Ko Finga Mpe Moko

Lisanga ya bomoto oyo moto na moto azali na yango na kati na ye euti na likoló, na Lola, na minzoto… Na ntembe te lisanga ya kitoko eutaka na note “LA” (Nzela ya bangi, Galaxie oyo tofandaka).

Lisanga ya motuya eleki na kati ya note “SOL” (Moyi) mpe na nsima na note “FA” (Esika ya Baplanete) ekɔti na mokili oyo mpe ekɔti na kati na biso moko. Baboti na biso basalaki nzoto oyo ebongi mpo na koyamba Lisanga oyo euti na Minzoto…

Kosala mosala makasi likoló na biso moko mpe komipesa lokola mbeka mpo na baninga na biso, tokokita na elonga na libumu mozindo ya Urania… Tozali na bomoi na mokili oyo mpo na ntina moko, mpo na eloko moko, mpo na likambo moko ya ntina mingi…

Na lolenge ya polele, kati na biso ezali na makambo mingi oyo tosengeli komona, koyekola mpe kokanga ntina, soki tokolinga mpenza koyeba eloko moko likoló na biso moko, likoló na bomoi na biso moko… Mawa nde bomoi ya moto oyo akokufa kozanga koyeba ntina ya bomoi na ye…

Moto na moto asengeli komesana na ye moko ntina ya bomoi na ye moko, eloko oyo ezali kokanga ye na bolɔkɔ ya mpasi… Na lolenge ya polele, kati na moto na moto ezali na eloko oyo ezali kosala ete bomoi na biso ekóma bololo mpe oyo tosengeli kobundisa makasi… Esengeli te ete tokoba kozala na mawa, esengeli kosilisa na mputulu ya kozmika eloko wana oyo ezali kokómisa biso na bolɛmbu mpe na mawa mingi.

Eza na ntina te komikumisa na mitindo, lokumu, badiplome, mbongo, makanisi ya mpamba ya moto moko, bizaleli malamu, etc., etc., etc. Tosengeli kobosana soki moke te ete bokosi mpe bilulela ya bozoba ya bomoto ya lokuta, ezali kokómisa biso bato ya bozoba, ya kala, ya kosala eloko te, ya koboya, oyo bakokoka te komona eloko ya sika…

Liwa ezali na ndimbola mingi ezala ya malamu to ya mabe. Tótalela lisusu maloba kitoko wana ya “KABIR MONENE Yezu Kristo”: “Tiká bakufi bákokisa bakufi na bango”. Bato mingi atako bazali na bomoi, bazali mpenza bakufi mpo na mosala nyonso oyo bakoki kosala likoló na bango moko mpe, na yango, mpo na mbongwana nyonso ya kati.

Bazali bato oyo bakangami na kati ya mateya mpe bandimbola na bango; bato oyo bakómi libanga na makanisi ya mikolo mingi oyo eleki; bato oyo batondi na makanisi ya kala ya bankɔkɔ; bato oyo bazali baombo ya oyo bato bakoloba, ya kobangisa, ya mɔ́tɔ te, ya kozanga ntina, ntango mosusu “bayebi” bakondima ete bazali na solo mpo balobaki bongo na bango, etc., etc., etc.

Bato wana balingi te kokanga ntina ete mokili oyo ezali “Esika ya Masano ya Makanisi” oyo na nzela na yango ekokaki kosilisa mbindo wana ya nkuku oyo biso nyonso tozali na yango na kati… Soki bato wana ya mawa bakangaki ntina ya ezalela ya mawa oyo bazali na yango, balingaki kolɛnga na nsɔmɔ…

Kasi, bato ya ndenge wana bakanisaka ntango nyonso eloko ya malamu mpenza mpo na bango moko; bamikumisaka mpo na bizaleli na bango malamu, bamikɔ́tisaka ete bazali kokoka, na motema malamu, na kosalisa, na lokumu, na bolingo, na mayele, na kokokisa mikumba na bango, etc. Bomoi ya solo lokola eteyelo ezali mpenza kitoko, kasi kokamata yango lokola nsuka na yango moko, ezali polele kozanga ntina.

Bato oyo bakamati bomoi na kati na yango moko, ndenge ezali kozala mokolo na mokolo, bakangi ntina te ya bosɛnga ya kosala mosala likoló na bango moko mpo na kozwa “Mbongwana ya Makasi”. Na mawa, bato bazali na bomoi na lolenge ya masini, bayoká ata mokolo moko te eloko moko likoló ya mosala ya kati…

Kobongwana ezali na ntina, kasi bato bayebi te ndenge ya kobongwana; banyokolamaka mingi mpe bayebi ata te mpo na nini banyokolamaka… Kozala na mbongo ezali te nyonso. Bomoi ya bato mingi ya bozwi mbala mingi ezalaka mpenza mawa…