Pendulacho Kaido

घरांत एक घड्याळ आसप खूब उपेगाचें, फकत वेळ कळचे खातीर न्हय, तर थोडो विचार करचे खातीरूय.

पेंडुलम नासतना घड्याळ चलचें ना; पेंडुलाची हालचाल खूब म्हत्वाची.

पोरन्या काळांत उत्क्रांतीचो सिद्धांत अस्तित्वांत नाशिल्लो; तेन्ना जाणकारांक कळटालें की इतिहासीक प्रक्रिया सदांच पेंडुलाच्या नियमा प्रमाणें घडटात.

सगळें व्हांवता आनी परत येता, वयर वता आनी सकयल देंवता, वाडटा आनी देंवता, ह्या अद्भुत नियमा प्रमाणें येता आनी वता.

सगळें हालता, सगळें वेळाच्या ल्हारांक अधीन आसा, सगळें विकसीत जाता आनी देंवता हातूंत कांयच नवें ना.

पेंडुलाच्या एका तोंकाक आनंद आसा, दुसरे वटेन दुख्ख; आमच्या सगळ्या भावना, विचार, इत्सा, वासना, पेंडुलाच्या नियमा प्रमाणें हालतात.

आशा आनी निराशा, निराशावाद आनी आशावाद, उत्कटता आनी दुख्ख, जैत आनी हार, फायदो आनी लुकसाण, निश्र्चितपणान पेंडुलाच्या हालचालीच्या दोन टोकांक जुळटात.

इजिप्त आपल्या सगळ्या ताकतीन आनी प्रभुत्वान पवित्र न्हंयेच्या देगेर उदेल्लो, पूण जंय पेंडुल दुसरे वटेन गेलो, जंय तो विरुद्ध टोकान वयर सरलो, थंय फारांवचो देश पडलो आनी जेरुसलेम उबारलें, तें प्रेषितांचें आवडटें शहर.

जंय पेंडुलान आपली स्थिती बदलली थंय इस्त्रायल पडलो आनी दुसरे वटेन रोमन साम्राज्य उदेल्लें.

पेंडुलाची हालचाल साम्राज्यां उबारता आनी बुडयता, शक्त आशिल्ली संस्कृताय उबारता आनी मागीर ती ना करता, आदी.

पेंडुलाच्या उजव्या टोकाक आमी वेगवेगळ्या छद्म-गूढ आनी छद्म-गुप्त शाळा, धर्म आनी पंथ दवरूं शकतात.

आमी पेंडुलाच्या हालचालीच्या दावे टोकाक सगळ्या प्रकारच्या भौतिकवादी शाळा, मार्क्सवादी, नास्तिक, संशयवादी, आदी दवरूं शकतात. पेंडुलाच्या हालचालीचो विरोध, बदलपी, सतत बदलपाक अधीन.

धार्मिक उन्मादी, खंयचीय असामान्य घडणूक वा निराशा आयिल्ल्यान पेंडुलाच्या दुसरे वटेन वचूंक शकता, नास्तिक, भौतिकवादी, संशयवादी जावन.

भौतिकवादी, नास्तिक उन्मादी, खंयचीय अनपेक्षित घडणूक, कदाचीत एक गूढ, निर्णायक घडी, भंयकर वेळ, ताका पेंडुलाच्या हालचालीच्या विरुद्ध टोकाक व्हरूंक शकता आनी ताका असह्य धार्मिक प्रतिगामी करूंक शकता.

देखीक: एका गूढज्ञान्यान वादांत हारयल्ल्या पाद्री निराश जावन अनास्थावान आनी भौतिकवादी जालो.

आमी एका नास्तिक आनी अनास्थावान बायलेचें प्रकरण जाणून घेतात जी एका निर्णायक आनी निश्र्चित गूढ घटनेंतल्यान गूढविद्येची अप्रतिम प्रतिपादक जाली.

सत्याचे नांवान आमी जाहीर करपाक जाय की सत्य आनी पुराय नास्तिक भौतिकवादी एक धटिंगणो आसा, तो अस्तित्वांत ना.

निवारण करपाक शक्य ना अशा मरणाची शक्यताय, भंयकर भयाण क्षण येतकच, शाश्वतचे दुस्मान, भौतिकवादी आनी अनास्थावान लोक पेंडुलाच्या दुसरे वटेन झटक्यान वतात आनी अमर्याद श्रद्धेन आनी व्हड भक्तीन प्रार्थना, रडणें आनी याचना करतात.

स्वतः कार्लोस मार्क्स, भौतिकवादी द्वंद्वाचो लेखक, एक धार्मिक ज्यू उन्मादी आशिल्लो, आनी ताच्या मरणा उपरांत ताका व्हड रब्बीचे थाटामाटान अंत्यसंस्कार केले.

कार्लोस मार्क्सान आपल्या भौतिकवादी द्वंद्वाची निर्मिती फकत एका हेतून केली: “संदेहवादाच्या माध्यमान संवसारांतल्या सगळ्या धर्मांचो नाश करपा खातीर शस्त्र तयार करप”.

तो धार्मिक मत्सराचो एक सामान्य प्रकार आसा जो टोकाक व्हरला; खंयच्याय प्रकारान मार्क्स हेर धर्मांचें अस्तित्व मान्य करूंक शकलो ना आनी ताणें आपल्या द्वंद्वाद्वारां तांचो नाश करपाक निवडलो.

कार्लोस मार्क्सान सायनचो प्रोटोकॉल पुराय केलो, जें शाब्दिक रितीन म्हणटा: “आमी संवसार भौतिकवाद आनी तिरस्कारयुक्त नास्तिकतेन भरल्यार कांय फरक पडना, ज्या दिसा आमी जैत मेळयतले, त्या दिसा आमी मोझेसाचो धर्म योग्य रितीन संहिता बद्द करून आनी द्वंद्वात्मक रितीन शिकयतले, आनी संवसारांत दुसरो खंयचोच धर्म आमी मान्य करचे ना”.

खूब मनोरंजक आसा की सोव्हिएत युनियनांत धर्मांचेर अत्याचार जातात आनी लोकांक भौतिकवादी द्वंद्व शिकोवपाचें काम करतात, जाल्यार सिनेगॉगेंत तालमुड, बायबल आनी धर्माचो अभ्यास करतात आनी कसल्याच अडचणी नासतना स्वतंत्रपणान काम करतात.

रूसी सरकारचे धनी मोझेसाच्या कायद्याचे धार्मिक उन्मादी आसात, पूण ते भौतिकवादी द्वंद्वाच्या धटिंगणांनी लोकांक विष दितात.

आमी केन्नाच इस्त्रायलाच्या लोकांचेर टिका करचे ना; आमी फकत दुहेरी खेळ खेळपी कांय विशिश्ट लोकांचेर टिका करतले, जे अप्रमाणिक हेतू साध्य करपाचे नदरेन लोकांक भौतिकवादी द्वंद्वाद्वारां विष दितात, जाल्यार गुपीतपणान मोझेसाच्या धर्माचो अभ्यास करतात.

भौतिकवाद आनी अध्यात्मवाद, तांच्या सगळ्या उपसिद्धांतांचो, पूर्वग्रहां आनी सगळ्या प्रकारच्या पूर्वकल्पनांचो परिणाम पेंडुलाच्या नियमा प्रमाणें मनांत जाता आनी वेळ आनी चालीरिती प्रमाणें फॅशनाक बदलता.

आत्मा आनी वस्तू ह्यो खूब वादात्मक आनी कठीण कल्पना आसात त्यो कोणाकूच कळनात.

आत्म्या विशीं मनाक कांयच खबर ना, वस्तू विशीं कांयच खबर ना.

एक कल्पना म्हणल्यार फकत ती, एक कल्पना. वास्तव ही कल्पना न्हय तरी मन वास्तवा विशीं खूब कल्पना तयार करूंक शकता.

आत्मा हो आत्मा (तो), आनी तो स्वताकच वळखूंक शकता.

बरयलां: “तो हो तो आनी असपाचें कारण स्वता तोच”.

वस्तू देवाचे उन्मादी, भौतिकवादी द्वंद्वाचे शास्त्रज्ञ शेंकडो टक्क्यांनी अनुभवजन्य आनी हास्यास्पद आसात. ते वस्तूचेर स्वता: पुरे आसात असो अविस्वासनीय आनी मूर्खपणान उलयतात, जंय तांकां ताचे विशीं कांयच खबर ना.

वस्तू म्हणल्यार कितें? ह्या मूर्ख शास्त्रज्ञां मदलें कोण जाणटा? खूब गाजलेली वस्तू खूब वादात्मक आनी खूब कठीण आसा.

वस्तू कितें?, कापूस?, लोखण?, मास?, स्टार्च?, धोंड?, तांबें?, मेघ वा कितें? सगळें वस्तू आसा म्हणप तितलेंच अनुभवजन्य आनी हास्यास्पद आसतलें जशें पुराय मनीस देह यकृत, काळजा वा मुत्रपिंडाचो आसा अशें म्हणप. स्पश्टपणान एक वस्तू म्हणल्यार एक वस्तू आनी दुसरी वस्तू म्हणल्यार दुसरी वस्तू, दरेक अवयव वेगळो आसा आनी दरेक घटक वेगळो आसा. देखून, ह्या सगळ्या घटकां मदली खूब गाजलेली वस्तू कोणती?

खूब लोक पेंडुलाच्या कल्पनां कडेन खेळटात, पूण खरें म्हणल्यार कल्पना वास्तव न्हय.

मन फकत निसर्गाची भ्रामक रुपां जाणटा, पूण अशा रुपांनी आशिल्ल्या सत्या विशीं कांयच खबर ना.

उपसिद्धांत वेळा प्रमाणें आनी वर्सां प्रमाणें फाटीं पडटात, आनी शाळेंत शिकिल्लें उपरांत उपेगाक येना; निष्कर्ष: कोणाकूच कांय खबर ना.

पेंडुलाच्या उजव्या वा दावे टोकाच्या कल्पना बायलांच्या फॅशन सारक्यो वतात, ह्यो सगळ्यो मनाच्यो प्रक्रिया आसात, समजणेच्या पृश्ठभागाचेर घडपी गजाली, मूर्खपण, बुद्धीची व्यर्थता.

खंयचेय मानसशास्त्रीक शिस्तीक दुसरी शिस्त आड येता, खंयचेय मानसशास्त्रीक प्रक्रियेक तार्किक रितीन संरचीत, दुसरी तशीच आड येता, आनी सगळ्या उपरांत कितें?

वास्तव, सत्य, आमी सोदतात; पूण ही पेंडुलाची गजाल न्हय, ती उपसिद्धांत आनी विश्वासांच्या ल्हारां मदीं मेळना.

सत्य म्हळ्यार दर क्षणाक, दर घडीक अज्ञात.

सत्य पेंडुलाच्या मध्यभागी आसा, उजव्या टोकाक वा दावे टोकाक न्हय.

जंय जेजूक विचारलें: सत्य कितें?, ताणें खोल शांतताय बाळगली. आनी जंय बुद्धान तोच प्रस्न विचारलो, ताणें आपली तकली फिरयली आनी तो भायर सरलो.

सत्य म्हळ्यार मतांचो प्रस्न न्हय, ना उपसिद्धांतांचो, ना उजव्या वा दावे टोकाच्या पूर्वग्रहांचो.

मनाक सत्या विशीं जी कल्पना तयार करपाक शकता ती सत्य केन्नाच न्हय.

समजणेक सत्या विशीं जो विचार आसा तो सत्य केन्नाच न्हय.

सत्या विशीं आमचें जें मत आसा, तें खूब आदराचें आसूं येता, खंयचेय प्रकारान तें सत्य न्हय.

अध्यात्मिक प्रवाह वा तांचे विरोधक भौतिकवादी, आमी केन्नाच सत्या कडेन व्हरूंक शकनात.

सत्य ही अशी गजाल आसा जी थेट रितीन अणभवची पडटा, जशीं आमी बोट उज्यांत घालून जळटा, वा उदक गिळून बुडटा तेन्ना.

पेंडुलाचें केंद्र आमच्या भितर आसा, आनी थंय आमी सोदून काडपाक जाय आनी थेट रितीन वास्तव, सत्य अणभवपाक जाय.

आमी स्वताक सोदून स्वताक उक्ते करपाची गरज आसा आनी स्वताक खोल रितीन जाणून घेवपाची गरज आसा.

सत्याचो अणभव तेन्नाच येता जंय आमी नाका आशिल्ले घटक ना करतात जे एकठांय मेळून स्वताचें गठन करतात.

चूक ना करतकच सत्य येता. फकत “म्हाका”, म्हजी चूक, म्हजे पूर्वग्रह आनी भंय, म्हज्य वासना आनी इत्सा, विश्वास आनी व्यभिचार, बौध्दिक जमनी आनी सगळ्या प्रकारची स्वता: पुरेपण ना करतकच, वास्तवाचो अणभव आमच्या कडेन येता.

सत्याचो संबंध कितें उलयलां वा उलयना हाचे कडेन कांयच ना, कितें बरयलां वा बरयना हाचे कडेन कांयच ना, तें फकत तेन्नाच आमच्या कडेन येता जंय “स्वताचें” मरण जाता.

मन सत्याक सोदूंक शकना कारण तें ताका वळखना. मन सत्याक वळखूंक शकना कारण ताणें ताका केन्नाच वळखिल्लो ना. जंय आमी “स्वताचें”, “म्हाका” तयार करपी सगळे नाका आशिल्ले घटक ना करतात थंय सत्य उत्स्फूर्तपणान आमच्या कडेन येता.

जाचे मेरेन जाणीव स्वता भितर बंदिस्त आसा, ताचे मेरेन तें वास्तव, तें देहाच्या, भावनांच्या आनी मनाच्या पलिकडचें, तें सत्य अणभवूंक शकना.

जंय स्वता धर्तरेचे धुल्लें जाता थंय जाणीव निश्र्चितपणान जागृत जावन थेट रितीन सत्याचो अणभव घेवपा खातीर मुक्त जाता.

व्हड कबीर जेजून योग्य कारणान म्हणलें: “सत्य जाणून घ्या आनी तें तुमकां मुक्त करतलें”.

जर मनीसान सत्य केन्नाच अणभवल्लें ना जाल्यार ताका पन्नास हजार उपसिद्धांत जाणून घेवन कितें फायदो?

खंयच्याय मनशाची बौध्दिक प्रणाली खूब आदराची आसा, पूण खंयचेय प्रणालीक दुसरी प्रणाली आड येता आनी एकूय सत्य न्हय.

स्वताक जाणून घेवपा खातीर आनी एका दिसा थेट रितीन वास्तव, सत्य अणभवपा खातीर स्वताक सोदप चड बरें.