Okusoberwa

Tewali kubuusabuusa nti wakati w’okulowooza n’okuwulira waliwo enjawulo ennene, kino tekikyabuusabuusibwa.

Waliwo obunnyogovu bungi mu bantu, bwe bunnyogovu bw’ekitali kikulu, eky’obugunjufu.

Ebibinja by’abantu birowooza nti ekikulu kye kitali kikulu, balowooza nti emisono emipya, oba emmotoka ey’omulembe ogusooka, oba ensonga eno ey’omusaala ogwa bbulangiti y’ensonga yokka enkulu.

Bayita empisa z’olunaku, omukwano, obulamu obutatuuka, ekikopo ky’omwenge, empaka z’embalaasi, empaka z’emmotoka, empaka z’ente, olugambo, obulimba, n’ebirala nga bikulu.

Kya lwatu, omusajja ow’olunaku oba omukyala okuva mu saluuni y’obulungi bw’omubiri bw’awulira ekintu ku by’obufumu, era nga kino tekiri mu nteekateeka ze, oba mu misono gye, oba mu ssanyu ly’omukwano, baddamu n’ekintu ekitaliiko bunnyogovu butiisa, oba mu bufunvuunsi balongoosezza akamwa, bayimusa ebibegabega, ne beesamba nga tebafaayo.

Obuteebaka mu bwongo, obunnyogovu obutiisa, bulina emisingi ebiri; ogusooka, obutamanya obungi ennyo, ogwokubiri, obutabaawo bw’okweraliikirira okw’omwoyo.

Kibulamu omukwano, okukubagana kw’amasannyalaze, tewali muntu yakuwaayo mu dduuka, newaakubadde mu ekyo ekyali kirowoozebwa okuba ekikulu, n’obutereevu mu ssanyu ly’obuliri.

Singa omuntu yenna asobola okukuwa omunnyogovu omusirusiru oba omukyala omutono ku lunyeenye olw’amasannyalaze olw’omulundi, omuyaga gw’omutima, ekijjukizo kyonna ekya bulabe, ekintu ekitali kya bugumu, mpozzi nga buli kimu kyandibadde kitya.

Naye waliwo ekisindika eddoboozi ettonotono ery’ekyama, ekisooko ekisooka, okwegomba okw’omunda; oboolyawo obusirusiru, enkofiira ennungi okuva mu windows yonna oba okutereeza, omutwalo omuwoomerevu okuva mu resitulanti, okusisinkana mukwano gwo oluvannyuma nga talina bwakulu eri ffe, n’ebirala.

Obusirusiru, obusirusiru obuteekwa kubeera nga bwa maanyi mu kiseera ekimu okusobola okuzikiriza okweraliikirira okw’omwoyo okusooka, okwegomba okw’omunda, akanya akatono ak’omusana, ekitundu ky’omutima ekitubuusabuusa mu kiseera ekimu nga tetumanyi lwaki.

Singa abo abafa leero, abannyogovu ab’ekiinyira oba abatundizi b’amatipaali ku materekero agali ku luguudo olukulu, tebaazikirizza kweraliikirira okw’omunda okusooka, bandibadde mu kiseera kino eby’ekitangaala eky’omwoyo, abagoberezi b’omusana, abasajja abamazima mu ngeri entuufu ennyo ey’ekigambo.

Omuyaga, omutima, okussa akamwenyumwenyu ak’ekyama, ekintu, byawulirwa edda omutunzi w’ennyama ey’ekyenda, omusiigi w’engatto oba omusawo ow’omutindo ogusooka, naye buli kimu kyali kya bwereere, obusirusiru bw’obuntu bulazika olulimi olusooka olw’ekitangaala; oluvannyuma obunnyogovu bw’obuteebaka obutiisa butandika.

Tewali kubuusabuusa nti abantu baliirwawo omwezi ennyuma oba embere; amazima gano tegakyabuusabuusibwa.

Tewali muntu yenna mu bulamu atawuliddeko omutima, okweraliikirira okwa bulabe, ekimuyisa bubi ekintu kyonna okuva mu buntu, nga bwe kiri ekisirusiru, kimuimala okukendeeza okutuuka ku nfuufu y’obusenge ekyo ekitunyumye mu kasirise k’ekiro mu kiseera ekimu.

Omwezi guwangula bulijjo entalo zino, guliisa, guliisa n’obunafu bwaffe.

Omwezi gujjwamu ennyo amaanyi; omuntu ow’omwezi, eyaggyibwawo ddala okweraliikirira kwonna okw’omusana, tamatiza era atambula mu nsi y’ebirooto bye.

Singa omuntu yenna akola ekyo omuntu yenna ky’atakola, kwe kugattako okweraliikirira okw’omunda okwatandika oboolyawo mu kyama ky’ekiro, tewali kubuusabuusa nti ku ntandikwa yandikwasizza obwongo bw’omusana era n’afuuka omusajja ow’omusana olw’ensonga eyo.

Ekyo kye kintu, ekintu ekibanga kiyagala, naye ebiro eby’omwezi ebintu ebinnyogovu, ebitafeebwa, ebitafaayo, bulijjo birirwawo Omwezi; oluvannyuma wajja okwenkana kw’olumbe.

Olumbe lwenkaniza buli kimu. Omulambo gwonna oguli omulamu oguggiddwako okweraliikirira kw’omusana, gujjulukuka mu ngeri mbi mu ngeri egenda mu maaso okutuusa Omwezi lwe gugulyawo.

Omusana gwagala okutondawo abasajja, guteeka okugezesa ekyo mu labolatoli y’obutonde; ekimuyisa bubi, okugezesa okwo tekumuwadde nsonga nnungi nnyo, Omwezi gulya abantu.

Wabula, ekyo kye twogera tekisikiriza muntu yenna, naddala abatamanyi abalokole; bawulira nga mama w’enkoko oba taata wa Tarzan.

Omusana guteeka mu ndulu z’obuwangwa bw’ensolo omuntu ow’obwongo ayitibwa mu nsobi omuntu, obutoffaali obumu obw’omusana obuteekwa okukulakulanyizibwa mu ngeri entuufu busobola okutukyusa okufuuka abasajja abamazima.

Naye okugezesa kw’omusana kukaluubirira mu ngeri etiisa olw’okuba ng’omwezi munnyogovu.

Abantu tebaagala kukolagana n’Omusana era olw’ensonga eyo ku ntandikwa obutoffaali bw’omusana bugenda mu ngeri embi, bujjulukuka era bubula mu ngeri ennungi.

Ekikulukuto eky’omukono omukulu ogw’omulimu gw’Omusana kiri mu kusaanyaawo ebirungo ebitali byetaagisa bye tutwala munda.

Ekika ky’abantu bwe kifiirwa byonna ebisikiriza ensonga z’omusana, Omusana kikyazika olw’okuba tekikyali kya mugaso eri okugezesa kwagwo.

Nga ekika kino eky’omulembe guno bwe kifuuse ekitali kya bugumiikiriza, ng’ekisukkiridde obugunjufu era nga kimanyiddwa, tekikyali kya mugaso eri okugezesa kw’omusana, ensonga emala okukyazikibwa.

Okusobola okuba n’okweraliikirira okw’omwoyo okw’olubeerera kyetaagisa okuyisa essikirizo erisukkulumu ku mutima, ku kumanya.

Ekimuyisa bubi, abantu balina essikirizo erisukkulumu mu buntu, mu kkaawa, mu bbaala, mu mbalaza z’ebbanka, mu nnyumba z’abakazi oba mu katale, n’ebirala.

Kya lwatu, bino byonna bye bintu by’obuntu era essikirizo lyabyo likuuma bintu byonna bino; kino tekikyabuusabuusibwa era omuntu yenna alina amagezi asobola okukekkereza yekka era mu ngeri entuufu.

Ekimuyisa bubi, bwe basoma bino byonna, abakumpanya ab’obwongo, abazannyalala okukaayana ennyo oba okusirika n’amalala agataagala, basalawo okusuula ekitabo n’obunafu n’okusoma olupapula lw’amawulire.

Ebintu ebitonotono eby’ekkaawa ennungi n’empisa z’olunaku bituuka okuliisa obulungi ennyo eby’omusulo.

Wabula, bawulira nga bakulu nnyo; tewali kubuusabuusa nti amagezi gaabwe gennyini gabaloba, era ensonga zino ez’ekika ky’omusana ezawandiikiddwa mu kitabo kino ekitali kya bwenkanya zibanyiiza nnyo. Tewali kubuusabuusa nti amaaso ag’obuwangwa bw’omuntu omukulu ag’endabirwamu tegandibadde mannyi okugenda mu maaso n’okusoma omulimu guno.