Ddu ɣer ugbur

Ammas Alemmas Udeffur

Mi ur yella ara yiwen n umdan s tidet, ulac amek ara yili usdid n yiswiyen.

Ma ulac umdan afsagan, ma yal yiwen deg-neɣ zedɣen deg-s aṭas n medden, ma ulac amesɣiwez, d lehder ma nesteqsi-t i yiwen ad yili sdid deg yiswiyen-is.

Nessen mliḥ belli deg yiwen n wemdan zedɣen aṭas n medden, ihi lmeɛna yecban n tɣellist ur telli ara s tidet deg-neɣ.

Ayen i d-yeqqaṛ yiwen “nekk” deg yiwet n teswiɛt, ur yezmir ad yesɛu udem yecban ẓẓeḥma imi kra “Nekk” nniḍen yezmer ad yeqqaṛ ayen yeffɣen deg-s deg yal taswiɛt.

Ayen yettḍuṛun deg wayagi d akken aṭas n medden ḥesben-d iman-nsen sɛan lmeɛna n tɣellist tatikant, ɣelben iman-nsen mi d-qqaren d nutni i yellan d yiman-nsen.

Llan wid i d-yettawin deg yal taswiɛt deg tudert-nsen ar leqraya tinawin, berrqen s tezmert n unnar, ḥemmlen axeddim ussid, ula d leɛqed ḥelfen ad ssersen akk tudert-nsen i temsal-agi.

Bla ccekk akk watmaten n umussu-nneɣ ssaxedmen ɣef win yeḥemmlen akka.

Yiwen ur yezmir ad iḥuss kra n yefferḥ mi yesla i medden yecban wigi, yesɛan laman akka yerna d tidet i d-qqaren.

Lameɛna lḥala-agi ur tettɣimi ara aṭas n lweqt, yal ass imi teɛna kra neɣ kra ur teɛni ara, tqesḥet neɣ telqeq, amdan yettekkes seg tmusni, ihi yeǧǧa axeddim ad yessefra taɣawsa neɣ ad iɛawan iman-is, yettɛelleq i tuddsa tatikant nniḍen u yettxemmim tura yella ger yifassen.

Akk ayagi iteddu yettɛeddi, akk ayagi yettbeddil seg uɣerbaz ar uɣerbaz, seg trebbaɛ ar ddin, d ayen yeɛnan aṭas n “Yen” i yellan deg-neɣ deg wul yettnaɣen wagar-asen ɣef leɛli-nsen.

Akken ma yella yal “Nekk” yesɛa ccix-is, aqelmun-is, lfehmat-is, d ayen yesnen aqlal yella yettbeddil deg lfehmat, ḥemmlen ad zuzzlen seg tuddsa ar tuddsa, seg yideggen ar yideggen, atg.

Amesɣiwez deg yiman-is, mačči d akter n tkerrayt imi d akken tura yesseqdec yiwen “Nekk” akken nniḍen.

Kra n “Yen” itikin ɣelben iman-nsen, mi ǧǧan trebbaɛ-nni ḥettmen ad amnen d iṛebbiten, berrqen am tafat-nni tesserɣay, imir ad yettfuɣ.

Llan wid yettbanen deg axeddim ussid umir deg taswiɛt mi d-yekcem “Nekk” nniḍen, ǧǧan lemdeyya-agi u ad ṛuḥen s tudert.

Yennaɣ ma yiwen ur yettnaɣ ara wagar tudert, a t-tečč u drus i yellan d wid i d-yettraǧun s tidet ur tečči ara tudert.

Mi llan deg-neɣ aṭas n “Yen”, ammas n tezdeg ur yezmir ara ad yili.

D ayen yesnen ma ulac akk wid id-yettraǧun s tidet ur seǧehden ara iman-nsen s lebda. Nessen mliḥ belli aseǧhed n yiwen s lebda yettḥwaj usdid n yiswiyen imi d ayen iqessḥen ad naf yiwen yesɛan ammas n tezdeg lebda, ihi ur d ayen itɛeǧǧben mačči d aṭas wid i d-yettawin ar aseǧhed n zdaxel.

D ayen yesnen ad iḥemmel yiwen axeddim ussid umir a t-yeǧǧ, ayen ur yesnin ad yeǧǧ yiwen axeddim u ad yawi ar iswi.

S tidet, yerna deg isem n tidet, qqareɣ belli Tafukt tettili deg tesniremt iqesḥen aṭas u tɛeqqal.

Deg uɣersiw ameqqran i ttwaɛerrden d amdan, llan iẓuran id-yettnermayen s lḥeqq zemren ad uɣalen d irgazen titafuktin.

Lameɛna ur yelli ara d ayen i yettbanen ad yettnermayen iẓuran-nni, d ayen yesnen ad ẓẓun u ad rxun s leḥzen.

Deg yal taɣawsa i d-imlan, iẓuran-nni id-yettnermayen ad uɣalen d irgazen titafuktin ḥwaǧen amḍiq i d-ilqan imi neẓra mliḥ belli taẓṛut deg uɣrab ur tettnermay ara, tettṛuḥ.

Akken taẓṛut taneggarut n urgaz tettwaǧeǧǧeḍ deg tisriwin-nneɣ, ad tettnermay, ilaq ad yili usdid n yiswiyen d tfekka tasemrant.

Ma tmusni yettkemmil yettili deg tezrawin d tisriwin tiẓidanin, kra n wamek n unermay n iẓuran-nni i d-imlan zemren ad ṛuḥen.

Ɣas akka yettban d ayen ur ntumin ara, tigrudan ɛeddan yakan deg tallit yecban, deg yiwet n tmezwact tamezwarut deg tegnit-nneɣ Tamurt.

Yeftteḥ ul-nneɣ mi nettwali tilqit n lqaɛa n tigrudan. Ulac ccekk deg uẓayer yeǧǧeḍ deg yal tregwa d ayen yesnen.

Wid i d-yeqnen yussen uɣilfen ssnen seg tagella timusni taneggarut, tigrudan deg lawan ur yettxemmim ara deg-sen kra n umeslay seg umḍiq agerdan deg umaḍal, llan d agdud yesɛan tdukli tamaziɣt tagerjujant.

Umir xsen wid yettḥeqqen ɣef twacult-nni, trebbaɛ n ddin d tilelli n umawal, imi akk ayagi isseɣzayen ɣef tezmert-nsen u ḥwaǧen ad ilin s telqeq deg lmeɛna tasemrant n awal.

Deg waddad-agi, mi ttekksen taɛeqqumt taneggarut d yizerfan n ddin, aɣersiw ameqqran yezleg deg ubrid n wessɣay u d tserɣi.

Ɣer wayen akk i d-imlan zdat nniḍen uɣalen d tezrawin timusniyin; timelɣiwin n tẓidanin, tisriwin, tezrawin n leḥremat, atg., atg., atg., ayen yellan d aguggu d tbeddilt n tukli n idammen ar ad uɣalen s tagrudan i nessen.

Akk tuddsa-nni, akk imussuten-nni yesɛan taɣdemt d uẓayer n tmetti uɣalen d imekkawen d wid iɛeddan seg imawlan ar warraw-nsen; ass-agi yettfut ul-nneɣ mi nettwali yiwen n waɣir n tgerda, lameɛna ur nezmir ara ad nessefhem lexsas n tmusni-nsen.

Ma ur nexdim ara ɣef iman-nneɣ, nettuɣal d imeɣbuben s tserɣi.

Tesniremt Tafukt tettili deg tgezrit n ugama, s tidet akter ma teqsiḥ tefka kra n yigemmaḍ.

Ad nexleq irgazen titafuktin d ayen yellan kan mi tella tɛawana deg yal yiwen deg-neɣ.

Ur yezmir ara ad nexleq argaz titaftukt ma ur nesseǧhad ara zdat ammas n tezdeg deg zdaxel-nneɣ.

Amek ara nesɛu usdid n yiswiyen ma ur nesseǧhad ara deg tmuɣli-nneɣ ammas n tezdeg?

Kra n terbaɛt id-texleq Tafukt, s tidet ur tesɛi ara iswi nniḍen deg ugama, ɣas ad tqeddem i lxater n tluxlaqa-agi d tesniremt tatfukt.

Ma teɣleb Tafukt deg tesniremt-is, ad tṛuḥ lxater-is ɣef terbaɛt yecban akka u a t-tɛeddem ɣer umeɣbun d wessɣay.

Yal tarbaɛt i yellan ɣef udem n Tamurt tqeddem i tesniremt tatfukt. Seg yal tarbaɛt dɣa tettɣal Tafukt kra n tliliwin, tettǧemmiɛ trebbaɛ timeẓyanin n yirgazen titafuktin.

Mi tefka tarbaɛt igummaḍ-is, tettṛuḥ s wamek yettkemmilen neɣ tettmettaten s temetiwin timeqqranin.

Lexlaq n yirgazen titafuktin d ayen yezmer ma yella nettnaɣ akken ad neɣṛeb seg tezmert-nni tayerɣant. Ulac ccekk belli akk “Yen”-nni i nettawin deg tmuɣli-nneɣ d tallunt tayerɣant.

Ur yezmir ara ad neɣṛeb seg tezmert tayerɣant ma ur nesseǧhad ara zdat deg-neɣ ammas n tezdeg lebda.

Amek ara nessenger akk “Nekk” yellan s waṭas ma ur nesɛi ara usdid n yiswiyen? Amek ara nesɛu usdid n yiswiyen ma ur nesseǧhad ara zdat deg tmuɣli-nneɣ ammas n tezdeg lebda?

Akken ma yella terbaɛt yellan ass-a deg udeg ad teɣṛeb seg tezmert tayerɣant, tṛuḥ lxater-is ɣef tmusni tatfukt, d ayen ur nesrus ara yettɛeddem iman-is ɣer umeɣbun d tserɣi.

Ur yezmir ara ad yeffeɣ urgaz s tidet s umezruy amekkawi. Nessen mliḥ belli amezruy d weltma-s tinserγi, d snat kan n yedrimen i yesseqdacen amezruy amekkawi n ugama akk. Amezruy ad yeddawi ar amḍiq yettuhegga mliḥ umir yettas umesɣay; i yal tala ad t-ḍefren leḥdurt, u d ayen yeffɣen.

Nekwni d ikerriyen i tɣdemen i tɣdemen s “Yen” yemxalafen. Nqeddem i tadamsa n ugama, ur nesɛi ara yiwen deg-neɣ s lmeɛna mi ttɣilen wid yellan d imusnawen d imesluben.

Ilaq ad nebddel akken qrib akter yal taɣawsa akken iẓuran n urgaz ad ffɣen yigummaḍ-nsen.

Kan nexdem ɣef iman-nneɣ s usdid n yiswiyen d lmeɛna n tɣellist tatikant, nezmer ad nuɣalen d irgazen titafuktin. Ayagi yettɛenqi ad nerr akk tudert-nneɣ ar axeddim ussid ɣef iman-nneɣ.

Wid yesɛan asirem ad yessawḍen ar uɣaluy tatfukt s tamhekkit n umezruy ɣelben iman-nsen u tɛeddem-d s umeɣbun aserɣi.

Deg axeddim ussid ur nezmir ara ad nefk tilelli i wudem; wigi i yellan yesɛan lfehmat i yettawsen, wigi ass-agi xedmen ɣef tmuɣli-nsen akken ad ten-tečč tudert, wigi yettnadin ɣef wamek ara yesɛu azref akken ad ǧǧen axeddim ussid ad rɣen ad rxun.

Kra ḍsen aɣlaḍ, ǧǧan akk i uzekka mi ssufren waddad tadamsa-nsen, bla ma xedmen deg hesab belli tesniremt tatfukt d ayen yemxalafen ɣef ccix-nsen d lɣerḍ-nsen.

Ur yeshel ara ad yuɣal yiwen d argaz titaftukt mi nettawi Ayerɣi deg zdaxel-nneɣ, (Tergit d taɣerɣant).

Tafukt tesɛa snat n yyerɣan; tis snat ad t-semmun Lilith u telled akter imezwer seg tyerɣa tamellalt.

Imesluben tilqeyin ad walin Lilith am tmella imi d tameẓyant aṭas. D ta d tyerɣa taberkant.

Tezmert-nni timeɣbunt n Tergit ttawin ar Tamurt seg Lilith u ffɣen igummaḍ afsaganin infrahumanen u d izewwan.

Tineɣriwin n tɣamsa Tazeggaɣt, tineɣriwin timeqqranin deg umezruy, wid id-yufraren ameccuɛen, atg., atg., atg., dɣa tezmert tattaylalt seg Lilith.

Taɣdemt tayerɣant telmed deg umdan seg Tergit i nettawi deg zdaxel-neɣ tettili d aɣbalu.

Ma ur nwala ara tḍḍurrit ad nefk akk tudert-nneɣ ar axeddim ɣef iman-nneɣ s iswi ad neɣṛeb seg tezmert tayerɣant telmed, a nemmetti seg Tyerɣa, nessɣay, netterɣi akter d akter deg waddaden i nezmer ad tt-nesmumi daɣen d wid ur nessin.

Ayen yettḍuṛun deg wayagi d akken ur nesɛi ara yiwen deg-neɣ s tidet, ma nesɛa ammas n tezdeg lebda ad nexdem s tidet ar ad nawḍ ar uɣaluy tatfukt.

Llan aṭas n tɛerdatin deg temsal-agi, llan aṭas n yefɣal id-yetteggaren, llan aṭas n yettḍerṛun, ihi dɣa tettili d taɣawsa iqesḥen ad nefhem i tḍḍurrit n axeddim ussid.

Lameɛna amḍiq ameẓyan i nesɛa seg tilelli n umawal d Aselmed Anawi yemlal ar axeddim ad aɣ-qedmen akken ad nesseǧhed lɣerḍ-nneɣ yesɛan taɣdemt akken ad nexdem deg tesniremt tatfukt.

Aqelmun i yettawsen ur yefhem ara ayen d-qqareɣ da, yeqqaṛ taɣarast-agi umir ad t-yettu; ad yesɛu umir ad yezzenz wawal i igenni, ad yesmeslay s wudem ifazen, ad aɣ-yesɛedda d wid iɛenwan deg lqerna yellan d zdat.

Akk akken medden, ikerraren itwaggren s tullas ur ntbanen, iɣersiwen imeckawen yesɛan lfehmat i yettawsen u bla usdid n yiswiyen.