Endaazo Essatu

Abantu bangi abalimanyi ebintu naye nga tebalina magezi agabalung’amya, era nga balumwa obutakkiriza.

Mazima ddala, obutakkiriza obutyamukana bwasaasaana mu bwongo bw’abantu mu ngeri ey’entiisa okuva mu kyasa kya kkumi na munaana.

Nga tekyali kyasa ekyo, ekizinga ekimanyiddwa nga Nontrabada oba Ekikwekeddwa, ekyali kiyimbye ku lubalama lwa Spain, kyali kirabika bulijjo.

Tewali kubuusabuusa nti ekizinga ekyo kisingaanwa mu kyekubo ekyokuna. Waliwo emboozi nnyingi ezikwata ku kizinga ekyo eky’ekyama.

Oluvannyuma lw’ekyasa kya kkumi na munaana, ekizinga ekyo kyabuze mu butaggwaawo, tewali amanyi ku kyo.

Mu biro bya Kabaka Arthur n’abasajja abeebembezi ab’emmeeza ennetoolole, ebitonde by’obutonde byeyoleka buli wantu, nga biyita mu mwoyo gwaffe ogw’omubiri.

Waliwo emboozi nnyingi ezikwata ku balubaale, ebitonde eby’ekyama n’ensolo ennungi ekyali zisingaanwa mu Erim omubisi, Ireland; kyekivumulo, ebintu bino byonna ebirongoofu, obulungi bwonna bw’omwoyo gw’ensi, tebukyalabika ku bantu olw’amagezi ag’abalimba n’okukulaakulana okutasukkiridde kw’omwoyo gw’ensolo.

Leero abantu abamanyi ennyo basekerera ebintu bino byonna, tebabikkiriza wadde nga mu mutima tebannafuna ssanyu.

Singa abantu bategeera nti tulina obwongo busatu, ensi yandikyuse, oboolyawo bandiba bawulirizza ennyo okunoonyereza kuno.

Kyekivumulo, abatamanyi abaagala okuyiga, abeesigamye ku magezi gaabwe amangi, tebalina budde na bwa kuwulirizza okunoonyereza kwaffe mu ngeri entuufu.

Abantu abo abanafu balina kye bamanyi, beenyumiriza mu magezi gaabwe ag’obwereere, balowooza nti bali ku kkubo eggolokofu era tebalowooleza nti bali mu nkwawa.

Mu linnya ly’amazima, tuteekwa okugamba nti mu bufunze, tulina obwongo busatu.

Obwongo obw’olubereberye tusobola era tuteekwa okubuyita Obwongo Obw’omubiri, obwongo obw’okubiri tubutendeka Obwongo Obw’wakati. Obwongo obw’okusatu tubuyita Obwongo Omunda.

Kati tugenda okusoma ku bwongo buno obusatu mu njuyi ez’enjawulo era mu ngeri entegeerekeka.

Tewali kubuusabuusa nti Obwongo Obw’omubiri bukola ebintu eby’omugaso nga buyita mu birowoozo by’omubiri.

Mu mbeera eyo, Obwongo Obw’omubiri bubi nnyo era bulowooza nnyo ku bintu ebirabika, tebusobola okukkiriza kintu kyonna ekitalaze bulungi mu mubiri.

Nga bwe kiri nti ebintu eby’omugaso mu Bwongo Obw’omubiri byesigamye ku birowoozo by’omubiri eby’ebweru, tewali kubuusabuusa nti tebusobola kumanya ku kituufu, ku mazima, ku byama by’obulamu n’okufa, ku mwoyo, n’ebirala.

Ku bantu abalimanyi ebintu, abatwala emirembe mu birowoozo by’omubiri era nga basibiddwa mu birowoozo eby’omugaso mu bwongo obw’omubiri, okunoonyereza kwaffe okw’ekyama bwe busirusiru.

Mu nsonga y’obutali nsonga, mu nsi ey’obusirusiru, balina ensonga kubanga bali mu nsi y’omubiri ey’ebweru. Obwongo Obw’omubiri busobola butya okukkiriza ekitali kya mubiri?

Singa ebintu by’omubiri bikozesebwa ng’ekikwaso ky’ebintu byonna ebikolebwa mu Bwongo Obw’omubiri, kirabika nti bino biteekwa okuleeta ebintu eby’omubiri.

Obwongo Obw’wakati bwe bwawukanira ddala, naye era tebumanyi kintu mu ngeri entuufu ku kituufu, bukoma ku kukkiriza era ekyo kye kyokka.

Mu Bwongo Obw’wakati mwe muli okukkiriza okw’eddiini, enzikiriza ezitakyuka, n’ebirala.

Obwongo Omunda bukulu nnyo okufuna obumanyirivu obutuufu ku mazima.

Tewali kubuusabuusa nti Obwongo Omunda bukola ebintu eby’omugaso nga buyita mu birowoozo ebiva mu maanyi agasukkulumu ag’Omuntu.

Tewali kubuusabuusa nti okumanya kusobola okufuna obumanyirivu era n’okugezesa ekituufu. Tewali kubuusabuusa nti okumanya kumanyi amazima.

Kyokka, okweyoleka okumanya kwetaaga omubaka, ekikozesebwa okukola era kino mu bubwe bwe Bwongo Omunda.

Okumanya kumanya butereevu amazima ag’ekintu kyonna eky’obutonde era nga kuyita mu Bwongo Omunda kusobola okukweyoleka.

Okuggulawo Obwongo Omunda kyandibadde kikolwa kirungi okusobola okuva mu nsi ey’okubuusabuusa n’obutamanya.

Kino kitegeeza nti nga tuggulawo Obwongo Omunda, okukkiriza okutuufu kuzaalibwa mu muntu.

Nga tutunuulidde ensonga eno mu njuyi endala, tugenda kugamba nti obutakkiriza obw’ebintu bye tukozesa bwe bulamu bw’obutamanya. Tewali kubuusabuusa nti abatamanyi abaagala okuyiga bafuuka abatakkiriza ekikumi ku kikumi.

Okukkiriza kwe kulaba ekituufu butereevu; amagezi ag’omusingi; okufuna obumanyirivu ku ekyo ekiri waggulu w’omubiri, ebipimo n’obwongo.

Awukaniza wakati w’okukkiriza n’okukkiriza obuntu. Okukkiriza obuntu kuteekebwa mu Bwongo Obw’wakati, okukkiriza bwe bulamu bw’Obwongo Omunda.

Kyekivumulo, bulijjo waliwo obutemu obwa bulijjo okutabula okukkiriza obuntu n’okukkiriza. Wadde kirabika nga kigugungo, tugenda okugattako ekigambo kino: “ALI N’OKUKKIRIZA OKUTUUFU TEETAAGA KUKKIRIZA BUNTU”.

Kubanga okukkiriza okutuufu magezi agalamu, okumanya okutuufu, okufuna obumanyirivu butereevu.

Kibeera kitya nti okumala emyaka mingi okukkiriza kutabuliddwa n’okukkiriza obuntu era kati kizibu nnyo okutegeera abantu nti okukkiriza bwe magezi agatuufu era so si kukkiriza buntu bwa bwereere.

Ebikolebwa amagezi ag’obwongo omunda birina ng’obutonde obw’omunda ebintu eby’amaanyi eby’amagezi agasingaanwa mu kumanya.

Ayo agguddewo Obwongo Omunda ajjukira obulamu bwe obw’emabega, amanyi ebyama by’obulamu n’okufa, si lwa ekyo kyasomye oba ky’atalomye, si lwa ekyo omulala kyagambye oba ky’atagambye, si lwa ekyo kyakirizza oba ky’atakirizza, wabula lwa kufuna bumanyirivu butereevu, obulamu, obutuufu obw’entiisa.

Ekyo kye tugamba tekisanyusa bwongo bw’omubiri, tebusobola okukikkiriza kubanga kiva mu bitundu byabwo, tebuliiko kakwate na birowoozo bya mubiri eby’ebweru, kintu kirala ku birowoozo byabwo eby’omugaso, ekyo kye baamuyigiriza mu ssomero, ekyo kye yayize mu bitabo eby’enjawulo, n’ebirala, n’ebirala, n’ebirala.

Ekyo kye tugamba era tekikkirizibwa Bwongo Obw’wakati kubanga mu butuufu kikyawa okukkiriza obuntu, kitataaganya ekyo abasomesa b’eddiini kye baamuyigiriza okujjukira, n’ebirala.

Yesu Omukulu Kabir alabulira abayigirizwa be ng’abagamba nti: “Mwekuume ekizimbulukusa ky’Abasaddukayo n’ekizimbulukusa ky’Abafalisaayo”.

Kirabika nti Yesu Kristo n’okulabula kuno yayogera ku njigiriza z’Abasaddukayo abakozesa ebintu bye tulaba n’abannanfuusi Abafalisaayo.

Enjigiriza y’Abasaddukayo eri mu Bwongo Obw’omubiri, ye njigiriza y’obuteeteefu obutaano.

Enjigiriza y’Abafalisaayo esingaanwa mu Bwongo Obw’wakati, kino kiyinza okukakasibwa, tekiyinza kuvuunukwa.

Kirabika nti Abafalisaayo bagenda mu mikolo gyabwe okugambibwa nti bantu balungi, okweyoleka eri abalala, naye tebakolera ku bwabwe.

Tekisoboka okuggulawo Obwongo Omunda okutuuka nga tuyize okufumiitiriza mu magezi ag’obuntu.

Tewali kubuusabuusa nti omuntu yenna bw’atandika okwetegereza yeenyini, kabonero akalaga nti atandise okufumiitiriza mu magezi ag’obuntu.

Nga omuntu tannakiriza mazima ag’Obwongo bwe yeenyini era n’obusobozi okukyusa mu ngeri entuufu, tewali kubuusabuusa nti tewulira bwetaavu bwa kwetegereza mu magezi ag’obuntu.

Omuntu bw’akkiriza enjigiriza y’omuwendo omungi era n’ategeera obwetaavu okuggyawo ebintu eby’enjawulo by’atikka mu bwongo bwe n’ekigendererwa eky’okuta Omwoyo, akabonero akalaga nti mu butuufu atandika okwetegereza mu magezi ag’obuntu.

Kyeraga nti okuggyawo ebintu ebibi bye twetikka mu bwongo bwaffe kivaako okuggulawo Obwongo Omunda.

Ekyo kyonna kitegeeza nti okuggulawo okwogeddwako kintu ekikolebwa mu ngeri entondekevu, nga bwe tugenda okusaanyaawo ebintu ebibi bye twetikka mu bwongo bwaffe.

Ayo aggyewo ebintu ebibi mu mutima gwe ekikumi ku kikumi, kirabika era n’aggulawo obwongo bwe obw’omunda ekikumi ku kikumi.

Omuntu ng’oyo ajja kuba n’okukkiriza okw’ekkomera. Kati mugenda okutegeera ebigambo bya Kristo bwe yagamba nti: “Singa muba n’okukkiriza ng’akaweke ka lumumba mwandisizza ensozi”.