameqqrant

Tameddurt tanemmast tettbeddu deg tlatin d semmus iseggasen yerna tettfakka deg semmuset d seddis iseggasen.

Argaz n leɛmer-is ilaq ad yissin amek ara iddabber ɣef uxxam-is, ad yeqqedem arraw-is.

Deg tudert tayettut, argaz n leɛmer-is d ameqqran n twacult. Argaz ur yesbedden ara axxam-is d rrbeḥ-is deg ilem d wussan-is, ur ten-yettṣeggay ara, d win yeffɣen fell-as lḥal.

Wid yețɛeẓẓun ad sbedden axxam d rrbeḥ deg wuɣurrufen d wid yuklalen ɣef tidett aɣennej.

Nefsut n ṭṭmeɛ tetteddu ɣer teɣratin, tebɣa ad d-tesseggem tiḥdayin timeqqranin. Amdan yeḥwağ aɣrum, lemser d wemkan n tesga. Ilaq ad yesɛu aɣrum, axxam n yiman-is, llebsat, itbirat, iḥricen akken ad yeɣti lǧețța-s, maca ur yeḥwağ ara ad yessjemɛen idrimen timeqqranin akken ad yidir.

Ur nețdafaɛ ara tiḥdaya neɣ d lemser, snat n teɣratin-a ḥerramen.

Aṭas i yellan yettnejmaɛen ger waluɣ n lemser, aṭas daɣen i yellan yettnejmaɛen ger waluɣ n tiḥdaya.

Ilaq ad yesɛu amdan tiḥdaya tamecṭuḥt, yeɛni axxam yelhan s leǧnan yelhan, tɣult tamegrawt n lexrif, ad yettban dima yelha yerna ur yettlaɣ ara. Ayagi d ayen yettwakken i yal amdan.

Lmesken, laẓ, imuḍan d tɛegguẓt ur ilaq ara ad ilin deg yiwet n tmurt i ttḥesben iman-nsen d tineggura yerna zedɣent.

Mazal ur d-mazal ara ddimaqraṭya maca ilaq a tt-nexleq. Deg wakud i deg yella yiwen umeẓẓaɣ ur yesɛi ara aɣrum, lemser d wemkan n tesga, ddimaqraṭya tekka-d kan d ṣṣifa yelhan.

Imeqqranen n twacult ilaq ad ilin d imfehmen, iqehriyen, ur ttessen ara ccṛab dima, d aɣelluy, d imsekraniyen, d iɣennajen, atg.

Yal argaz yelhan yessen s tɣerma-s belli arraw ttekkan iḍrisen-is yerna ma yella iḍris-a d ameslub, ad yeǧǧ iḍrisen ur nessin iman-nsen i tarwa-s.

D lehbal deg tidett ma yella argaz yelhan yesɛa aṭas n tulawin yerna yettidir deg usker, deg uɣrumi d tmeɣriwin, atg.

ɣef wudem n urgaz yelhan tella tamurt n twacult merra, yerna iban ma yella yetteddu deg yiberdan amesluben, ad d-yawi iberdan amesluben, ad d-yawi garawalen ɣer ddunit, ad d-yawi garawalen, ad d-yawi lɣella, ad d-yawi iɣeblan.

Baba-s d yemma-s ilaq ad fehmen amgired ger tewsitin. D lehbal ma yella tilawin ttɣurant tasnaka, takimit, algebra, atg. Uɣerrif n tmeṭṭut yemgarad ɣef win n urgaz, imateriyalen-a yettwaznen i tewsit taḥercant maca ur sɛin ara lfayda, ula d ttwaffen i uɣerriw n tmeṭṭut.

Ilaq ɣef yimawlan n twacult ad ṭṭafen s wul-nsen merra akken ad snernuyen beddel yelhan deg yal aḥric n leqraya deg uɣerbaz.

Tameṭṭut ilaq ad taɣer ad taru, ad tewwet aqyuc, ad taḍen, ad tezneznet, s umata yal tajmaɛt n tuḍinin.

Tameṭṭut ilaq ad tt-heggin seg uɣerbaz i lmizan s ṣṣfa-nni tameqqrant i tt-yeǧǧan d YEMMA d tameṭṭut.

D lehbal ad ttwaffen uɣerriw n tulawin s leqraya yewɛaren s waṭas yettwaznen i tewsit taḥercant.

Ilaq ɣef yimawlan n twacult d wid yesɣarayen deg uɣerbaz, deg usinag d tesdawiyin ad ṭṭfen s waṭas akken ad d-gren tameṭṭut ɣer ṣṣfa-nni n tulawin i tt-yeǧǧan. D lehbal ad ttwaffen tilawin s tserdasit, ad tent-ḥettmen ad ttleɣɣun s ibendiren d ddjuyuf deg iberdan n temdinin am akken d iḥerciwen.

Tameṭṭut ilaq ad tili d telha, argaz ilaq ad yili d yelha.

Tewsit ger sin, d tmuɣlayt, d ayen yeḍran seg temseddurit d temɣerbelt.

Tiɣeryatin i yettqeddimen i leqraya ɣezzifen d iwɛerren țțuɣalen d tizemmayin yerna ulac ara asent-yezweǧen.

Deg tudert tatrart yelha ma yella tilawin d-gren taɣriwin teẓẓiẓin, addal n tzeqqa, tteklɣrafya, ttektaɣrafya, tteḥyada, ttepeḍaguǧi, atg., atg., atg.

S ṣṣifa, tameṭṭut ilaq ad tettqeddem kan i tudert n uxxam, maca, ɣef sebba n tqehhurt n lawan-a i deg nettidir, tameṭṭut teḥwaǧ ad txeddem akken ad tečč d ad tidir.

Deg tmetti tineggura yerna zedɣent, tameṭṭut ur teḥwaǧ ara ad txeddem beṛṛa n uxxam akken ad tidir. Ayagi n uxeddim beṛṛa n uxxam d tqehhurt yugaren kullec.

Argaz yettwasegmen yexleq adɣaṛ imesluben yerna yeǧǧ tameṭṭut ad tṛuḥ ṣṣfa-nni n tulawin-is, yessufeɣ-itt seg uxxam-is yerna yerr-itt d taklit.

Tameṭṭut tuɣal d “argaz” s uɣerrif n urgaz, tettkeffu cigarat yerna ttaɣar aɣmis, ɛeryant s taɣzutin afellah n tgeẓẓurin neɣ tteɛraq deg tkanast, d ayen yeḍran seg urgazen yettwasegmen n lawan-a, d iɣerfan imsedduren n tineggura i yemmuten.

Tameṭṭut tuɣal d taklit tatrart, tteḍkturit taɛddadt, tameṭṭut tatrawayt n waddal, tameẓẓayt, ur tessifir ara seg yemma-s i warraw-is akken ur tṛuḥ ara tzeqqa-s, d ṣṣifa taɣezzazt n tineggura takdibanit.

Tewweḍ-d teswiɛt ad nṣeggem tserdasit n leslak amaḍlan s urgazen d tulawin n lebɣi yelhan ara yettwabedden ɣef tidett akken ad nnaɣen mgal adɣaṛ-a ameslub.

Tewweḍ-d teswiɛt ad nessbedd deg ddunit tineggura tamaynut, tamusni tamaynut.

Tameṭṭut d azru i d-yessersen axxam, ma yella azru-agi d ameslub, yettwasegmem s arrazen d tseɣwatin n yal ṣṣenf, ayen ara yeḍrun deg tudert tadelsant d tmatra.

Argaz yemgarad, yemxalaf, ɣef waya yezmer ad yefk ɣur-s ad yaɣer aṭṭan, tasnaka, takimit, tusnakt, lḥeqq, ttindiẓurya, ttastrṛunumi, atg., atg., atg.

Asinag ad yettwaffen s tserdasit n iḥerciwen ur yelli d ameslub, maca asinag ad yettwaffen s tserdasit n tulawin ɣer tama n ulli-s d ameslub, yettban-d d yella deg lehbal.

D aɣɣi ad nwali tilawin i d-yettrajun ad zwagent, timma i d-yettrajun ad ḍeggrent arrac ger yemma-nsent ttleɣɣunt am urgazen deg iberdan n temdint.

Ayagi ur d-yettban ara kan temseddurit deg tewsit, maca daɣen yettḍegger aḍad deg yettwasegmem-a deg urgaz.

Argaz, argaz n tidett, argaz yelhan ur yezmir ara ad yesɛu lmas ad yettmuqul ɣer umers ad yettwaffen s tserdasit n tulawin. Aḥessas n tḥercant, takennawt tapskulujit n urgaz, afrax n urgaz yessimɣur aɣɣi ɣef ṣṣenf-a n imeqqranen i d-yessimɣuren almi d tmuɣli temseddurit tamdanit.

Nettḥwaǧ tameṭṭut ad tuɣal ɣer uxxam-is, ɣer ṣṣfa-nni n tulawin-is, ɣer tzeqqa-ines taẓṛurt, ɣer tumert-ines tamenzut, ɣer tumert-ines taẓṛurt, ɣer tsedda-ines taẓṛurt. Nettḥwaǧ ad nkemmer kullec adɣaṛ-a, ad nessbedd ɣef wudem n tmurt tineggura tamaynut, tzelɣa tamaynut.

Imawlan n twacult d wid yesɣarayen ilaq ad issinen amek ara snernuyen tasuta tamaynut s tɣerma d lebɣi yelhan.

Arraw iḥerciwen ur ilaq ara kan ad ḍeggren afrax d ad lemmden taɣult neɣ ad ḍeggren azwel aḥercan. Ilaq ad issinen iḥerciwen anamek n tmusna yerna ad ḥedden deg ubrid n tsedda d lebɣi yelhan.

ɣef tuyat n urgaz yelhan tella tmusna n tmeṭṭut, n warraw d yessetmatin.

Argaz yelhan yesɛan aḥessas ɣezzif n tmusna, amseḍsa, amɛadal, amaziɣ, atg., yettwaḥqer seg twacult-is d akk iɣerfan.

Argaz yelhan i d-yessimɣuren iɣellan i medden s tnezdatin-is, tifernitin-is, iɣeblan-is, tɣellatin n yal ṣṣenf, yettɣayyeɣ i medden merra, ur yettsebbib ara kan i iman-is iɣeblan maca daɣen yettɣerrib i watmaten-is yerna yettawi iɣeblan d garawalen i ddunit merra.

Ilaq ɣef urgaz yelhan ad yissin ad yidir lweqt-is s ṣṣeḥ. Iɣwaq ɣef urgaz yelhan ad yefhem belli ilem yeffɣ-it.

D lehbal ad nebɣu ad nebɣu ad nɛawed deg tlemmast n leɛmer lmasih d tseknin n ilem.

Lweqt n tudert yesɛa tzeqqa-ines, ilaq ad nessin ad tidir.

Argaz yelhan ilaq ad ixeddem s waṭas qbel ad d-yaweḍ wuɣurrufen, akken daɣen tteqqeddem tgerfiwt deg yella i tmuɣli ad tawi iḍarren i tgerfit-is qbel ad d-yaweḍ unebdu aqessiḥ, akken daɣen ilaq ad tteddu s tɣawla d tmuɣli argaz yelhan.

Aṭas n iḥerciwen iɣerfanin ssawalen s tɣerma kull tafella-nsen timeqqranin, deg wakud i deg d-ttaweḍ tlemmast n leɛmer ttafen iman-nsen d medden medden d imesluben, d aɣriben, d imeḥqar.

D lehbal deg tidett ad nwali aṭas n yergazen i yellan ttɛawaden ɣef lehbal n ilem ur zran ara ass-a llan d medden yerna ilem yeffɣ-it.

Yiwet seg tɣellatin timeqqranin s waṭas n tineggura-a i yemmuten d lɣella n ccreb.

Deg ilem aṭas i yettunefken i tissit yerna deg wakud i deg d-ttaweḍ tlemmast n leɛmer ur sbedden ara axxam, ur sbedden ara rrbeḥ, ur sɛin ara taɣult n lexrif, ttidirin seg lqahwa ɣer lqahwa ttẓallan ɣef lḥal, d aɣriben s waṭas, d aɣɣi, d imeḥqar.

Imeqqranen n twacult d wid yesɣarayen ilaq ad ṭṭfen aṭas deg ilem ad tten-ḥedden s ṣṣeḥ s lebɣi yelhan akken ad snernuyen ddunit telha.