Nzaĩ Ĩla Ĩkomanga

No mũtonya kwĩthĩwa na wendi wa kũalyũka kwa w’o, tũthi kũtĩĩa kĩsũkũnĩ kĩĩ, na ũũmũĩ ũũ wa kwĩka maũndũ ta mĩtambo, ũtaũma… Ĩla twaĩle kwĩsĩ mũyo nĩ kana kwĩtĩkĩlya nĩ kana kĩla ũmwe witũ, ethĩwa nĩ mũũngũ, mũũmĩĩsa, ũla wĩ mũthwĩĩ mũno kana ũla wĩ katĩ katĩ, mũvũthĩ kana mũsũmbũkĩ, nĩwĩ thĩna wa mũthemba ũmwe kana ũngĩ wa ũndũ ũla wĩthĩawa nake…

Ũndũ ũla wĩthĩawa na mũlevi nĩ kĩvathũ na ũla wĩthĩawa na ũla ũtatumaa kĩeleo, na ũla wĩthĩawa na mũndũ mũka mũthũku nĩ kĩvathũ mũno na ũla wĩthĩawa na mũĩkũũ mũtheu. Ũu tũkwĩaa nĩ wa kwelĩka, ndwĩthĩawa na nzĩa ya kũkaanya… Twafika ĩvindanĩ yĩĩ ya ĩsũla yitũ, ndĩthĩthĩaa o na ndatũka kwĩka ũsyao wa ngathĩ ĩkwatĩĩte kuma mwĩonĩ wa ĩũlũ, kĩthũngĩlĩĩkĩlye na nzeo nyingĩ…

Nĩ kw’o nĩ twĩ nzeonĩ yĩmwe katĩ wa syĩĩ; nzeo alaĩ nĩkwĩthĩawa na andũ ala methĩwaa mĩĩvu mũno kwĩ ithyĩ; nzeo ĩũlũ nĩkwĩthĩawa na andũ ala methĩawa mekwĩtha kwĩ ithyĩ… Kĩthũngĩlĩlĩkonĩ kĩĩ kĩtheu, kĩthũngĩlĩlĩkonĩ kĩĩ kĩseoseo, nĩ kw’o no twĩthĩwe na ũndũ mũna wa ũla wĩthĩawa nake… kĩla mũndũ nĩ kĩvathũ na ũu ndethĩawa na mũndũ ũngĩ wa kũkaanya…

Nĩ kw’o tũyĩkũweta ĩũlũ wa ũthi mũthũku kana mũseo, o na ndĩndĩtũmĩaa ĩũlũ wa myaka. Nĩkwĩthĩawa na andũ anyanya na ala akũũ, ala akũũ ala mendaa kũkw’a na twaĩĩ twa syĩwa… Ĩkũlyo ya ĩvinda na ya myaka; ũu wa kũsyawa, kũkũla, kũsũvĩana, kũsomba, kũsyawa syana, kũkũlũka na kũkw’a, nĩ ya kĩthũngĩlĩlĩkonĩ…

“Kĩthũngĩlĩlĩkonĩ Kĩseo”, kĩthũngĩlĩlĩkonĩ ũndũ wa ĩvinda ndũtĩĩĩa. Nzeonĩ sya kĩthũngĩlĩlĩko ta ĩsu no twĩthĩwe na “Ũndũ ũla Wĩthĩawa nake”… Ũndũ ũla andũ mekũĩĩa mũyo ndũtethyaa o na kamwe; mekũĩĩa kana ĩvinda nĩkũkwatĩĩya maũndũ make mũseo; ũu nĩw’o maitũ ma tene na maitũ ma maitũ mekũĩĩaa; maũndũ nĩmakwĩtie kũelesya ũndũ ũngĩ…

“Ũndũ ũla Wĩthĩawa nake” nĩw’o wĩ na vata na ũu nĩ kĩthũngĩlĩlĩko; twĩ nzeonĩ ĩmwe no tũkwambate nzeonĩ ĩngĩ… “Kĩthũngĩlĩlĩko Kĩseo” kĩla tũkweta na kĩla kĩelesya “Ũndũ ũla Wĩthĩawa nake” kĩvathũ, nĩ kw’o, ndkĩthĩawa na ũtethyo na ĩvinda ĩla kĩthũngĩlĩlĩko… “Ũndũ ũla Wĩthĩawa nake” ũla wĩ ĩũlũ wĩ vakuvĩ naitũ kuma ĩvindanĩ nginya ĩvindanĩ…

Ndũthĩĩawa kũsũvĩanĩ ĩla ya kĩthũngĩlĩlĩko, ĩndĩ kwĩ ũũ na ĩvinda yĩĩ; nthĩnĩ wĩtũ mwene; kĩthũngĩlĩlĩkonĩ… Nĩ kyaũ na kĩla ũmwe no amanye, kana mĩsyĩ ĩlĩ —kĩthũngĩlĩlĩko na kĩthũngĩlĩlĩko—syĩkũanĩĩte nthĩnĩ wa Ũĩkalo wĩtũ wa Kĩĩsĩkolojĩ na syaĩkĩĩa Mũsalaba…

Mũndũ nĩwĩkũlana na kwĩkunĩka mwĩonĩ wa Kĩthũngĩlĩlĩko wa Ũũmũĩ. Nĩsyaĩĩka na kũkw’a nthĩnĩ wa ĩvinda yake ĩla ya kĩthũngĩlĩlĩko; nĩ kũthaĩka; ndkwĩthĩawa na mũtũkĩ mũndũ mũkw’ũ kĩlũmĩlĩla; ndwĩ Mũndũ… Ũndũ ũla Wĩthĩawa na Mũndũ; Mũndũ mwene, ndwĩ wa ĩvinda, ndkĩthĩawa na ũtethyo na Mwĩo wa Kĩthũngĩlĩlĩko; wĩ nthĩnĩ witũ mwene. Ĩvinda yĩĩ, kĩthũngĩlĩlĩkonĩ…

Kĩthĩwa kĩũvĩ mũyo kũsũsĩĩa Mũndũ witũ mwene nza wa mwĩone… Ndkĩthĩawa kĩvathũ kũĩkĩĩa ta ĩngĩ ya kũelesya ũũ: Mbĩa, mĩsĩĩ, mĩsyĩĩsyo, na ĩngĩ, nthĩnĩ wa nthĩ ĩla ya nza, ndĩngĩtũmĩa kũkũlilyũka kwa w’o, kũkũlũka kwa Mũndũ, kũthi nzeonĩ ĩla ĩĩ ĩũlũ nthĩnĩ wa “Ũndũ ũla Wĩthĩawa na Mũndũ”…