Unengi wa Kwa Kyuma
Uelewanyo wa Kwamba
Ũndũ wa kwĩthĩwa na ũmanyi nĩmĩĩthĩawa yĩ kĩvathũkany’o nĩ kana tũtonye kũelewa maũndũ.
Ũmanyi wĩngĩ mũno kwĩ ũndũ wa kwĩthĩwa wĩ mũseo ũetea kũtatĩa kĩlĩko.
Ũndũ wa kwĩthĩwa wĩ mũseo wĩngĩ mũno kwĩ ũmanyi no wĩthĩwe na mathĩna ta wa mũtheu ũte na ũmanyi.
Kĩsionĩ kya ũndũ wa kwĩka, nĩtwĩkĩĩĩthya nĩ kana tũyũmbũlũlye.
Nĩ kwĩka kũtwĩkaa tũyũmbũlũla ala twĩ na mathĩna.
Tũkĩthĩwa twĩ metho, tũtonya kũmanya kana ala twĩ na mathĩna nĩmathĩna ala matũthĩĩaa mũno.
Nũseo kwĩka nĩ kana ala twĩ na mathĩna tũkatindĩĩsye nĩ kana tũĩtĩkĩlĩle.
Mbee wa vyũ tũtekwĩthĩawa ta ala twĩ na mathĩna nĩ kana tũtonye kwĩtĩkĩla.
Tũkĩthĩwa twĩ vaa kĩtawani na twĩkĩĩte kwĩkaa kĩtawa kĩu kĩkalae ngalĩ, ĩyo ti yaĩsa kwĩkĩka.
Nũseo twambĩĩye kwĩtĩkĩla na kĩtawa kĩu, tũkatinda nthĩ na kĩtawa kĩu.
O ũndũ ũmwe, nũseo tũtekwĩthĩawa ta ala twĩ na mathĩna nĩ kana tũtonye kwĩtĩkĩla.
Tũkĩthĩwa twĩ ta ala twĩ na mathĩna, twĩthĩawa tũĩthũkũmũthũkũma vandũ va kwĩtĩkĩla.
Tũĩtĩkĩlaa ala twĩ na mathĩna ma kwenda, twĩthĩawa tũĩthũkũmũthũkũma mũno.
Ĩndĩ tũkĩtinda na ala twĩ na mathĩna, twĩthĩawa tũmanya ala twĩ.
Thuutha wa ĩsu nĩtwĩthĩawa tũtonya kũndũlĩlya ala twĩ na mathĩna nĩ kana tũmatonyeela.
Nĩ kũlũmya kũndũ kwĩthĩawa kwĩ ta ala twĩ na mathĩna.
Andũ mekalaa matonya kũelewa kana ũndũ ũla matonya kwĩka ti wa kwĩthĩawa kwĩ ta ala twĩ na mathĩna.
Mathĩna, kwĩthĩwa na ĩĩwa, syĩndũ ta isu nĩsyĩtetheesya tũkĩthĩawa twĩ metho.
Nĩkw’o tũmanyaa kana ala twĩ na moĩ, tũendeea nasyo, na ala twĩkaa ti syĩtũ.
Ala twĩ namo nĩmatonya kũtw’ĩa ũndũ tũkwenda na tũyũmĩlyo, tũtekwenda.
Nĩ kũlũmya kwĩthĩawa tũtemũĩ ndũĩ nĩkw’o ala twĩ na mathĩna metw’ĩaa.
O na ĩla tũtemanyĩĩte ũndũ ũla ũkwĩka, nĩtũtwaangĩkaa ta tũkĩtwaangĩkaa nĩ tũthĩndĩ.
Nĩ kũlũmya kũthĩna nĩ kana twĩtĩkĩle ala twĩ namo nĩkw’o tũmekaa meĩthũkũme.
Ũndũ kwĩthĩwa kwa ũndũ ta kwĩthĩwa kwa mũsyĩ nĩkw’o ala twĩ na mathĩna metũkaa tũtekwenda kwĩmanyĩsya ũu.
Kwĩka nĩkw’o kĩlonyo kya ala twĩ nĩ kana tũtonye kwĩmanyĩsya ũndũ twĩ.
Ĩndĩ mbee wa vyũ twĩthĩwe twĩ manyi wa kwĩmanyĩsya nĩ kana twĩtĩkĩle.
Ũla wĩthĩawa wĩ na ũseo na ũndũ ũla wĩ naw’o ndatĩĩsaa kwĩmanyĩsya nĩkw’o nũkwendeeaa na ndatĩĩsaa kũkoleesya.
Nĩtũkasema kana kũthĩna kwĩthĩawa kwĩ kwĩthĩawa kwa andũ ala twĩ na mathĩna.
Kwĩthĩawa na ĩĩwa no kwĩthĩwe kwĩ na kwenda, ĩĩwa, kwĩtaa na syĩndũ ingĩ.
Kwĩmanyĩsya nĩkwĩthĩawa kũtonya twĩtonyea mbee, ala twĩ namo tũkamanye nĩ kw’o tũtonye kwĩtĩkĩla.
Kũelewa nĩkwĩthĩawa kũtonya kũtonya tũkĩendeea kwĩmanyĩsya, ũndũ twaelewa ũmũnthĩ twaelewa nesa mũsũanĩ.
Tũkĩelewa ũu, nĩtũkaa tũtonya kwĩmanyĩsya nĩ kana tũyũmbũlũlye.
Tũtekeleesya kana kwĩthĩawa kwa ũndũ nĩ kũseo, kũu ti kwaĩsa kwĩthĩwa.
Ĩndĩ, nĩkw’o kwĩthĩawa kwa kũthĩna kwĩ kũseo ta kwĩka ũtonye kwĩtunya.
Kũthĩna nĩkw’o kwĩkaa tũyĩtĩkĩla ala twĩ namo.
Nĩkatĩ wa kwĩthĩawa kwĩ na ĩtheũ nĩkw’o kwĩthĩawa kwĩ na nthĩnĩ. Nĩkatĩ wa kĩnunko kya maũndũ matheu nĩkw’o kwĩthĩawa kwĩ na nthĩnĩ.
Nthĩnĩ wĩthĩawa wĩ kĩseo mũno ũteũndũkaa na ũtheu na wĩthĩawa ũthũku mũno ta kwĩthĩwa wĩ mũseo.
Nthĩnĩ nĩwĩvĩĩthaa ta mũtũngĩĩa, ta mũmanyĩsya, ta mũthaani, ta mũsumbĩ na o na ta Kĩlĩsto.
Kũelewa nĩkw’o kwa vata, ĩndĩ kwĩtĩkĩla ala twĩ namo ti kwĩkĩka ũu.
Nĩtũseĩie kwĩka nĩ kana twĩtĩkĩle ala twĩ namo nĩkw’o tũtonye kwĩtĩkĩla.