Genda ku bikirimu

Omuntu Omujjuvu

Obuyigirize obw’omulamwa mu makulu gaabwo amatuufu kwe kutegeera obulungi omuntu; munda mu buli muntu mulimu amateeka gonna ag’obutonde.

Oyo ayagala okumanya ebyewuunyo byonna eby’obutonde, ateekwa okubigaawa mu munda ye.

Obuyigirize obw’obulimba bweraliikirira kwongera bwangu mu bwongo era kino buli muntu akisobola. Kirabika bulungi nti n’ensimbi, buli muntu asobola okwegulira ebitabo.

Tetwenyigira mu kusosola mu bya bwongo, twenyigira mu kusosola mu kwegomba okukuumira ebirowoozo.

Obuyigirize obw’obulimba mu bwongo buwa omukisa omwangu okuva ku muntu yennyini.

Buli musomi, buli mukozi wa kibi mu bwongo, alina ekirabo eky’okwewala eky’okumuleetera okuva ku muntu yennyini.

Ebirowoozo ebitaliimu mwoyo, bivaamu ababbi era bano batutte abantu mu kanyoolagano n’okusaanyaawo.

Obukugu tebusobola kutuyamba okumanya abantu baffe nga tuli abatuukirivu.

Abazadde batuma abaana baabwe ku masomero, ku matendekero, ku yunivasite, ku pulotekinika, n’ebirala, okuyiga obukugu obumu, okuba n’omulimu ogumu, okusobola okweyimirizaawo.

Kirabika bulungi nti twetaaga okumanya obukugu obumu, okuba n’omulimu, naye ekyo kya bubiri, ekisooka, ekikulu, kwe kwemanya, okumanya gye tuli, gye tuva, gye tugenda, ekigendererwa ky’obulamu bwaffe.

Mu bulamu mulimu byonna, essanyu, ennaku, okwagala, omukwano, essanyu, obulumi, obulungi, obubi, n’ebirala, era bwe tumanya okubulamu nga bwe twegomba, bwe tubutegeera ku mitendera gyonna egy’obwongo, tufuna ekifo kyaffe mu bantu, tukola obukugu bwaffe, engeri yaffe ey’enjawulo ey’okubulamu, okuwulira n’okulowooza, naye ekikontana kya bulimba kikumi ku kikumi, obukugu bwokka, tebusobola kuleeta kutegeera kwa nsonga, okutegeera okw’amazima.

Obuyigirize obwa kati buvuddeko okulemwa olw’okuba buwa obukugu obukulu obw’amaanyi, omulimu era kirabika bulungi nti okutumbula obukugu, kifuula omuntu okuba nga kkopa, kisaanyaawo emikisa gye emirungi.

Okukuza obusobozi n’obukugu awatali kutegeera bulamu, awatali kwemanya, awatali kulaba butereevu omukolo gwange gwe nnyini, awatali kusoma nnyo engeri yange ey’okulowooza, okuwulira, okwegomba n’okukola, kinaakola okwongera obukambwe bwaffe, obutamanya bwaffe, ebintu ebyo eby’obwongo ebireeta entalo, enjala, obwavu, obulumi.

Okukulaakulana okw’obukugu kwaleeta abakugu mu byuma, abasaayansi, abakugu mu byuma, abasaayansi, abakugu, abakugu mu bya atomu, abattisa ensolo embi, abakola ebyokulwanyisa ebizikiriza, n’ebirala.

Abakugu abo bonna, abo bonna abakola bomba za atomu ne bomba za haidrogeni, abo bonna abattisa ebintu eby’obutonde, abo bonna ababbi, ekintu kyokka kye bakola, kwe kwenyigira mu ntalo n’okusaanyaawo.

Tebaliiko kye bamanyi ababbi abo bonna, tebalina kye bategeera ku mukolo gwonna ogw’obulamu mu byonna ebitagambika.

Enkulaakulana y’ebyobuwangwa, enkola z’ebyentambula, ebyuma ebibala, ebyokumulisa, ebyokuyimusa mu byombekere, obwongo obwa kompyuta obwa buli ngeri, n’ebirala, bigonjoola obuzibu obuwumbi obuyita mu mutendera ogwa waggulu ogw’obulamu, naye bireeta mu muntu n’abantu, obuzibu bungi obusinga obugazi n’obuziba.

Okubulamu ku mutendera ogwa waggulu awatali kussaayo mwoyo ku ttaka n’ebitundu ebizikira ebisinga eby’obwongo, kitegeeza okuleeta ku ffe n’abaana baffe, obwavu, okukaaba n’okuggwamu essuubi.

Obwetaavu obusinga obunene, obuzibu obwangu obw’omuntu buli omu, bwe kutegeera obulamu mu ngeri yaabwo entuukirivu, eyobumu, olw’okuba mu ngeri eyo yokka y’emu gye tusobola okugonjoola obuzibu bwaffe bwonna.

Okumanya obukugu kwokka tekusobola kugonjoola buzibu bwaffe bwonna obw’obwongo.

Bwe tuba twagala okuba abantu ab’amazima, abantu abatuukirivu tuteekwa okwekebera mu bwongo, okwemanya mu bitundu byonna eby’ebirowoozo, olw’okuba obukugu, awatali kubuusabuusa, bufuuka ekikozesebwa ekisaanyaawo, bwe tutategeera amazima omukolo gwonna ogw’obulamu, bwe tutemanyi ffekka mu ngeri entuukirivu.

Singa ensolo y’ebirowoozo yayagala amazima, singa yemanyi, singa yategeera omukolo gwonna ogw’obulamu teyandikoze musango gw’okumenya atomu.

Enkulaakulana yaffe ey’ebyobuwangwa nnene naye ekikoze kwe kwongera amaanyi gaffe aga kazigizigi okuzikirizagana era buli wamu obutiisatiisa, enjala, obutamanya n’endwadde.

Tewali mulimu gwonna, tewali bukugu bwonna busobola okutuwa ekyo kye tuyita obutuukirivu, essanyu ery’amazima.

Buli omu mu bulamu abonabona nnyo mu ofiisi ye, mu mulimu gwe, mu bulamu bwe obwa bulijjo era ebintu n’emirimu bifuuka ebikozesebwa eby’obuggya, okuwaayiriza, obukyayi, obukambwe.

Ensi y’abasawo, ensi y’abakugu, ey’abayinginiya, ey’abalooya, n’ebirala, buli emu ku nsi ezo, ejjudde obulumi, okuwaayiriza, okuvuganya, obuggya, n’ebirala.

Awatali kwetegeera ffekka omulimu ogw’amaanyi, ofiisi oba omulimu, bitutwala ku bulumi n’okunoonya obuwumbi. Abamu banoonya ekifo okuddukiramu okuyita mu mwenge, ekifo, ekitaawo, akabale, abalala baagala okudduka okuyita mu biragalagala, obutwa, kokaaina, enjaga n’abalala okuyita mu busagwa n’obuvuvu, ebyobulamu, n’ebirala.

Bwe oyagala okukendeeza obulamu bwonna ku bukugu, ku mulimu, ku nteekateeka ey’okufuna ssente n’okusinga ssente, ekivaamu kwe kubutaaganya, okutawaanya n’okunoonya ekifo okuddukiramu.

Tuteekwa okufuuka abantu abatuukirivu, abajjuzza era ekyo kisoboka nga twemanyi era nga tuzimbulukusa obwongo bwaffe.

Obuyigirize obw’omulamwa mu kiseera kye kimu nga bukangavvula okuyiga obukugu obw’okweyimirizaawo, buteekwa okukola ekintu ekisinga obukulu, buteekwa okuyamba omuntu, okugezesa, okuwulira mu buli ngeri n’ebitundu byonna eby’obwongo, omukolo gw’obulamu.

Singa omuntu alina ky’ayogera kyakyogera era ekyo okukyogera kyakusikiriza olw’okuba buli omu atondeka engeri ye yennyini, naye ayiga engeri z’abalala awatali kugezesa butereevu mu bulamu bwe mu ngeri entuukirivu; kitwala ku bwereere.