Enkyukakyuka Ennengevu

Omuntu bw’aba akyenyoomoola ng’alowooza nti ye Muntu Omu, Atakyuka, Atasattulukuka, kirabika bulungi nti okukyuka okw’amaanyi tekujja kuba kyangu. Ensonga y’okuba nti omulimu ogw’ekyama gutandika n’okwetegereza obulungi, kitulaga ebintu bingi eby’obwongo, Emmeezi oba ebintu ebibi bye twetaaga okuggyawo, okuzikiriza okuva munda yaffe.

Tewali ngeri yonna gyetuyinza okuggyawo ensobi ze tutamanyi; twetaaga okusooka okwetegereza bye twagala okwawukanya n’obwongo bwaffe. Omulimu guno si gwa bweru wabula gwa munda, era abo abalowooza nti akatabo konna ak’empisa ennungi oba enkola y’empisa eya bweru eya waggulu yonna ebaweza ku buwanguzi, mu butuufu baba basobezza nnyo.

Ensonga entuufu era eyamaliriza nti omulimu ogw’omunda gutandika n’okussa essira ku kwetegereza obulungi, y’ensonga esukkulumu okukulaga nti kino kyetaaga okufuba kw’omuntu kinnoomu okw’enjawulo okuva ku buli omu ku ffe. Nga twogera mu butuufu era nga tetukyama, twetegeezezza mu ngeri etekubisaamu nti: Tewali muntu yenna ayinza kukola mulimu guno ku lwaffe.

Tekisoboka okubaayo okukyuka kwonna mu bwongo bwaffe nga tetwetegerezza butereevu omugatte gwonna ogw’ebintu ebitatuukirivu bye tutambulira mu munda. Okukkiriza obungi bw’ensobi, n’okugaanana obwetaavu bw’okuzisoma n’okuzetegereza butereevu, kitegeeza mu butuufu okwewala oba okudduka, okudduka okwewaana, engeri y’okwerimba.

Okuyita mu kufuba okw’amaanyi okwetegereza obulungi, nga tetuddamu ngeri yonna, tusobola okulaga mu butuufu nti tetuli “Omu” wabula “Bangi”. Okukkiriza obungi bw’EMMEEZI n’okubulaga nga tuyita mu kwetegereza okw’amaanyi bye bintu bibiri ebyenjawulo.

Omuntu ayinza okukkiriza Enjigiriza y’Emmeezi ennyingi nga tamanyanga nti gy’eri; kino kisoboka okwetegereza bw’oba weetegereza obulungi. Okwewala omulimu gw’okwetegereza mu munda, okusala amagezi ag’okwewala, kabonero akatajja kwerabirwa ak’obubi. Omuntu bw’akuumira okusuubira nti bulijjo ye muntu omu era y’omu, tayinza kukyuka, era kirabika bulungi nti ekigendererwa ky’omulimu guno kwe kufuna okukyuka okutonotono mu bulamu bwaffe obw’omunda.

Okukyuka okw’amaanyi busoboka ddala era okutera okubula bw’otakolera ku ggwe kennyini. Entandikwa y’okukyuka okw’amaanyi esigala nga yekweese bw’oba okyenyoomoola ng’oli Omu. Abo abagaana Enjigiriza y’Emmeezi ennyingi balaga bulungi nti tebannaba kwetegereza nga batidde.

Okufuba okwetegereza nga tetuddamu kintu kyonna kitusobozesa okukakasa mu bwaffe obutereevu nti tetuli “Omu” wabula “Bangi”. Mu nsi y’endowooza ezitali ntuufu, enjigiriza ez’obulimba oba ez’ekyama ez’obulimba zikozesebwa okudduka ku ggwe kennyini… Mu butuufu, okusuubira nti bulijjo oli muntu omu era y’omu, kifuuka ekiziyiza okwetegereza…

Omuntu ayinza okugamba nti: “Mmanyi siri Omu wabula Bangi, Enjigiriza y’Ebyama yanjiigiriza”. Okutegeeza okwo, newaakubadde nga kwa mazima ddala, nga tekuli bumanyirivu bukolebwa ku nsonga eyo y’enjigiriza, kirabika bulungi nti okutegeeza okwo kubaawo bweru nnyo era nga kwa waggulu. Okulaga, okukozesa era n’okutegeera kye kikulu; mu ngeri eno mwokka tusobola okukola n’obwongo okufuna okukyuka okw’amaanyi.

Okutegeeza kintu kimu n’okutegeera kintu kirala. Omuntu bw’agamba nti: “Ntegeera siri Omu wabula Bangi”, obutegeevu bwe bwe bwa mazima era si bigambo bya bulimba, kino kiraga, kirambika, kikalambiza, okukakasa Enjigiriza y’Emmeezi ennyingi. Okumanya n’Okutegeera bya njawulo. Ekisooka ku bino kiri ku bwongo, eky’okubiri kiri ku mutima.

Okumanya kwokka Enjigiriza y’Emmeezi ennyingi tekuyamba; eky’ennaku, mu biseera bino bye tulimu, okumanya kuweddeyo ddala okutegeera, kubanga ensolo enkyamu ey’omubiri eyitibwa omuntu yakulaakulanya omwoleso gw’okumanya yokka nga yeerabira ekyenkanankana ekiriwo eky’Obuntu. Okumanya Enjigiriza y’Emmeezi ennyingi n’okugitegeera kikulu nnyo ku nkyuka yonna ey’amaanyi ey’amazima.

Omuntu bw’atandika okwetegereza obulungi okuva ku ndowooza nti si Omu wabula Bangi, kirabika bulungi nti atandise omulimu omutongole ku mbeera ye ey’omunda.