Kiki Ky’Olowooza. Ngeri Gy’Olowoozaamu.

Mu maka gaffe ne mu ssomero, abazadde n’abasomesa bulijjo batugamba kye tulina okulowooza naye tebatuyigiriza NGERI gye tulina okulowoozaamu.

Okumanya kye tulina okulowoozaamu kyangu nnyo. Abazadde baffe, abasomesa, abalondoola, abawandiisi b’ebitabo, n’abalala, buli omu mufuzi mu ngeri ye, buli omu ayagala tulowooze ku by’abatuusaako, bye yeetaaga, endowooza ze, obusosoze bwe, n’ebirala.

Abafuzi b’obwongo bajjudde ng’omuddo. Waliwo obutonde obubi obw’okufuula obwongo bw’abalala abaddu, okubussa mu butupa, okubuwaliriza okubeera mu mateeka, obusosoze, amasomero, n’ebirala.

Obukadde n’obukadde bw’ABAFUZI b’obwongo tebayagalanga kussaamu kitiibwa ddembe lya bwongo lya muntu yenna. Singa omuntu talowooza nga bwe balowooza, bamuyita mubi, eyeekiise, omuyivu, n’ebirala.

Buli muntu ayagala okufuula buli muntu omuddu, buli muntu ayagala okulinnyirira eddembe ly’obwongo ery’abalala. Tewali ayagala kussaamu kitiibwa ddembe ly’obwongo ery’abalala. Buli omu yeewulira nga MUGUMINKIRIZA, MUGERESI, WA KITALO, era ayagala ng’ekitonde, abalala babe nga ye, bamufuule ekyokulabirako kyabwe, balowooze nga ye.

Obwongo bubaddewo nga bukabasanyizibwa nnyo. Mutunuulire ABASUUBUZI, n’okulangirira kwabwe okuyita mu lupapula lw’amawulire, leediyo, ttivvi, n’ebirala. Okulangirira kw’ebyobusuubuzi kukolebwa mu ngeri ey’obufuzi. Gula ssabuuni eno! Engatto zino! Obuwumbi bwe buti! Gula kati! Mu bwangu! Tokireka kyakya! Kinaabawo mu bwangu! Ekyebulako kwe kubagamba nti singa toogondera tujja kukusiba mu kkomera, oba tukutte.

Taata ayagala okussaamu omwana ebirowoozo bye ku lw’amaanyi, n’omusomesa mu ssomero anenya, abonereza era assaawo obubonero obutali bulungi singa omulenzi oba omuwala tebakkiriza mu BUFUZI ebirowoozo by’omusomesa.

Ekitundu ky’abantu kyagala okufuula obwongo bw’ekitundu ekirala ky’abantu abaddu. Endowooza eyo ey’okufuula obwongo bw’abalala abaddu eyoleka bulungi bwe tusoma olupapula oluddugavu olw’eby’afaayo ebiruddugavu.

Bulijjo wabaddeyo era waliwo ABUFUZI AB’OMUSAAYI abeemaliddemu okufuula amawanga abaddu. Abafuzi ab’omusaayi abalagirira abantu kye balina okulowooza. Zibu aliko! aagezaako okulowooza mu ddembe: oyo agenda butereevu mu nkambi z’abasibe, e Siberia, mu kkomera, mu mirimu egy’obuwale, okuttibwa mu nkambi, okusindikibwa ebweru w’eggwanga, n’ebirala.

N’ABASOMESA abasajja n’abakazi, oba ABAZADDE, oba ebitabo, tebaagala kuyigiriza NGERI YOKULOWOOZAAMU.

Abantu baagala nnyo okuwaliriza abalala okulowooza nga bwe balowooza nti kirina okubeera, era kyeyoleka bulungi nti buli omu mu kino MFUZI mu ngeri ye, buli omu yeewaana nti y’ayogera ekisembayo, buli omu akkiriiza nnyo nti abalala bonna balina okulowooza nga ye, kubanga ye ye asinga obulungi.

Abazadde, abasomesa, abakama, n’ebirala, banenya era baddamu okunenya abakulu be bafuga.

Kyakutya nnyo endowooza eyo ey’entiisa ey’obuntu ey’okubulwa ekitiibwa eri abalala, okulinnyirira obwongo bw’abalala, okusiba, okuggala, okufuula abaddu, okusiba ebirowoozo by’abalala mu njegere.

Omwami ayagala okussaamu omukazi ebirowoozo bye mu mutwe ku lw’amaanyi, enjigiriza ye, ebirowoozo bye, n’ebirala, n’omukazi ayagala okukola ekintu kye kimu. Emirundi mingi omwami n’omukazi baawukana olw’obutaba na ndowooza ze zimu. Abafumbo tebaagala kutegeera bwetaavu bw’okussaamu kitiibwa ddembe ly’obwongo ery’abalala.

Tewali mufumbo alina ddembe lya kufuula bwongo bwa mufumbo munne buddu. Buli omu mu butuufu asaana okussibwamu ekitiibwa. Buli omu alina ddembe ly’okulowooza nga bw’ayagala, okukkiriza eddiini ye, okubeera mu kibiina ky’obufuzi ky’ayagala.

Abaana abalenzi n’abawala abali mu ssomero bawalirizibwa okulowooza ku lw’amaanyi ku birowoozo ebimu n’ebimu naye tebayigirizibwa kukozesa bwongo. Obwongo bw’abaana butono, bwerongoofu, bwangu okukyuka, n’obw’abakadde bukaze, bupimiddwa, ng’ebbumba mu kikopo, tebukyuka, tebusobola kukyuka. Obwongo bw’abaana n’abavubuka busobola okukyuka emirundi mingi, busobola okukyuka.

Abaana n’abavubuka basobola okuyigirizibwa NGERI YOKULOWOOZAAMU. Abakadde kizibu nnyo okubayigiriza NGERI YOKULOWOOZAAMU kubanga bo bali nga bwe bali era bwe batyo bafa. Kizibu nnyo okusanga mu bulamu omukadde yenna eyeegomba okukyuka mu ngeri ey’amaanyi.

Obwongo bw’abantu bubumbwa okuva mu buto. Ekyo kyekyo abazadde n’abasomesa b’omu ssomero kye baagala okukola. Basiima okubumba obwongo bw’abaana n’abavubuka. Obwongo obussiddwa mu kikopo mu butuufu bwongo obutegekeddwa, obwongo obuddu.

Kyetaagisa nti ABASOMESA abasajja n’abakazi bamenye enjegere z’obwongo. Kyanguwa nti abasomesa bamanye okukulembera obwongo bw’abaana eri eddembe erya nnamaddala baleme kuddamu kufukaazibwa. Kikulu nnyo nti abasomesa bayigirize abayizi NGERI GYEBASAANA OKULOWOOZAAMU.

Abasomesa balina okutegeera obwetaavu bw’okuyigiriza abayizi ekkubo ly’okunnyonnyola, okufumiitiriza, okutegeera. Tewali muntu mutegeevu asaana kukkiriza ekintu kyonna mu ngeri ey’obugumiikiriza. Kyanguwa okusooka okunoonyereza. Okutegeera, okubuuza, nga tonnakiriza.

Mu bigambo ebirala tugenda kugamba nti tewali bwetaavu bwakkiriza, naye okunoonyereza, okunnyonnyola, okufumiitiriza n’okutegeera. Okutegeera bwe kuggwa, okukkiriza tekukyetaagisa.

Tekirina mugaso kujjuza mitwe gyaffe amawulire ag’obwongo singa bwe tuva mu ssomero TETUMANYI KULOWOOZA era tweyongera ng’ENKOKOTO EZIRINA OBULAMU, ng’ebyuma, nga tuddamu okukola ebintu bye bimu bye bakola abazadde baffe, bajjajjaffe, bajjajjaffe abakulu, n’ebirala. Okuddingana bulijjo ekintu kye kimu, okubeera obulamu bw’ebyuma, okuva awaka okugenda ku ofiisi n’okuva ku ofiisi okudda awaka, okuwasa okufuuka ebyuma ebizala abaana, ekyo si kibeera era singa twesoma olw’ekyo, era singa tugenda mu ssomero, mu koleegi, ne yunivaasite okumala emyaka kkumi oba kkumi na etaano, kiba kirungi obutesoma.

MAHATMA GHANDI yali muntu wa njawulo nnyo. Emirundi mingi abasumba abaprotestanti batuulanga ku mulyango gwe okumala essaawa n’essaawa nga balwana okumukyuusa okumufuula Omukristaayo mu ngeri yabwe ey’obuprotestanti. Ghandi teyakkirizanga njigiriza y’abasumba, era teyagigaananga, YAGITEGEERANGA, YAGISSAAMU EKITIJBWA, era ekyo kyekyo. Emirundi mingi MAHATMA yagambanga nti: “Ndi Bbulayimaani, Omuyudaaya, Omukristaayo, Omusiraamu, n’ebirala. MAHATMA yategeeranga nti eddiini zonna zeetaagisa kubanga zonna zikuuma EMISINGI egy’OLUBEERERA egye gimu.

Ekyo eky’okukkiriza oba okugaana enjigiriza oba endowooza, kiraga obutakula bw’obwongo. Bwe tugaana oba okukkiriza ekintu, kiba lwa kuba tetukitegedde. Obutegeera we buli, okukkiriza oba okugaana tebikyetaagisa.

Obwongo obukkiriza, obwongo obutakkiriza, obwongo obubuusabuusa, bwongo BUTAMANYI. Ekkubo ly’AMAGEZI teriri mu KUKKIRIZA oba obUTAKKIRIZA oba OKUBUUSAABUUSA. Ekkubo ly’AMAGEZI liri mu KUNOONYEREZA, okunnyonnyola, okufumiitiriza n’OKUGEZESA.

AMAZIMA ge gamanyiddwa okuva mu kaseera akamu okudda mu kalala. Amazima tegalina kakwate na kye muntu akkikiriza oba ky’alekeraawo okukkiriza, era newankubadde okubuusabuusa. AMAZIMA si nsonga ya kukkiriza ekintu oba okukyegaana. AMAZIMA nsonga ya KUGEZESA, okUBEERA MU BULAMU, OKUTEGEERA.

Amaanyi gonna ag’ABASOMESA galina mu nkomerero okutwala abayizi eri OKUGEZESA okw’ekintu ekituufu, ekyamazima.

KYANGUWA nti ABASOMESA balekeraawo endowooza eyo enkadde era ey’akabi etwalibwa bulijjo eri OKUBUMBA obwongo obwangu OKUKYUKA obw’abaana. Kya busiru nti abantu ABAKULU abajjuddemu obusosoze, okwegomba, endowooza enkadde, n’ebirala, balinnyirira bwe batyo obwongo bw’abaana n’abavubuka, nga bagezaako okubabumba obwongo okusinziira ku birowoozo byabwe ebikadde, ebitali bitegeevu, ebikadde.

Kisinga obulungi okussaamu kitiibwa DDEMBE LY’OBWONGO ery’ABAYIZI, okussaamu kitiibwa obwangu bwabwe obw’obwongo, obukugu bwabwe obutonde. Abasomesa tebalina ddembe lya kusiba obwongo bw’abayizi mu njegere.

Ekikulu si KULAGIRIRA OBWONGO bw’abayizi kye bulina okulowooza, naye okubayigiriza mu ngeri ejjuvu, NGERI YOKULOWOOZAAMU. OBWONGO kyakukozesa ekiriisa era kyetaagisa nti ABASOMESA bayigiriza abayizi baabwe okukozesa obwakalagekyo mu magezi.