Genda ku bikirimu

Obuvubuka

Obuvubuka bugabanyizibwamu ebiseera bibiri, buli kimu nga kya myaka musanvu. Ekiseera ekisooka kitandika ku myaka 21 ne kiggwa ku 28. Ekiseera ekyokubiri kitandika ku myaka 28 ne kiggwa ku 35.

Emisingi gy’obuvubuka gisinga kusangibwa mu maka, mu ssomero, ne ku nguudo. Obuvubuka obuzimbibwa ku musingi gw’OBUYIGIRIZE OBUSOOKA buba bwa mugaso era nga buleetera abantu EKITIISA.

Obuvubuka obuzimbibwa ku misingi emikyama, mu ngeri etegeerekeka buba bugenda mu kkubo likyamu.

Abasajja abasinga obungi bakozesa ekitundu ekisooka eky’obulamu bwabwe okufuula ekitundu ekisigadde nga kya nnaku.

Abavubuka olw’endowooza enkyamu ku buntu obw’obusajja obw’obulimba, batera okugwa mu mikono gy’abakazi abenzi.

Ebikolwa ebibi eby’obuvubuka bifaanana ng’ebbaluwa eziteereddwa ku bukadde, era ze zisasulwa n’amagoba ag’amaanyi emyaka amakumi asatu nga giweddeyo.

Nga tewali BUYIGIRIZE OBUSOOKA, obuvubuka bufuuka butamiivu obutaggwaako: bwe busagwa bw’ennyiiso, omwenge, n’omutima gw’ensolo.

Buli kintu omuntu ky’aliba mu bulamu bwe kisangibwa nga kyetegese mu myaka amakumi asatu egisooka egy’obulamu.

Ku bikolwa byonna ebinene eby’omuntu bye tumanyi, mu biseera ebyayita n’ebyaffe, ebingi byatandikibwa nga omuntu tannaba kuweza myaka amakumi asatu.

Omuntu atuuse ku myaka amakumi asatu oluusi awulira ng’ava mu lutalo olw’amaanyi mwe yalabira bangi ku mikwano gye nga bagwawo omu oluvannyuma lw’omulala.

Ku myaka amakumi asatu, abasajja n’abakazi baba bamaze okufiirwa essanyu lyabwe lyonna n’obunyiikivu bwabwe, era bwe balemererwa mu mirimu gyabwe egisooka, bajjula okutya n’okuleka empaka.

Ebirooto eby’obutonozi bigattibwa ku birooto eby’obuvubuka. Nga tewali Buyigirize Busooka, obusika bw’obukadde butera okuba okuggwaamu essuubi.

Obuvubuka bwanguwa okuggwaawo. Obulungi bwe bwaka bwa buvubuka, naye bwa bulimba, tebumala bbanga.

Obuvubuka bulina Obwongo obulamu n’Amagezi amatono. Abitera okubaawo mu bulamu be bavubuka abalina Amagezi amangi n’Obwongo obulamu.

Nga tewali BUYIGIRIZE OBUSOOKA, abavubuka bafuuka ba mitima gyangu, abatamiivu, ababbi, abalumya, abegomba, abenyazi, abalya gajjajja, abayayaanira ebintu, abalina obuggya, abakambwe, ababbi, abeesimbuufu, abagayaavu, n’ebirala.

Obuto buba ng’omusana ogw’ekyeya ogugwaayo mangu. Abavubuka baagala nnyo okusaasaanya ebintu eby’omugaso eby’obuto.

Abakadde bakola ensobi y’okukozesa abavubuka n’okubatwala mu ntalo.

Abantu abato basobola okukyusa n’okukyusa Ensi yonna singa bakulemberwa mu kkubo ly’OBUYIGIRIZE OBUSOOKA.

Mu buvubuka tujjula ebirooto ebitutwala mu kutamiira.

‘Nze’ akozesa omuliro gw’obuvubuka okunyweza n’okufuuka ow’amaanyi.

‘Nze’ ayagala okumatizibwa, nga kwegomba ku bbeeyi yonna ne bwe bukaddde buba bubi nnyo.

Abantu abato beegomba okwewaayo mu mikono gy’obwenzi, omwenge, n’eby’amasanyu byonna.

Abavubuka tebaagala kutegeera nti okufuuka abaddu b’amasanyu kwe kw’abakazi abenzi so si abasajja ab’amazima.

Tewali ssanyu limala bbanga ddene. Ennyonta y’ebyamasanyu bwe bulwadde obufuula ENSOLO EZIRINA OBWENGE nga za mazima. Omukyala omusajja ow’enyimba omunene eyayitibwa Jorge Manrique, yagamba:

“Nga essanyu ligenda mangu,

nga bwe lijjukirwa,

lireeta obulumi,

nga mu ndowooza yaffe

ekiseera kyonna ekyayita kiba kirungi okusinga”

Aristotle ng’ayogera ku ssanyu yagamba: “Bwe kituuka ku kusala omusango ku ssanyu, ffe abantu tetuli balamuzi abeesimbu.”

ENSONI EZIRINA OBWENGE zisanyuka okununula essanyu. Federico Omukulu teyalina buzibu mu kumatiza: “ESSANYU LYE LIRUNGI DDALA MU BULAMU BUNO.”

Obulumi obungi ennyo bwe buleetebwa okwongera ku ssanyu erisingayo amaanyi.

Abavubuka abanyolwa bajjudde ng’omuddo. ‘Nze’ omwenzi bulijjo anoonya essanyu.

Omwenzi ow’OLUBEREBERYE akyawa Obufumbo oba asinga okukireka emabega. Kintu kikulu okuleka obufumbo emabega n’ekigendererwa eky’okunyumirwa ebyamasanyu byonna eby’ensi.

Kya busiru okumalawo amaanyi g’obuvubuka ate n’olyoka owasa, abakoseddwa obusiru ng’obwo be baana.

Abasajja bangi bawasa kubanga bakooye, abakazi bangi bawasa olw’okwagala okumanya, era ebyava mu bintu eby’obusiru ng’ebyo bulijjo biba kutamiira.

Buli musajja ow’amagezi ayagala mazima era n’omutima gwe gwonna omukazi gw’alonze.

Tuteekwa bulijjo okuwasa mu buvubuka singa mazima tetwagala kubeera bukadde bwa nnaku.

Buli kintu kirina ekiseera mu bulamu. Omuto okwasa kya bulijjo, naye omukadde okwasa busiru.

Abavubuka bateekwa okuwasa n’okumanya okutandika amaka gaabwe. Tetuteekwa kwerabira nti ekikere kya buggya kisaanyaawo amaka.

Salomo yagamba: “Obuggya bukambwe ng’entaana; enjala zaabwo njala za muliro.”

Ekika ky’ENSONI EZIRINA OBWENGE kirina obuggya ng’embwa. Obuggya bwa NSOLO ddala.

Omusajja alina obuggya eri omukazi tamanyi gw’alina. Kirungi obutamulaga buggya olwo tumanye omukazi ow’omutindo ki gwe tulina.

Okukaayana okw’obutwa okw’omukazi alina obuggya kwandibadde kwa kufa okusinga amannyo g’embwa eriko ekirwadde ky’obusagwa.

Si kituufu okugamba nti we wali obuggya we wali olugendo. Obuggya tebuzaalibwa mu lugendo, olugendo n’obuggya tebikwatagana. Ensibuko y’obuggya esangibwa mu kutya.

‘Nze’ anoonya obuggya n’ensonga ez’enjawulo. ‘Nze’ atya okufiirwa omuntu gwe yayagala.

Omuntu ayagala mazima okusaanyaawo ‘nze’ ateekwa bulijjo okuba omwetegefu okufiirwa omuntu gw’asinga okwagala.

Mu kukola tumaze okukiraga oluvannyuma lw’emyaka mingi okwekenneenya, nti buli musajja atannaawasa nga mununuzi afuuka bba alina obuggya.

Buli musajja abadde mwenyazi nnyo.

Omusajja n’omukazi bateekwa okugattibwa awamu mu ngeri y’okwagala ku lw’omukwano, so si olw’okutya n’obuggya.

Mu MAATEEKA AMANENE omusajja ateekwa okwanukula olw’enneeyisa ye n’omukazi olw’eyiye. Omwami tasobola kwanukula olw’enneeyisa y’omukazi we era n’omukazi tasobola kwanukula olw’enneeyisa y’omusajja we. Buli omu yeesasuule olw’enneeyisa ye era obuggya busaanyizibwewo.

Ekizibu ekikulu eky’obuvubuka bwe Bufumbo.

Omuwala omuto omuzannyi w’abalenzi abawerako asigala nga talina bba “kubanga omu n’omulala beesunguwala ku lwe.”

Kyetaagisa abawala abato okumanya okukuuma omulenzi waabwe singa mazima baagala okwasa.

Kyetaagisa obutabuuluza OMUKWANO n’OBWEGOMBI. Abavubuka abaagalana n’abawala, tebamanyi njawulo wakati w’omukwano n’okwegomba.

Kya maanyi okumanya nti OKWEGOMBA bwe butwa obulimbalimba ebirowoozo n’omutima.

Buli musajja omwegombi na buli mukazi omwegombi bayinza n’okulayira n’amaziga ag’omusaayi nti baagalana mazima.

Oluvannyuma lw’okumatiza omutima gw’ensolo, ennyumba y’embaawo egwa ku ttaka.

Okulemererwa kw’obufumbo bungi nnyo kulw’okuba baawasa olw’okwegomba kw’ensolo, so si olw’OMUKWANO.

Ekintu ekisusse okuba eky’omugaso kye tukola mu buvubuka bwe Bufumbo era mu Masomero, mu Matendekero, ne mu Yunivasite abavubuka n’abawala bateekwa okutegekebwa olw’ekintu kino ekikulu.

Kinnaku nti abavubuka n’abawala bangi bawasa olw’ebyenfuna oba okwewulira obulungi.

Obufumbo bwe bukolebwa olw’okwegomba kw’ensolo oba olw’obwetaavu bw’obuntu oba ennyingo z’ebyenfuna, ekivaamu kiba kulemererwa.

Emikwano mingi ememereerwa mu bufumbo olw’obutakwatagana mu mbeera.

Omukazi awasa omulenzi alina obuggya, ekiruyi, ekivuvuumira, afuuka omunyagwa w’omutemu.

Omuvubuka awasa omukazi alina obuggya, omunyiivu, omukambwe, kirala ajja kumala obulamu bwe mu muliro.

Okusobola okubeerawo omukwano ogwa nnamaddala wakati w’abantu babiri, kyetaagisa obutabaawo kwegomba kw’ensolo, kyetaagisa okusaanyaawo ‘nze’ w’obuggya, kyetaagisa okusaanyaawo ekiruyi, kyetaagisa obuteefaayo eri ekintu kyonna ekikeekerezebwa.

‘Nze’ ayonoonera amaka, YE KENNYINI asaanyaawo obutebenkevu. Singa abavubuka n’abawala basoma EBISOOKA BYETWETAAGA era ne bateesa okusaanyaawo ‘nze’, kiraga eri bonna nti basobola okulaba ekkubo ly’OBUFUMBO OBUTUUKIRIVU.

Olw’okusaanyaawo EGO yokka gye wayinza okubaawo essanyu erya nnamaddala mu maka. Eri abavubuka n’abawala abaagala okubeera abasanyufu mu bufumbo tubawa eddagala ery’okwega EBISOOKA BYETWETAAGA n’okusaanyaawo ‘nze’.

Bazadde bangi ab’omu maka balina obuggya eri abawala baabwe era tebaagala bano kubeera na balenzi. Enkola eyo ya busiru kikumi ku kikumi kubanga abawala beetaaga okuba n’abalenzi n’okuwasa.

Ekyava mu butategeera ng’obwo be balenzi abalabirwa mu kyama, ku nguudo, n’akabi bulijjo ak’okugwa mu mikono gy’omulenzi omunyazi.

Abawala bateekwa bulijjo okubeera n’eddembe okuba n’abalenzi baabwe, naye olw’okuba tebannasaanyawo ‘nze’, kirungi obutabaleseeka n’abalenzi baabwe.

Abavubuka n’abawala bateekwa okubeera n’eddembe okukola embaga zaabwe mu maka. Okusanyukirwa obulungi tekulumya muntu yenna era Obuvubuka bwetaaga okusanyuka.

Ekulumya obuvubuka bwe mwenge, sigala, obwenzi, eby’obugwagwa, okwenzi okutaliimu nsonga, amadaala, ebikumbi, n’ebirala.

Embaga z’amaka, amazina agasaanidde, ennyimba ennungi, okutambula mu nnimiro, n’ebirala, tebisobola kulumya muntu yenna.

Ebirowoozo byonoonera omukwano. Abavubuka bangi bafiiriddwa omukisa gw’okwasa abakazi abalungi ennyo olw’okutya kwabwe ebyenfuna, olw’okujjukira ebyayita olw’obweraliikirivu ku by’omu maaso.

Okutya obulamu, enjala, obwavu, n’enteekateeka ezitaliimu nsonga ezeeterekerebwa zifuuka ensonga enkulu ey’okuleka okwasa emabega.

Abavubuka bangi abateesa obutawasa okutuusa nga balina ssente ennyingi, ennyumba yaabwe, emmotoka empya n’ebintu ebirala ebirala ng’ebyo byonna bye ssanyu.

Kinnaku nti ekika ekyo ky’abasajja kifiirwa emikisa emirungi egy’obufumbo olw’okutya obulamu, okufa, ky’abantu kye bagamba, n’ebirala.

Ekika ekyo ky’abasajja kisigala nga tekiwasa obulamu bwabwe bwonna oba kiwasa ng’ekiseera kiyise, nga tekyasigaddeyo budde ku kubaawo amaka n’okukuza abaana.

Mazima ekyo omusajja kyetaaga okukuuma omukazi we n’abaana be kwe kuba ng’alina omulimu oba omukozi ogw’obuwombeefu, ekyo kyokka.

Abawala bangi basigala nga tebafumbirwa olw’okulonda omwami. Abakazi ababalirira, abeegomba, abeefuga basigala nga tebafumbirwa oba bafiirwa ddala mu bufumbo.

Kyetaagisa abawala okutegeera nti buli musajja asunguwala omukazi ayagala ebintu, abalirira era omweefuzi.

Abakazi abato abamu abaagala okunoonya omwami beesiga mu ngeri ey’obukakanyavu, beeyongera obusaale bw’amaaso, bakyusa enviiri, bateekako enviri eziriko n’amaaso ag’obulimba, abakazi bano tebategeera bya basajja.

Omusajja mu mutima gwe akyawa emizannyo emisigadde era n’omusaala gw’okulaba obulungi obwa bulijjo n’okuseka okutaliimu buzibu.

Omusajja ayagala okulaba mu mukazi obwesimbu, obwangu, omukwano ogwa nnamaddala n’obutayayaanira bintu, obutaliimu buzibu obw’obutonde.

Abawala abaagala okwasa beetaaga okutegeera mu mutima gwabwe bya musajja.

OMUKWANO bwe BUSINGA obw’amagezi. Omukwano guliisibwa omukwano. Omuliro gw’obuvubuka obutaggwaawo gwe mukwano.