स्वताचे निरीक्षण

आपणाक आपणाचें अंतरंग निरीक्षण म्हळ्यार स्वताक पुरायपणान बदलपाचें एक वेव्हारीक साधन.

जाणें आनी निरीक्षण करप वेगळें आसा. खूब लोक स्वताचें निरीक्षण म्हळ्यार जाणें अशें समजतात. आमी एका कुर्सचेर बसल्यात म्हण कळटा, पूण ताचो अर्थ हो न्हय की आमी कुर्सयेचें निरीक्षण करतात.

एका विशिश्ट वेळार आमी नकारात्मक अवस्थेंत आसात, कितें तरी आडचण आसा वा ह्या वा त्या विशयाची चिंता आसा वा बेचेन आसा वा दुबावांत आसा, अशें कळटा, पूण ताचो अर्थ हो न्हय की आमी ताचें निरीक्षण करतात.

तुमकां कोणायचो तिरस्कार दिसता काय? कोण तरी मनीस तुमकां बरो दिसना? कित्याक? तुमी म्हणटले की तुमी त्या मनशाक वळखतात… म्हजी मागणी!, ताचें निरीक्षण करात, जाणें म्हळ्यार केन्नाच निरीक्षण करप न्हय; जाणें आनी निरीक्षण करप हांचो गोंदळ करूंक नाका…

स्वताचें निरीक्षण, जें शेंकडो टक्के सक्रीय आसा, तें स्वताक बदलपाचें साधन आसा, जाल्यार जाणें, जें निष्क्रिय आसा, तें न्हय.

खरेपणान जाणें म्हळ्यार लक्ष दिवपाचें काम न्हय. स्वताच्या भितर, आमच्या भितर घडपी गजालींचेर लक्ष केंद्रीत करप सकारात्मक, सक्रीय आसा…

एका मनशाचे बाबतींत जाका तिरस्कार दिसता, कारण तो दिसता, कारण तो आमकां येता आनी खूबदां खंयचेंय कारण नासतना, मनीस मनांत जमा जावपी विचारांची गर्दी, आवाजांचो गट, जो स्वताच्या भितर बेबंदपणान उलयता आनी किकाळटा, ते कितें म्हणटात, आमच्या भितर तयार जावपी अप्रिय भावना, ह्या सगळ्याचो आमच्या मनाचेर पडपी वायट वास, आदी, आदी, आदी.

स्पश्टपणान अशा अवस्थेंत आमकां हेंय कळटा की भितरल्यान आमी त्या मनशाक खूब वायट वागणूक दितात जाचो आमी तिरस्कार करतात.

पूण हें सगळें पळोवपाक स्वताच्या भितर हेतान केंद्रीत केल्ले लक्ष खूब गरजेचें आसा; निष्क्रिय लक्ष न्हय.

गतिमान लक्ष खऱ्या अर्थान निरीक्षक बाजू कडल्यान येता, जाल्यार विचार आनी भावना निरीक्षणा खाला आशिल्ल्या बाजूचे आसतात.

ह्या सगळ्या वयल्यान आमकां कळटा की जाणें हें पुरायपणान निष्क्रिय आनी यांत्रिक आसा, स्वताच्या निरीक्षणा परस, जें एक जागृत कृत्य आसा.

हाचो अर्थ असो न्हय की स्वताचें यांत्रिक निरीक्षण ना, पूण अशा प्रकारच्या निरीक्षणाचो मानसशास्त्रीय स्व-निरीक्षणा कडेन खंयचोय संबंद ना जाचो आमी उल्लेख करतात.

विचार करप आनी निरीक्षण करप खूब वेगळें थारता. खंयचोय मनीस स्वता विशीं खूब विचार करपाचो सोद लावूंक शकता, पूण ताचो अर्थ असो न्हय की तो खऱ्या अर्थान निरीक्षण करता.

आमकां कृतींत आशिल्ले वेगवेगळे “स्वभाव” पळोवपाची गरज आसा, ते आमच्या मनांत सोदपाची गरज आसा, समजून घेवपाची गरज आसा की तातूंतल्या दरेकल्या भितर आमच्या जागृतायेचो कांय टक्केवारी आसा, ते तयार केल्या बद्दल पश्चात्ताप करपाची गरज आसा, आदी.

तेन्ना आमी किकाळटले. “पूण हो स्वभाव कितें करता?” “तो कितें म्हणटा?” “ताका कितें जाय?” “तो आपल्या वासनेन म्हाका कित्याक सतायता?”, “आपल्या रागाचेर?”, आदी, आदी, आदी.

तेन्ना आमी स्वताच्या भितर विचारांचो, भावनांचो, इत्सांचो, वासनांचो, खाजगी विनोदांचो, वैयक्तिक नाटकां, रचिल्ल्या खोटेपणांचो, उलोवपांचो, निमित्ताचो, दुश्टपणाचो, सुखाचे पलंग, वासनेच्या चित्रांचो, आदी, आदी, आदींचो पुराय रेल्वे पळयतले.

खूबदां न्हिदचे आदीं जागृताय आनी न्हिद हांच्या मदल्या संक्रमाण काळांत आमकां आमच्या मनांत एकामेकां कडेन उलयताले वेगवेगळे आवाज आयकूंक येतात, ते वेगवेगळे स्वभाव आसतात जे अशा वेळार आमच्या इंद्रियांच्या वेगवेगळ्या केंद्रां कडेन आशिल्लो संबंद तोडटात आनी मागीर आणविक जगात, “पांचव्या आयाम” त बुडटात.