मानसशास्त्रीय बंड

सगळ्या देशांनी प्रवास करून सगळ्या मनशा जातींचो बारीकसाणेन अभ्यास करपाचें काम ज्यांनीं केलां, तांकां स्वताकच कळून आयलां कीं ह्या गरीब बुध्दिमान जनावराची जात, जिका चुकून मनीस म्हणटात, ती सदांच सारकीच आसता, ती जुन्या युरोपांत आसूं वा गुलामगिरींत थकून गेलेल्या आफ्रिकेंत, वेदांच्या पवित्र भुम्येंत आसूं वा वेस्ट इंडिजांत, ऑस्ट्रियांत आसूं वा चीन देशांत.

ही खात्रीची गजाल, हें भयंकर सत्य जे अभ्यास करपी मनशाक अचंबो दिता, तें खास करून यात्री शाळा, कॉलेज आनी विद्यापिठांक भेट दिता तेन्ना दिसून येता.

आमी माळयेच्या उत्पादनाच्या युगांत पावल्यात. आतां सगळें माळयेचेर एकसारकें आनी व्हड प्रमाणाचेर तयार जाता. विमानांची माळ, गाडयो, विलासी वस्तू, आदी, आदी, आदी.

थोडी विचित्र दिसली तरी हें खूब खरें आसा की औद्योगिक शाळा, विद्यापीठ, आदी आतां माळयेचेर बुध्दिचें उत्पादन करपी कारखान्या जाल्यात.

माळयेचेर उत्पादनाच्या ह्या वेळार जिणेंतलें एकूच ध्येय म्हळ्यार अर्थीक सुरक्षितताय मेळोवप. लोकांक सगळ्याची भिरांत लागल्या आनी ते सुरक्षितताय सोदतात.

माळयेचेर उत्पादनाच्या ह्या वेळार स्वतंत्र विचार करप खूब कठीण जालां, कारण आधुनिक शिक्षण पद्धत फकत सोयींचेर आदारल्या.

“नवी लहर” ह्या बुध्दिहीनते कडेन खूब समाधानी आसा. कोण तरी वेगळो जावंक सोदता, दुसऱ्यां भशेन न्हय, जाल्यार सगळे ताका नालायक थारायतात, सगळे ताचेर टिका करतात, ताका एकाकी पाडटात, कामाक न्हयकार दितात, आदी.

पैसो मेळोवन जियेवपाची आनी मजा मारपाची इत्सा, जिणेंत यश मेळोवपाची गरज, अर्थीक सुरक्षिततायेचो सोद, दुसऱ्यां मुखार दिखावो करपा खातीर खूब वस्तू घेवपाची इत्सा, आदी, शुद्ध, स्वाभाविक आनी उत्स्फूर्त विचारांक आडखळ करतात.

भिरांतेन मन थंड जाता आनी काळजाक घटाय येता हें पुरायपणान सिद्ध जालां.

खूब भिरांत आनी सुरक्षिततायेच्या सोदाच्या ह्या वेळार लोक आपल्या गुंफांनी, आपल्या बिळांनी, आपल्या कोन्यांनी, अशे सुवातेर लिपतात, जंय तांकां चड सुरक्षितताय, कमी समस्या आसतली आनी तांकां थंयच्यान भायर सरपाक जायना, तांकां जिणेची भिरांत लागता, नव्या साहसांची भिरांत, नव्या अनुभवांची भिरांत, आदी, आदी, आदी.

हें सगळें आधुनिक शिक्षण भिरांतेचेर आनी सुरक्षिततायेच्या सोदाचेर आदारलां, लोक भियेल्ले आसात, तांकां आपल्याच सावळेची भिरांत लागता.

लोकांक सगळ्याची भिरांत लागता, स्थापीत केल्ल्या जुन्या नियमांनी भायर सरपाक भियेतात, दुसऱ्यां लोकांवान वेगळे जावपाक भियेतात, क्रांतीकारी विचार करपाक भियेतात, समाजातल्या सगळ्या पूर्वग्रहांक मोडपाक भियेतात, आदी.

सौभाग्यान संवसारांत कांय प्रामाणीक आनी समजूतदार लोक जियेतात, जे मनाच्या सगळ्या समस्यांचो खोलायेन अभ्यास करपाक खरेंच सोदतात, पूण आमच्यांतल्या चडशा लोकांक असंतोश आनी बंडखोरीचो भावूय ना.

बंडखोरीचे दोन प्रकार आसात, जे आतां योग्य रितीन वर्गीकरण केल्यात. पयली: मानसशास्त्रीक हिंसक बंडखोरी. दुसरी: बुध्दिची खोलायेन मानसशास्त्रीक बंडखोरी.

पयलो प्रकाराची बंडखोरी प्रतिगामी, पुराणमतवादी आनी फाटीं उरपी आसा. दुसरो प्रकाराची बंडखोरी क्रांतीकारी आसा.

पयल्या प्रकाराचे मानसशास्त्रीक बंडखोरींत आमी सुधारकाक सोदतात, जो जुन्या कपड्यांक तिगळ्यो मारता आनी जुन्या इमारतींच्यो भिंती दुरुस्त करता ताका त्यो कोसळच्यो न्हय, फाटीं सरपी प्रकार, रगत आनी सोऱ्याचो क्रांतीकारी, उठाव आनी राज्यापालटण्यांचो फुडारी, खांद्यार बंदूक घेवन फिरपी मनीस, हुकूमशहा, जो आपल्या लहरी मान्य ना करपी सगळ्यांक फासाचेर चडोवन आनंद भोगता, ताचीं मतां.

दुसऱ्या प्रकाराचे मानसशास्त्रीक बंडखोरींत आमी बुद्धाक, जेजसाक, हर्मीसाक, बदलप्याक, बुध्दिमान बंडखोराक, अंतःप्रेरणेक, चेतनेच्या क्रांतीच्या व्हड पालकां सोदतात, आदी, आदी, आदी.

जे फकत नोकरशायेच्या मधमाशये भितर भव्य पदां मेळोवपाचे हेतून शिकतात, वयले वटेन चडटात, शिड्याच्या माथ्यार चडटात, आपली जाप दाखोवतात, आदी, तांकां खरी खोलाय नासता, ते स्वभावान मूर्ख आसतात, उथळ आसतात, रित्ते आसतात, शेंकडो टक्के लबाड आसतात.

मनीस जातींत विचार आनी भावनांचें खरें एकत्रीकरण नासता तेन्ना, आमी खूब शिक्षण घेतलें तरी, जीण अपूर्ण, विसंगत, कंटाळवाणी आनी सगळ्या तरांच्या असंख्य भिरांतांनी सतायल्ली जाता हें खूब वेळ मेरेन सिद्ध जालां.

कसलीच दुबाव नासतना आनी चूक जावपाची भिरांत नासतना, आमी जोर दिवन सांगूंक शकतात की पुराय शिक्षणा वांगडा जीण वायट, निरुपयोगी आनी हानिकारक जाता.

बुध्दिमान जनावराक एक अंतरगत अहंकार आसता, जो दुर्दैवान चुकीच्या शिक्षणाक लागून घटमूट जावपी वेगळ्या अस्तित्वांनी भरलेला आसता.

आमी भितर घेवन चलपी ‘मी’ चो समूह आमच्या सगळ्या गुंतागुंतींचें आनी विरोधाभासांचें मुखेल कारण आसा.

मुळावें शिक्षण नव्या पिळग्यांक ‘मी’ विलीन करपा खातीर आमची मानसशास्त्रीक शिकवण शिकोवंक जाय.

‘अहंकारा’ (मी) तयार करपी वेगळीं अस्तित्वां विलीन केल्या उपरांतूच आमी आमच्या भितर वैयक्तीक चेतनेचें कायमस्वरूपी केंद्र स्थापन करूंक शकतात, तेन्ना आमी पुराय जातले.

जे मेरेन आमच्या भितर ‘मी’ चो समूह अस्तित्वांत आसत, ते मेरेन आमी फकत आमचेंच जीण कडू करचे न्हय, तर दुसऱ्यांचें जीण कडू करतले.

आमी कायद्याचो अभ्यास करून वकील जावन कितें फायदो, जर आमी तंटे चालू दवरतले? आमी आमच्या मनांत खूब गिन्यान भरून कितें फायदो, जर आमी गोंदळिल्ले आसत? तांत्रीक आनी औद्योगिकीक कुशळटाय कित्याक उपेगतात, जर आमी आमच्या सारक्यांक ना करपाक तांचो उपेग करतले?

शिकपाक, वर्गांक वचपाक, अभ्यास करपाक कितेंच उपेग ना, जर दिसाचे जिणेंत आमी एकामेकांक दुख्ख दितात.

शिक्षणाचो हेतू फकत दर वर्सा नवे नोकरी सोदपी, नवे लबाड, नवे मुर्ख तयार करप न्हय, ज्यांकां आपल्या शेजारच्या धर्माक मान दिवपाक लेगीत खबर ना.

मुळाव्या शिक्षणाचो खरो हेतू खरे मनीस आनी बायलां तयार करप आसूंक जाय, जे एकवट आसतले आनी देखून जागृत आनी बुध्दिमान आसतले.

दुर्दैवान शाळा, कॉलेज आनी विद्यापिठांचे शिक्षक विद्यार्थ्यांच्या पुराय बुध्दिची जागृताय करपा विशीं उणें विचार करतात.

कोणूय मनीस पदव्यो, भोवमान, प्रमाणपत्रां घेवंक शकतात आनी जिणेंत यांत्रीक भूमिकेंत खूब कार्यक्षम लेगीत जावंक शकतात, पूण हाचो अर्थ बुध्दिमान जावप न्हय.

बुध्दि म्हळ्यार फकत यांत्रीक कार्यक्षमतेचें नांव न्हय, बुध्दि म्हळ्यार पुस्तकी माहितीचो परिणाम न्हय, बुध्दि म्हळ्यार खंयच्याय आव्हानाक आपोआप उजवाडाचे उतर दिवपाची क्षमता न्हय. बुध्दि म्हळ्यार फकत याददाश्त तोंडान सांगप न्हय. बुध्दि म्हळ्यार सार, सत्य, खऱ्याक थेट घेवपाची क्षमता.

मुळावें शिक्षण हें विज्ञान आसा, जें आमकां ही क्षमता आमच्या भितर आनी दुसऱ्यां भितर जागृत करपाक मदत करता.

मुळावें शिक्षण दरेक व्यक्तीक खरे मूल्य सोदपाक मदत करता, जे खोलायेन तपासणी आनी स्वताच्या पुराय समजुतीचो परिणाम म्हणून येतात.

जेन्ना आमच्या भितर स्व-गिन्यान नासता, तेन्ना स्व-अभिव्यक्ती स्वार्थी आनी विध्वंसक स्व-पुष्टीकरण जाता.

मुळावें शिक्षण फकत दरेक व्यक्तींत मनाच्या सगळ्या भुम्येंत स्वताक समजून घेवपाची क्षमता जागृत करपाची काळजी घेता, आनी फकत ‘मी’ च्या समूहाचे चुकीचे स्व-अभिव्यक्तीक शरण वचपाची न्हय.