Автоматты Аударма
Еркін Бастама
Дүние жүзінің барлық елдерінен миллиондаған студенттер күн сайын мектепке және университеттерге не үшін, не үшін екенін білмей, санасыз, автоматты түрде, субъективті түрде барады.
Студенттер математиканы, физиканы, химияны, географияны және т.б. оқуға мәжбүр.
Студенттердің санасына күн сайын ақпарат келіп түседі, бірақ олар ешқашан бұл ақпараттың неге, мақсаты не екенін ойлауға тоқтамайды. Неліктен біз өзімізді осы ақпаратқа толтырамыз? Біз өзімізді бұл ақпаратқа не үшін толтырамыз?
Студенттер шынымен де механикалық өмір сүреді және тек интеллектуалды ақпаратты алу және оны адал емес жадында сақтау керек екенін біледі, бәрі осы ғана.
Студенттерге бұл білім берудің не екенін ойлау ешқашан келмейді, олар мектепке, колледжге немесе университеттерге ата-аналары жібергендіктен барады, бәрі осы ғана.
Студенттерге де, мұғалімдерге де бірде-бір рет өздеріне: «Мен мұнда неге келдім? Мен мұнда не үшін келдім? Мені мұнда әкелген шынайы құпия себеп қандай?» деген сұрақ туындамайды.
Мұғалімдер, студенттер ұлдар мен қыздар саналары ұйықтап жүреді, нағыз автоматтар сияқты әрекет етеді, олар мектепке, колледжге және университеттерге санасыз, субъективті түрде барады, не үшін, не үшін екенін білмейді.
Автомат болуды тоқтату, сананы ояту, емтихандарды тапсыру, оқу, күнделікті оқу үшін белгілі бір жерде өмір сүру, қорқыныш, уайым, мазасыздану, спортпен шұғылдану, сыныптастарымен төбелесу және т.б. үшін қандай күрес екенін өз бетінше анықтау қажет.
Мұғалімдер студенттердің санасын оятуға көмектесу үшін мектептен, колледжден немесе университеттен бастап ынтымақтастық жасау үшін көбірек саналы болуы керек.
Мектептердің, колледждердің және университеттердің парталарында отырған, неге және не үшін екенін білмей, жадында сақтау керек ақпаратты алатын көптеген АВТОМАТТАРДЫ көру өкінішті.
Жігіттер тек жылды тапсыруды ойлайды; оларға өмір сүруге, жұмысқа орналасуға және т.б. дайындалу керек делінген. Олар болашаққа қатысты ақыл-ойында мыңдаған қиялдарды қалыптастыра отырып, нақты қазіргіні білмей, физиканы, химияны, биологияны, арифметиканы, географияны және т.б. не үшін оқу керектігінің шынайы себебін білмейді.
Қазіргі қыздар жақсы күйеуге шығуға мүмкіндік беретін дайындыққа ие болу үшін немесе өмір сүру үшін және күйеуі тастап кеткен немесе жесір немесе кәрі қыз болып қалған жағдайда дұрыс дайындалу үшін оқиды. Санадағы таза қиялдар, өйткені олар шынымен өз болашағының қандай болатынын немесе қанша жаста өлетінін білмейді.
Мектептегі өмір өте бұлыңғыр, өте байланыссыз, өте субъективті, бала кейде практикалық өмірде ешқандай пайдасы жоқ кейбір пәндерді үйренуге мәжбүр болады.
Бүгінгі күні мектептегі ең маңыздысы - жылды тапсыру, бәрі осы ғана.
Бұрын жылды тапсыруда аз ғана этика болды. Қазір ондай ЭТИКА жоқ. Отбасының ата-аналары мұғалімге жасырын түрде пара беруі мүмкін және ол нашар СТУДЕНТ болса да, жылды БАРЛЫҚ ЖАҒДАЙДА тапсырады.
Мектептегі қыздар ЖЫЛДЫ ТАПСЫРУ мақсатында мұғалімге жағымпазданады және нәтижесі керемет болады, тіпті мұғалімнің не үйрететінін түсінбесе де, емтихандардан жақсы өтіп, жылды тапсырады.
Жылды тапсыруға өте дайын жігіттер мен қыздар бар. Көп жағдайда бұл айла-шарғы мәселесі.
Белгілі бір емтиханнан (қандай да бір ақымақ емтиханынан) жеңіске жеткен жігіт оның емтихан тапсырған пәні бойынша шынайы объективті санасы бар дегенді білдірмейді.
Студент тотықұс, попугай немесе папагай сияқты қайталайды және өзі оқыған және емтихан тапсырған пәнді механикалық түрде қайталайды. Бұл сол пәннен ӨЗІН-САНАЛЫ болу емес, бұл жадында сақтау және үйренгенімізді тотықұстар немесе попугайлар сияқты қайталау, бәрі осы ғана.
Емтихандарды тапсыру, жылды тапсыру ӨТЕ АҚЫЛДЫ БОЛУ дегенді білдірмейді. Практикалық өмірде біз мектепте емтихандардан ешқашан жақсы өтпеген өте ақылды адамдарды кездестірдік. Біз мектепте өте нашар студент болған және грамматика мен математикадан емтихандарды ешқашан жақсы тапсырмаған керемет жазушылар мен ұлы математиктерді білеміз.
Біз АНАТОМИЯДАН нашар студент туралы білеміз және ол тек көп азаптан кейін АНАТОМИЯ емтихандарын жақсы тапсыра алды. Бүгінгі күні бұл студент АНАТОМИЯ туралы үлкен шығарманың авторы.
Жылды тапсыру міндетті түрде өте ақылды болуды білдірмейді. Ешқашан жылды тапсырмаған және өте ақылды адамдар бар.
Жылды тапсырудан маңызды нәрсе бар, белгілі бір пәндерді оқудан маңызды нәрсе бар және ол дәл оқылатын пәндер бойынша толық ОБЪЕКТИВТІ сананың айқын және жарық болуы.
Мұғалімдер студенттердің санасын оятуға көмектесу үшін күш салуы керек; мұғалімдердің барлық күш-жігері студенттердің санасына бағытталуы керек. Студенттердің оқып жатқан пәндерінен ТОЛЫҚ ӨЗІН-САНАЛЫ болуы ШҰҒЫЛ.
Жаттап алу, тотықұс сияқты үйрену - бұл сөздің толық мағынасында АҚЫМАҚТЫҚ.
Студенттер қиын пәндерді оқуға және оларды “ЖЫЛДЫ ТАПСЫРУ” үшін жадында сақтауға мәжбүр және кейіннен практикалық өмірде бұл пәндер пайдасыз болып қана қоймай, ұмытылып та кетеді, өйткені жады адал емес.
Жігіттер жұмысқа орналасу және өмір сүру мақсатында оқиды және кейінірек, егер оларға жұмысқа орналасу бақыты бұйырса, егер олар кәсіби маман, дәрігер, заңгер және т.б. болса, олардың қолынан келетіні - әдеттегідей бірдей тарихты қайталау, олар үйленеді, азап шегеді, балалары болады және сананы оятпай өледі, өз өмірлерінің санасы болмай өледі. Бәрі осы ғана.
Қыздар үйленеді, отбасын құрады, балалары болады, көршілерімен, күйеуімен, балаларымен ұрысады, ажырасады және қайтадан үйленеді, жесір қалады, қартаяды және соңында ҰЙЫҚТАП, САНАСЫЗ, әдеттегідей өмір сүрудің сол бір АУЫР ДРАМАСЫН қайталай отырып өледі.
МЕКТЕП МҰҒАЛІМДЕРІ барлық адамдардың санасы ұйықтап жатқанын толық түсінгісі келмейді. Мұғалімдердің де оянуы маңызды, сонда олар студенттерді оята алады.
Егер бізде сана ұйықтап жатса, егер бізде өзімізге, оқып жатқан пәндерімізге, практикалық өмірге қатысты объективті, айқын және мінсіз сана болмаса, басымызды теорияларға толтырудың және Дантенің, Гомердің, Виргилийдің және т.б. сөздерін келтірудің пайдасы жоқ.
Егер біз өзімізді шығармашыл, саналы, шынайы ақылды ете алмасақ, білім берудің не қажеті бар?
Нағыз білім беру оқуды және жазуды білуден тұрмайды. Кез келген ақымақ, кез келген ақымақ оқуды және жазуды біле алады. Бізге АҚЫЛДЫ болу керек және АҚЫЛ біздің ішімізде тек САНА оянғанда ғана оянады.
Адамзаттың тоқсан жеті пайызы ЖАРТЫЛАЙ САНАЛЫ және үш пайызы САНАЛЫ. Бізге САНАНЫ ояту керек, ЖАРТЫЛАЙ САНАНЫ САНАЛЫҒА айналдыру керек. Бізге жүз пайыз сана болу керек.
Адам тек физикалық денесі ұйықтағанда ғана емес, сонымен қатар физикалық денесі ұйықтамағанда, оянған кезде де армандайды.
Армандауды тоқтату керек, сананы ояту керек және оятудың бұл процесі үйден және мектептен басталуы керек.
Мұғалімдердің күш-жігері тек жадыға ғана емес, студенттердің САНАСЫНА бағытталуы керек.
Студенттер басқалардың теорияларын тотықұстар немесе попугайлар сияқты қайталаудың орнына, өз бетінше ойлануды үйренуі керек.
Мұғалімдер студенттердің қорқынышын жою үшін күресуі керек.
Мұғалімдер студенттерге оқып жатқан барлық теорияларға келіспеуге және оларды сау және конструктивті түрде сынауға еркіндік беруі керек.
Мектепте, колледжде немесе университетте оқытылатын барлық теорияларды ДОГМАТИКАЛЫҚ түрде қабылдауға мәжбүрлеу абсурд.
Студенттер өз бетінше ойлана білу үшін қорқынышты тастауы керек. Студенттердің оқып жатқан теорияларын талдай алуы үшін қорқынышты тастауы шұғыл.
Қорқыныш - ақылға кедергілердің бірі. Қорқынышы бар студент келіспеуге батылы жетпейді және барлық авторлардың айтқанын СОҚЫР СЕНІМ бабы ретінде қабылдайды.
Егер мұғалімдердің өздері қорқыныш болса, олардың батылдық туралы айтуының пайдасы жоқ. Мұғалімдер қорқыныштан азат болуы керек. Сынайтындардан, жұрт не дейді және т.б. қорқатын мұғалімдер шынайы ақылды бола алмайды.
Білім берудің шынайы мақсаты қорқынышты жою және сананы ояту болуы керек.
Егер біз қорқынышты және санасыз болып қалсақ, емтихандарды тапсырудың не пайдасы бар?
Мұғалімдердің мектептен бастап студенттерге өмірде пайдалы болу үшін көмектесуге міндеті бар, бірақ қорқыныш бар кезде ешкім өмірде пайдалы бола алмайды.
Қорқынышқа толы адам басқалардың пікірімен келіспеуге батылы жетпейді. Қорқынышқа толы адамның еркін бастамасы бола алмайды.
Әрбір мұғалімнің міндеті - өз мектебінің әрбір оқушысына қорқыныштан толығымен арылуға көмектесу, сонда оларға айтудың, бұйырудың қажеті болмай, өздігінен әрекет ете алады.
Студенттердің еркін бастамасы, өздігінен және шығармашылықпен әрекет етуі үшін қорқынышты тастауы шұғыл.
Студенттер өз бастамасымен, еркін және өздігінен оқып жатқан теорияларды еркін талдап, сынай алған кезде, олар механикалық, субъективті және ақымақ жандар болудан қалады.
Оқушылар мен қыздарда шығармашылық ақыл пайда болуы үшін еркін бастаманың болуы шұғыл.
Студенттерге не оқып жатқанын түсінуі үшін барлық студенттерге өздігінен және ешқандай шартсыз ЕРКІН ШЫҒАРМАШЫЛЫҚ АРҚЫЛЫ ӨЗІН БІЛДІРУ еркіндігін беру қажет.
Еркін шығармашылық күш тек бізде сынайтындардан, жұрт не дейді, мұғалімнің таяғынан, ережелерден және т.б. қорқыныш болмаған кезде ғана көрінеді.
Адам санасы қорқыныш пен догматизмнен дегенерацияланған және оны еркін бастаманың өздігінен және қорқыныштан азат болуы арқылы қалпына келтіру ШҰҒЫЛ.
Бізге өз өмірімізді түсінуіміз керек және оятудың бұл процесі мектептің парталарынан басталуы керек.
Егер біз одан санасыз және ұйықтаған күйде шықсақ, мектептің бізге аз пайдасы тиеді.
Қорқынышты жою және еркін бастама өздігінен және таза әрекетке әкеледі.
Оқушылар мен қыздардың еркін бастамасы бойынша барлық мектептерде ассамблеяда оқып жатқан барлық теорияларды талқылауға құқығы болуы керек.
Тек осылай қорқыныштан азат ету және талқылау, талдау, ОЙ ЖҮГІРТУ және зерттеп жатқан нәрсемізді сау сынау арқылы біз осы пәндерді түсіне аламыз және жадыда жинаған нәрсені қайталайтын тотықұстар немесе попугайлар болмаймыз.