जुंकारी आनी फारिसी

जीणेच्यो वेगळ्यो परिस्थितीचेर थोडें चिंतन करून, आमी खंयच्या बुन्यादीचेर टिका धरून आसां, तें गंभीरपणान समजून घेवप खूब म्हत्वाचें.

एक मनीस आपल्या पदाचेर टिका धरता, दुसरो पैशाचेर, तो प्रतिश्टेचेर, ती आपल्या भुतकाळाचेर, हो मनीस ह्या वा त्या पदवीचेर, आदी आदी.

सगळ्यांत म्हत्वाचें म्हळ्यार सगळे, गरीब आसूं वा भिकारी, सगळ्यांक सगळ्यांची गरज आसता आनी आमी सगळ्यांचेर जियेतात, जरी आमी गर्वान आनी व्यर्थपणान भरिल्ले आसूं.

क्षणभर विचार करूया कि आमच्या कडेनच्यान कितें काडून घेवंक शकतले. रगत आनी दारूच्या क्रांतींत आमची गत कितें जातली? खंयच्या बुन्यादीचेर आमी टिका धरून आसां, ती कितें उरतली? आमचें दुर्भाग्य, आमी खूब बळिश्ट आसां म्हणटात आनी भयंकर दुबळे आसां!

“हांव” जो आपल्या भितर टिका धरपाचो बुन्याद जाणवता, तो ना करपाक जाय, जर खरेंच आमी खरी खूबसुर्ती सोदतात.

असो “हांव” लोकांक उणें लेखता, सगळ्यां परस बरो, सगळ्यांत परिपूर्ण, गिरेस्त, हुशार, जीणेंत खूब जाणकार अशें मानता.

जेजू महान कबीरान सांगिल्ली दोन मनशांची प्रार्थनाची कथा आतां सांगप खूब उपेगाचें. ती कांय जाणांक सांगिल्ली, जे आपल्याक नीतिमान मानतात आनी दुसऱ्यांक उणें लेखतात.

जेजू क्रिस्तांवान म्हळें: “दोन मनीस देवळांत प्रार्थना करपाक चडले; एक फारीस आनी दुसरो कर घेवपी. फारीस उबो रावन आपल्या मनांत असो प्रार्थना करतालो: देवा. हांव तुजो उपकार मानतां कारण हांव दुसऱ्या मनशां सारको न्हय, चोर, अन्याय करपी, व्यभिचारी, वा ह्या कर घेवप्या सारको लेगीत न्हय: हांव सप्तकांतल्यान दोन फावट उपास करतां, हांव म्हज्या सगळ्या कमाईचो दहावो भाग दिता. पूण कर घेवपी लागीं उबो रावलो, ताका आपले दोळे स्वर्गा वयर उखलपाक लेगीत मन जालें ना, पूण छाती पिटून म्हणटालो: “देवा, म्हाका पापीक माफ कर”. हांव तुका सांगतां की तो दुसऱ्या परस नीतिमान थारलो आनी आपल्या घरा गेलो; कारण जो कोण आपल्याक उंच करता ताका नम्र करतले; आनी जो कोण नम्र जाता ताका उंच करतले”. (लूक १८, १०-१४)

आपली नालायकी आनी दुर्दशा समजून घेवपाक सुरवात करप पुरायपणान अशक्य आसा जंव मेरेन आमच्या भितर “चड” ही कल्पना आसा. देखीक: हांव ताचे परस चड नीतिमान, ताचे परस चड हुशार, ताचे परस चड सद्गुणी, चड गिरेस्त, जीणेंत चड जाणकार, चड पवित्र, आपलीं कर्तव्यां चड पाळपी, आदी आदी.

जो मेरेन आमी “गिरेस्त” आसां, जो मेरेन आमच्या भितर “चड” हो किटाळ आसा, तो मेरेन सुयेच्या नाकांतल्यान वचप शक्य ना.

“देवाच्या राज्यांत गिरेस्त मनशाक भितर सरपा परस उंटाक सुयेच्या नाकांतल्यान भितर सरप चड सोपें”.

तुमची शाळा सगळ्यांत बरी आनी म्हज्या शेजाऱ्याची शाळेंत कितेंच ना, तुमचो धर्म होच फकत सत्य धर्म, ताची बायल वायट बायल आनी म्हजी बायल संत आसा; म्हजो इश्ट रॉबर्टो पियेवपी आसा आनी हांव खूब समजूतदार आनी पियेवंक ना म्हणपी मनीस आसां, आदी आदी, हाका लागून आमी गिरेस्त आसां अशें आमकां दिसता; हाका लागून आमी सगळे गूढवादाचे नदरेन बायबलांतले “उंट” आसां.

आमी खंयच्या बुन्यादीचेर टिका धरून आसां, तें स्पश्टपणान समजून घेवपाचे नदरेन स्वताक वेळोवेळ निरखण खूब गरजेचें.

जेन्ना कोण एकाद्या क्षणाक ताका सगळ्यांत चड त्रास दिता तें सोदता; ताका ह्या वा त्या गजालीक लागून जाल्लो त्रास; तेन्ना तो खंयच्या बुन्यादीचेर मानसशास्त्रीक नदरेन टिका धरून आसा, तें सोदता.

क्रिस्तांव धर्मा प्रमाण ह्या बुन्यादी म्हळ्यार “रेवचेर बांदिल्लें घर”.

आमी कशें आनी केन्ना दुसऱ्यांक उणें लेखलें, आपल्याक पदवीक लागून वा समाजीक स्थितीक लागून वा मेळिल्ल्या अणभवाक लागून वा पैशाक लागून चड मानलें, तें जपून नोंद करप खूब गरजेचें.

आपल्याक गिरेस्त मानप खूब वायट, ताका वा ताका ह्या वा त्या कारणाक लागून श्रेष्ठ मानप. अशे लोक स्वर्गाच्या राज्यांत भितर सरूंक शकनात.

आमी कशें खुश जातात, कशें आमचें व्यर्थपण संतुश्ट जाता, तें सोदप बरें, हें आमकां खंयच्या बुन्यादीचेर आमी टिका धरून आसां, तें दाखयतले.

पूण असो नदरेन पळोवप फकत सैद्धांतिक न्हय, आमी वेव्हारीक आसपाक जाय आनी वेळोवेळ स्वताक जपून, थेट नदरेन पळोवपाक जाय.

जेन्ना कोण आपली दुर्दशा आनी नालायकी समजून घेवपाक लागता; जेन्ना तो मोठेपणाच्यो कल्पना सोडटा; जेन्ना तो इतल्या पदव्यांचें, भोवमानांचें आनी आमच्या सारक्या मनशां वयलें व्यर्थ श्रेष्ठपण सोदता, तेन्ना तो बदलपाक लागला म्हळ्याचें तें स्पश्ट दिसता.

जर कोण म्हणटा “म्हजें घर”. “म्हजे पयशे”. “म्हजी मालमत्ता”. “म्हाजी नोकरी”. “म्हजे सद्गुण”. “म्हजी बुध्दीक क्षमता”. “म्हाजी कलात्मक क्षमता”. “म्हजें ज्ञान”. “म्हजी प्रतिश्टा” आदी आदी हाका घट्ट धरून बसता तेन्ना कोणूच बदलूंक शकना.

“म्हजें” आनी “म्हाका” हाका चिकटून रावप, आमची नालायकी आनी भितरली दुर्दशा वळखूंक आडमेळ घालपाक खूब आसा.

आग लागता वा जहाज बुडटा तेन्ना कोण अजापीत जाता; तेन्ना निराश जाल्ले लोक खूब फावट हांसो येवपी वस्तू हातांत घेतात; म्हत्वाच्यो नाशिल्ल्यो वस्तू.

दुर्दैवी लोक!, ते त्या वस्तूंनी समाधानी आसतात, निरर्थक गजालींचेर टिका धरतात, म्हत्वाच्यो नाशिल्ल्यो गजालींक चिकटून रावतात.

भायल्यो वस्तू वापरून स्वताक जाणवप, तांचेर टिका धरप म्हळ्यार पुरायपणान बेभान अवस्थेंत आसप.

“स्वत्वाचें” (खऱ्या आत्म्याचें) दर्शन फकत आमच्या भितर आशिल्ल्या सगळ्या “हांव” ना करतकच शक्य जाता; ताचे पयलीं असो विचार शक्य ना.

दुर्दैवान “हांव” मानपी लोक हें मान्य करनात; ते आपल्याक देव मानतात; पावलान उल्लेख केल्ले “भोवमानाचे देह” आतां तांचे कडेन आसात अशें तांकां दिसता; “हांव” दिव्य आसा आनी तांच्या माथ्यांतल्यान असो निरर्थक विचार काडपाक कोणूच ना अशें ते समजतात.

अश्या लोकां बरोबर कितें करचें तें कळना, तांकां समजावन सांगल्यार लेगीत तांकां कळना; ते सदांच रेवचेर बांदिल्ल्या घरांक घट्ट धरून बसतात; ते सदांच आपल्या मतांक, आपल्या लहरींक, आपल्या मूर्खपणांक चिकटून बसतात.

जर ह्या लोकांनी स्वताक गंभीरपणान निरखलें, तर ते खूब लोकांचें मत स्वताक तपासतले; ते आपल्या भितर खूब लोकांचो वा “हांव” सोदतले जे आमच्या भितर जियेतात.

जेन्ना हे “हांव” आमच्या खातीर जाणवतात, आमच्या खातीर विचार करतात, तेन्ना आमच्या भितर खरेंपणान आमच्या आत्म्याचो विचार कसो येतलो?

ह्या सगळ्या त्रासांत सगळ्यांत गंभीर गजाल म्हळ्यार आमी विचार करतां आनी जाणवतात अशें आमकां दिसता, पूण खरें म्हळ्यार कोण तरी आमच्या दुखीत मेंदवान विचार करता आनी आमच्या दुखीत काळजान जाणवता.

दुर्दैवान आमी!, कितल्यो फावटो आमी मोग करता म्हणटात आनी भितर आशिल्लो दुसरो कामवासनेन भरिल्लो मनीस काळजाचो उपेग करता.

आमी दुर्दैवी आसां, आमी वासना आनी मोग हातूंत गोंदळ घालतात!, आनी तरी लेगीत आमच्या भितर आशिल्लो दुसरो, आमच्या व्यक्तिमत्वा भितर आशिल्लो मनीस असो गोंदळ उबारता.

आमी बायबलांतल्या फारीशान उचारिल्ले उतर केन्नाच उचारचे ना: “देवा, हांव तुजो उपकार मानतां कारण हांव दुसऱ्या मनशां सारको न्हय”, आदी आदी अशें सगळ्यांक दिसता.

पूण अविश्वसनीय दिसल्यार लेगीत, आमी दर दिसा असोच व्यवहार करतात. बाजारांतलो मास विकपी म्हणटा: “हांव दुसऱ्या मास विकप्यां सारको न्हय जो वायट प्रतीचें मास विकतात आनी लोकांचें शोषण करतात”

दुकानांतलो कापड विकपी म्हणटा: “हांव दुसऱ्या वेपाऱ्यां सारको न्हय जांकां माप घेवन चोरी करपाक खबर आसा आनी गिरेस्त जाल्यात”.

दूध विकपी सांगता: “हांव दुसऱ्या दूध विकप्यां सारको न्हय जो दुदांत उदक घालतात. म्हाका प्रामाणिक आसपाक आवडटा”

घराची मालकीण भेट घेवन सांगता: “हांव ताचे सारकी न्हय जी दुसऱ्या मनशां कडेन वता, देवाचे कृपेन हांव बरी व्यक्ती आनी म्हज्या घोवाक विस्वासू आसां”.

निश्कर्श: दुसरे सगळे वायट, अन्याय करपी, व्यभिचारी, चोर आनी दुश्ट आसात आनी आमीं भोंदू मेंढीं, “चॉकलेट संत” जाका कित्याक तरी देवळांत सोन्याचो बाळ म्हणून दवरचो.

आमी कित्ले मूर्ख आसां!, आमी खूब फावट विचार करतात की आमी दुसऱ्यांक करताना दिसतात ते सगळे मूर्खपणा आनी दुश्टायो आमी केन्नाच करचे ना आनी हाका लागून आमी खूब बरे व्यक्ती आसां ह्या निश्कर्शाचेर पावतात, दुर्दैवान आमी करता तितल्यो मूर्खतायो आनी वायटपणां आमी पळयनात.

जीणेंत अशे विचित्र क्षण येतात जेन्ना कसलीच चिंता नाशिल्लें मन विसव घेता. जेन्ना मन शांत आसता, जेन्ना मन शांत आसता तेन्ना नवें घडटा.

अश्या क्षणांनी आमी खंयच्या बुन्यादीचेर टिका धरून आसां, तें पळोवप शक्य जाता.

मन शांत आसतना, आमी जीणेंतल्या रेवाची खरेंपण तपासूंक शकतात, जाचेर आमी घर बांदलां. (मातेव ७ - वळेरी २४-२५-२६-२७-२८-२९ पळयात; दोन बुन्यादींची कथा).