निरीक्षक आनी निरीक्षीत

जेन्ना कोण स्वताक गंभीरपणान पळोवंक लागता, तेन्ना तो एक न्हय, खूब आसात, आनी तो आपल्या भितर आशिल्ल्या सगळ्या गजालींचेर काम करपाक लागता हें खूब स्पश्ट आसा आनी समजपाक कठीण ना.

अंतर्मुख आत्म-निरीक्षणाच्या कामांत आडखळ येवपी मानसशास्त्रीय दोश अशे आसात: मिटोमॅनिया (ग्रॅंडिओझिटीचो भ्रम, देव मानप), इगोलॅट्री (कायमस्वरूपी ‘हांव’ चेर विस्वास; कसल्याय प्रकारच्या बदलत्या अहंकाराची उपासना), पॅरानोइया (जाणकारपण, आत्म-निर्भरताय, गर्विष्टपण, आपण चुकूंक शकना अशें मानप, गूढ अहंकार, दुसऱ्याचो नदरेचो बिंदू पळोवंक नजो).

जेन्ना कोण ‘हांव एकूच आसां’, ‘म्हाका कायमस्वरूपी ‘हांव’ आसा’ ह्या हास्यास्पद समजुतीक धरून रावता, तेन्ना स्वताचेर गंभीरपणान काम करप खूब कठीण जाता. जो कोण सदांच स्वताक एक मानता, तो आपल्या नावडत्या घटकां पसून वेगळो जावंक शकना. तो दरेक विचार, भावना, इत्सा, भावना, आवड, मोग, हांकां आपल्या स्वभावाचे वेगवेगळे, बदलूंक नजो अशे कार्य मानतलो आनी ते दोश वंशपरंपरेन आयल्यात म्हण सांगून स्वताचें समर्थन करतलो.

जो कोण खूब ‘हांव’ ची शिकवण मान्य करता, तो निरीक्षणाचेर आदारून समजून घेता की दरेक इत्सा, विचार, कृती, आवड, हे वेगवेगळ्या ‘हांव’ कडेन संबंदीत आसात. अंतरंगाचें आत्म-निरीक्षण करपी कोणूय आपल्या भितर खूब गंभीरपणान काम करता आनी आपल्या मनांत आशिल्ले नावडते घटक काडून उडोवपाचो खूब यत्न करता.

जर कोण खरेंच आनी प्रामाणिकपणान स्वताक भितरल्यान पळोवंक लागता, जाल्यार तो दोन भागांनी वांटून जाता: निरीक्षक आनी निरीक्षणा खातीर आशिल्लो. जर अशें विभाजन जालें ना, जाल्यार आत्म-ज्ञानाच्या अद्भुत मार्गाचेर आमी फुडें वचूंक शकना हें स्पश्ट आसा. निरीक्षक आनी निरीक्षणा खातीर आशिल्लो ह्या दोन भागांनी वांटूंक नाका अशी चूक केल्यार आमी स्वताक कशे पळोवंक शकतले?

जर अशें विभाजन जालें ना, जाल्यार आत्म-ज्ञानाच्या मार्गाचेर आमी फुडें वचूंक शकना हें स्पश्ट आसा. निस्संदेह, जेन्ना हें विभाजन घडून येना, तेन्ना आमी ‘हांव’ च्या सगळ्या प्रक्रियां कडेन एकरूप जातात. जो कोण ‘हांव’ च्या वेगवेगळ्या प्रक्रियां कडेन एकरूप जाता, तो परिस्थितीचो बळी थारता.

जो स्वताक वळखना तो परिस्थिती कशें बदलूंक शकतलो? जो स्वताक भितरल्यान केन्नाच पळयना तो स्वताक कशें वळखूंक शकतलो? निरीक्षक आनी निरीक्षणा खातीर आशिल्लो ह्या दोन भागांनी वांटल्या बगर कोण स्वताक कशें पळोवंक शकतलो?

खंय मेरेन कोण म्हणूंक शकना, “ही इत्सा म्हजो प्राणी आसा, जो म्हाका काडून उडोवपाक जाय”; “हो स्वार्थी विचार म्हजो आनीक एक ‘हांव’ आसा, जो म्हाका त्रास दिता आनी तो म्हाका नश्ट करपाक जाय”; “ही भावना म्हज्या काळजाक दुखयता तो म्हजो घुसखोर ‘हांव’ आसा, जो म्हाका धुळींत रूपांतर करपाक जाय”; तेन्ना मेरेन कोणूय पुराय तरेन बदलूंक शकना. अर्थात, जे कोण निरीक्षक आनी निरीक्षणा खातीर आशिल्लो ह्या दोन भागांनी वांटूंक शकनात तांकां हें शक्य ना.

जो कोण आपल्या मानसशास्त्रीय प्रक्रियांक ‘हांव’ च्या कार्यात्मकताय मानून घेता, तो आपल्या सगळ्या चुकां कडेन इतलो एकरूप जाता, तांकां स्वता कडेन इतल्यो घट्ट बांदून घेता, की ताका आपल्या मनांतल्यान वेगळे करपाची ताकद ना जाता. स्पश्टपणान, अशे लोक केन्नाच पुराय तरेन बदलूंक शकनात, ते पुराय तरेन अपेशी थारतात.