Umya uvoo

Kwĩtetĩa Mwene

Ũseo ũla ũkwĩĩawa nĩ kĩla ũmwe wetũ nthĩnĩ, ũũmĩte ĩũlũ, kuma Ĩtunĩ, kuma ndata… Kũte kĩtĩĩo, Ũseo mũseo ũsu nĩwumĩte kuma ndeto “LA” (La Vía Láctea, Galaxi ĩla tũtũũaa kwĩ).

Ũseo mũseo ũsu nũtũngĩĩla kwĩsĩla ndeto “SOL” (Mwanga wa ũũa) na ĩndĩ ndeto “FA” (Nzaũ ya Mbanga) yĩngĩĩla nthĩnĩ wa nthĩ ĩno na yĩnyũa nthĩnĩ witũ. Asyai maitũ nĩmoomanie mwĩĩ ũla wĩ laisi kwataa Ũseo ũsu ũla wumĩte kuma ndata…

Tũkĩthũkũmĩĩa mũno ĩũlũ witũ ene na kwĩvaa nthĩnĩ wa andũ ũngĩ, tũkemũka twĩ ĩĩko nthĩnĩ wa Urania… Ĩtũtũũaa nthĩnĩ wa nthĩ ĩno nũndũ wa itumi, nũndũ wa kĩtũmi, nũndũ wa kĩlungu kĩĩ kĩvathũ…

O na vailye, nthĩnĩ witũ kũ na maũndũ maingĩ tũtonya kwona, kwĩmanyĩsya na kũelewa, ethĩwa nĩ kwĩka tũkwenda kũmanya kĩndũ ĩũlũ witũ ene, ĩũlũ wa thayũ witũ ene… Nĩ kĩtũmbi thayũ wa ũla ũkwĩw’a atekwĩmanya ĩtumi ya thayũ wake…

Kĩla ũmwe wetũ nũtonya kũmanya mwene ĩtumi ya thayũ wake, kĩla kĩmũthaĩte nthĩnĩ wa nzaũ ya ũthaĩa… Ũla wonekaa, kũ na kĩndũ nthĩnĩ wa kĩla ũmwe wetũ kĩtũthaĩasya thayũ na kĩla twagĩĩte kwĩkĩa kĩthito nako… Ti laisi kwĩendeea kwĩ nthĩnĩ wa ũthaĩa, nĩlĩlũ ĩsyokokee kwĩsĩla kĩla kĩtũtesaa na kwĩka tũteĩke kwĩthĩwa twĩ athũku.

Ti ũseo kwĩyĩkĩa mwĩkalĩlĩko na matĩtulo, kũtũngĩwa, ndivoma, mbesa, ũmanyi ũla ũte vata, mĩĩao ĩla ĩmĩĩw’e, na ala ala, ala ala. Tũikaĩwe kũsĩĩa kwĩka ũvũngũ na mĩkalĩlĩko mĩthũku ya ũndũ ũla ũte wa kweli, yĩtũkĩkaa andũ ala mate ũmanyi, mandĩu, atalĩĩaa, mate maũndũ ala matonya kwona maũndũ maĩ mũthemba.

Kĩkw’ũ kĩ na maana maingĩ ala mathĩna na ala mathĩna. Tũelesye ũseo ũsu mũseo wa “KABIR mũnene Jesús el Cristo”: “Andũ akw’ũ nĩmamethe andũ ao akw’ũ”. Andũ aingĩ o na vailye matũũaa, nĩmakw’ũ nũndũ wa kwĩka wĩa ĩũlũ woo ene na vate kwĩka kũmbũlũkũ nthĩnĩ.

Nĩ andũ ala mamĩĩw’e nthĩnĩ wa mĩĩao yao na kwĩĩkĩĩa, andũ ala mamĩĩw’e kwĩ mũisyo ya mĩaka mĩingĩ, andũ ala me mũũndũ na mĩĩao ya tene, andũ ala mathaĩtwe nĩ kĩla andũ makasema, nĩ andũ ala ate wũmĩĩo, mate kwendeeaw’a, ĩmwe kwa ĩmwe “asomi” matĩĩĩkĩĩthw’e kwĩthĩwa me kweli nũndũ nĩmatavasya.

Andũ asu matenda kũelewa kana nthĩ ĩno nĩ “Nyũmba ya Kwĩmanyĩsya” yĩla matonya kwĩsĩla kũniinia ũthũku ũsu mũthũku ũla twethete nthĩnĩ. Ethĩwa andũ asu athũku nĩmangeelewa ũndũ mate maseo, no mavevekete nũndũ wa wũmĩĩa…

Ĩndĩ andũ asu nĩmethĩawa meĩkĩĩaa kwĩka maũndũ maseo; nĩmekalĩlĩkaa nũndũ wa mĩĩao yao, metĩĩa me aseo, eema, atetheesya, athĩnzĩĩka, akĩlungu, ĩla matetheesya, nake maũndũ ala angĩ. Thayũ wa kwĩmanyĩsya ta sukulu nĩ mũseo mũno, ĩndĩ kũmũtw’aa ta kĩla kĩndũ nthĩnĩ wake nĩ ũĩvu mũno.

Ala matw’aa thayũ nthĩnĩ wake, ta ũndũ ũtwĩkaa kĩla mũthenya, matianĩelewa vata wa kwĩka wĩa ĩũlũ woo ene nĩ kana matũngĩĩle “Kũmbũlũkũ Ĩla Nene”. Nĩ ũthũku nĩ kana andũ matũũaa kwa ũndũ wa maũndũ, mate atĩa kwĩwa kĩndũ ĩũlũ wa wĩa wa nthĩnĩ…

Nĩ laisi kũmbũlũka, ĩndĩ andũ matiaĩ mwĩkalĩlĩko wa kũmbũlũka; nĩmatanĩka mũno na matekwĩmanya nũndũ wa kĩĩ kĩmatanĩkaa… Kwĩthĩwa na mbesa ti ũndũ w’onthe. Thayũ wa andũ aingĩ ala me na mbesa no ũthĩne mũno…