Nini Kokanisa. Ndenge ya Kokanisa.

Na ndako na biso mpe na eteyelo, baboti mpe balakisi balobaka ntango nyonso likolo ya nini tosengeli kokanisa kasi ata mokolo moko te bateyaka biso NDENGE YA KOKANISA.

Koyeba nini ya kokanisa ezali mpenza pɛtɛɛ. Baboti na biso, balakisi, batɛyi, bakomi ya babuku, mpe bongo na bongo, mokomoko azali mokonzi ya mabele na lolenge na ye, mokomoko alingi ete tókanisa na malako na ye, masɛngi, makanisi, makanisi ya liboso, mpe bongo na bongo.

Bakonzi ya mayele bazali mingi lokola matiti mabe. Ezali bipai nyonso na momeseno mabe ya kokanga mayele ya baninga, ya kokanga yango na molangi, ya kosɛnga yango ete efanda na kati ya mibeko, makanisi ya liboso, biteyelo, mpe bongo na bongo.

Bafandi nkóto mpe bamilió ya BAKONZI ya mayele balingá ata mokolo moko te kotósa bonsomi ya mayele ya moto moko te. Soki moto moko akanisi te lokola bango, babengaka ye moto mabe, moto aboyi kondima, zoba, mpe bongo na bongo.

Moto nyonso alingi kokanga bato nyonso na boombo, moto nyonso alingi konyata bonsomi ya mayele ya baninga. Moto moko te alingi kotósa bonsomi ya makanisi ya baninga. Mokomoko amiyoki AZALI NA BWANYA, MAYELE, KOKAMWISA, mpe alingi lokola ezali likambo ya ndenge wana ete baninga bazala lokola ye, ete bákómisa ye ndakisa na bango, ete bákanisa lokola ye.

Basaleli mayele mabe mingi koleka. Bótala BASOMBI, mpe mombɔndɔ na bango na nzela ya zulunalo, radio, televizyɔ, mpe bongo na bongo. Mombɔndɔ ya mombɔndɔ esalemaka na lolenge ya bokonzi ya mabele! Bósomba sabuni boye! Sapato boye! Bapesos ebele! Badolare ebele! Bósomba sikawa! Nokinoki! Bótika yango te mpo na lobi! Esengeli ezala nokinoki! mpe bongo. Esengeli kaka báloba soki otosi te tokokotisa yo na bolɔkɔ, to tokoboma yo.

Tata alingi kokɔtisa makanisi na ye na mwana na makasi mpe molakisi ya eteyelo apamelaka, apesaka etumbu mpe atyaka bapwɛ́ ya nse soki elenge mobali to elenge mwasi andimi te na LOLENGE YA BOKONZI YA MABELE makanisi ya molakisi.

Ndambo ya bato nyonso ya mokili alingi kokanga mayele ya ndambo mosusu ya bato nyonso ya mokili na boombo. Momésano wana ya kokanga mayele ya baninga na boombo emonanaka polele ntango toyekoli lokasa ya moindo ya lisitwá ya moindo.

Na bisika nyonso, BAKONZI YA MABELE YA MAKILA bazali mpe bazali koluka kokanga bato na boombo. Bakonzi ya mabele ya makila oyo bapesaka na makasi nini bato basengeli kokanisa. Mawa na ye oyo! oyo azali komeka kokanisa na bonsomi: ye akokende kozanga kokoka na ba camp de concentration, na Siberie, na bolɔkɔ, na misala makasi, na ekulusu, na kobɛta masasi, na kobɛndama na mboka mopaya, mpe bongo na bongo.

Ata BALAKISI mpe BALAKISI, ata BABOTI, ata babuku, balingi te koteya NDENGE YA KOKANISA.

Esepelisaka bato kosɛnga na makasi na basusu bákanisa ndenge bakanisi ete esengeli kozala mpe ezali polele ete mokomoko na likambo yango azali mokonzi ya mabele na lolenge na ye, mokomoko amimoni lokola liloba ya nsuka, mokomoko andimaka makasi ete bato mosusu nyonso basengeli kokanisa lokola ye, mpamba te ye azali malamu koleka malamu.

Baboti, balakisi, bankolo, mpe bongo na bongo, bapamelaka mpe bazongelaka kopalela bato na bango ya nse.

Ezali nsɔmɔ momésano wana ya nsɔmɔ ya bato ya kozanga botɔsi epai ya baninga, ya konyata mayele ya baninga, ya kokanga na cage, kokanga, kokanga na boombo, kokanga makanisi ya baninga na minyɔlɔlɔ.

Mobali alingi kokɔtisa makanisi na ye na mutu ya mwasi na makasi, mateya na ye, makanisi na ye, mpe bongo, mpe mwasi alingi kosala eloko moko. Mbala mingi mobali mpe mwasi babalanaka te mpo makanisi na bango ekokani te. Balingi te babalani báyeba ntina ya kotósa bonsomi ya mayele ya baninga.

Moto moko te oyo abalani azali na lotomo ya kokanga mayele ya moto mosusu oyo abalani na boombo. Mokomoko azali mpenza na motuya mpo na botosi. Mokomoko azali na lotomo ya kokanisa ndenge alingi, ya kolanda lingomba na ye, ya kozala na parti politique oyo alingi.

Bilenge mibali mpe bilenge basi ya eteyelo basɛngami na makasi ete bákanisa na makanisi ya ndenge wana kasi bateyamaka te ndenge ya kosalela mayele. Mayele ya bana mike ezali pete, elongobani, ekoki kobongisama mpe oyo ya mibange esili kokóma makasi, esili kokangama, lokola mabele ya lima na kati ya molangi, ebongwanaka lisusu te, ekoki kobongwana lisusu te. Mayele ya bana mike mpe bilenge ekoki kobongwana mingi, ekoki kobongwana.

Bilenge mike mpe bilenge bakoki koteyama ndenge ya KOKANISA. Ezali mpasi mingi koteya mibange NDENGE YA KOKANISA mpamba te bango bazali lisusu ndenge bazali mpe bakokufa bongo. Ezali mpasi mingi kokutana na bomoi na mobange moko oyo azali kosepela na kobongwana na moboko.

Mayele ya bato ebongisamaka banda bomwana. Yango nde baboti mpe balakisi ya eteyelo balingaka kosala. Basepelaka kopesa mayele ya bana mike mpe bilenge lolenge. Mayele oyo ekɔti na molangi ezali mpenza mayele oyo ebongisami, mayele ya moombo.

Esengeli BALAKISI mpe BALAKISI ya eteyelo bábebisa minyɔlɔlɔ ya mayele. Ezali na lombango ete balakisi báyeba kokamba mayele ya bana mike epai ya bonsomi ya solo mpo ete batikala te na kokangama na boombo lisusu. Ezali likambo ya ntina mingi ete balakisi báteya bayekoli ya mibali mpe ya basi NDENGE ESENGELI KOKANISA.

Balakisi basengeli koyeba ntina ya koteya bayekoli ya mibali mpe ya basi nzela ya kosala bolukiluki, komanyola, koyeba. Moto moko te ya mayele asengeli kondima ata mokolo moko te eloko na lolenge ya dogmatique. Ezali na lombango kolukaluka liboso. Koyeba, kotuna, liboso ya kondima.

Na maloba mosusu tokoloba ete ezali na ntina te ya kondima, kasi ya kolukaluka, kosala bolukiluki, komanyola mpe koyeba. Ntango boyebi ezali ya kokoka, kondima ezali na ntina te.

Kosalisa eloko te kotondisa mitu na biso na bansango ya mayele soki, ntango tobimi na eteyelo, TOYEBI TE KOKANISA mpe Tokobaki lokola BA AUTOMATES YA BOMOI, lokola masini, kozongela momeseno kaka moko ya baboti na biso, bankɔkɔ mpe bankɔkɔ ya bankɔkɔ, mpe bongo. Kozongela ntango nyonso eloko kaka moko, kofanda bomoi ya masini, banda ndako tii na biro mpe banda biro tii na ndako, kobala mpo na kokóma masini ya kosala bana, yango ezali te kofanda mpe soki mpo na yango toyekoli, mpe mpo na yango tokendeke na eteyelo mpe na koleji mpe na inivɛrsité na boumeli ya mibu zomi to zomi na mitano, malamu koleka tokoyekola te.

EL MAHATMA GHANDI azalaki moto moko ya kokamwisa mpenza. Mbala mingi banganganzambe ya protestá bazalaki kofanda na porte na ye ngonga na ngonga kobunda mpo na kobongola ye na boklisto na lolenge na bango ya protestá. Ghandi azalaki kondima te mateya ya banganganzambe, azalaki mpe koboya yango te, azalaki KOYÉBA yango, KOZALA NA BOTÓSI mpo na yango, mpe ezali nyonso wana. Mbala mingi MAHATMA azalaki koloba: “Ngai nazali Brahmán, Moyuda, Moklisto, Momusulmani, mpe bongo na bongo. EL MAHATMA azalaki koyeba ete mangomba nyonso ezali na ntina mpamba te nyonso ebatelaka MAKOKI YA LIBELA kaka moko.

Likambo wana ya kondima to koboya liteya to likanisi moko, emonisaka bozangi kokɔmɛla ya mayele. Ntango toboyi to tondimi eloko moko, ezali mpamba te toyebi yango te. Esika wapi BOYÉBI ezali, kondima to koboya ebimi libanda.

Mayele oyo endimaka, mayele oyo endimaka te, mayele oyo etyaka ntembe, ezali mayele ya ZÓBA. Nzela ya BWANYA ezali te na KONDIMA to na KONDIMA TE to na KOTYA NTEMBE. Nzela ya BWANYA ezali na KOTUNA, kosala bolukiluki, komanyola mpe KOMEKA.

SOLO ezali eloko oyo eyebani te na ntango na ntango. SOLO ezali na eloko te ya kosala na oyo moto andimi to atiki kondima, to mpe ntembe. SOLO ezali likambo ya kondima eloko moko to ya koboya yango. SOLO ezali likambo ya KOMEKA, KOZALA NA BOMOI, KOYÉBA.

Momekano nyonso ya BALAKISI esengeli na nsuka komema bayekoli ya mibali mpe ya basi na BOMESANO ya solo, ya solo.

Ezali na LOMBANGO ete BALAKISI mpe BALAKISI bátika momésano wana ya kala mpe ya mabe oyo etambwisami ntango nyonso mpo na KOBONGISA mayele ya PLASTIQUE mpe oyo ekoki KOBONGISAMA ya bana. Ezali likambo ya bozoba ete bato MIBALE oyo batondi na makanisi ya liboso, mposa, makanisi ya kala, mpe bongo, bánya mayele ya bana mike mpe ya bilenge na ndenge wana, komeka kobongisa mayele na kolanda makanisi na bango ya kala, ya bozoba, ya kala.

Malamu koleka kotósa BONSOMI YA MAYELE ya BAYEKOLI ya mibali mpe ya basi, kotósa lombango na bango ya mayele, bosɔmɔ na bango ya bozalisi. Balakisi ya mibali mpe ya basi bazali na lotomo te ya kokanga mayele ya bayekoli ya mibali mpe ya basi na cage.

Likambo ya ntina mingi ezali te ya KOPESAKA na makasi na MAYELE ya bayekoli oyo basengeli kokanisa, kasi ya koteya bango na lolenge ya kokoka, NDENGE YA KOKANISA. MAYELE ezali esaleli ya BOYEBANI mpe ezali na ntina ete BALAKISI mpe BALAKISI báteya bayekoli na bango ya mibali mpe ya basi ndenge ya kosalela esaleli yango na bwanya.