Kende na makambo

Leta Ya Kati

Kosangisa makambo ya kati ya motema na makambo oyo ezali kosalema libanda na ndenge ya malamu ezali koyeba ndenge ya kozala na bomoi na mayele… Likambo nyonso oyo esalemi na mayele esengaka ezalela ya kati ya motema oyo ebongi na yango…

Kasi, na mawa, ntango bato bazali kotala bomoi na bango, bakanisaka ete bomoi yango moko esalemaka kaka na makambo oyo ezali kosalema libanda… Bato ya mawa! bakanisaka ete soki likambo boye to boye elingaki kokómela bango te, bomoi na bango elingaki kozala malamu mingi…

Bakanisaka ete chance ekomelaki bango mpe babungisaki libaku ya kozala na esengo… Balelelaka oyo babungisaki, balelaka oyo batyaki likebi te, bamilelaka ntango bazali kokanisa makambo ya kala mpe makama…

Balingi te koyeba ete kobebisa te nde kozala na bomoi mpe ete makoki ya kozala na bomoi na mayele etaleli kaka bizaleli ya kati ya Molimo… Ezali na ntina te mpenza ndenge makambo ya libanda ya bomoi ezali kitoko, soki tozali te na ntango yango na ezalela ya kati oyo ebongi, makambo ya malamu koleka ekoki komonana biso lokola makambo ya ntina te, oyo elɛmbisaka to mpe oyo ezali kolembisa…

Moto azali kozela na mposa fɛti ya libala, ezali likambo, kasi ekoki kosalema ete azala na mitungisi mingi na ntango mpenza ya likambo yango, mpo na yango asepela na yango te mpe ete nyonso wana ekóma lokola protokole oyo eza na ntina te mpe ya malili…

Makambo oyo tokutanaki na yango eteyi biso ete bato nyonso te oyo bazali kokende na fɛti to na mabina, basepelaka mpenza… Moto oyo azali kolembisa azalaka te na fɛti ya malamu koleka mpe biloko ya kitoko koleka esepelisaka bato mosusu mpe elelisaka basusu…

Bato oyo bayebi kosangisa likambo ya libanda na ezalela ya kati oyo ebongi bazalaka mingi te… Ezali mawa ete bato bayebi te kozala na bomoi na mayele: balelaka ntango basengeli koseka mpe basekaka ntango basengeli kolela…

Kokangama ezali ndenge mosusu: Moto ya bwanya akoki kozala na esengo kasi ata mokolo moko te kotonda na bozoba; na mawa kasi ata mokolo moko te na kozanga elikya mpe na kolemba… na kimya na katikati ya mobulu; komibatela na molangwa; pɛto na katikati ya mposa ya nzoto, mpe bongo na bongo.

Bato ya mawa mpe ya elikya te bakanisaka mabe mpenza mpo na bomoi mpe balingi mpenza te kozala na bomoi… Mikolo nyonso tomonaka bato oyo bazali kaka te na esengo te, kasi lisusu —mpe oyo eleki mabe—, bakómisaka mpe bomoi ya basusu bololo…

Bato ya ndenge wana bakobongwana te ata bazali kofanda mikolo nyonso na fɛti na fɛti; maladi ya makanisi bazali komema yango na kati na bango… bato ya ndenge wana bazalaka na bizalela ya kati ya mabe mpenza…

Nzokande bato yango bamipesaka nkombo lokola bato ya sembo, basantu, bato ya bizaleli malamu, bato ya lokumu, bato ya kosalisa, bamartire, mpe bongo na bongo, mpe bongo na bongo, mpe bongo na bongo. Bazali bato oyo bamimoni mingi; bato oyo bamilingaka mingi…

Bato oyo bayokelaka mpenza mawa mpo na bango moko mpe balukaka ntango nyonso kobima mpo na kokima mikumba na bango moko… Bato ya ndenge wana bameseni na makanisi ya nse mpe ezali polele ete mpo na ntina yango basalaka mikolo nyonso biloko ya makanisi oyo ezali nse ya moto.

Makambo ya mabe, kozonga nsima ya bozwi, bobola, banyongo, mikakatano, mpe bongo na bongo, ezali kaka ya bato wana oyo bayebi te kozala na bomoi… Moto nyonso akoki kokólisa boyebi ya mayele, kasi bato moke mpenza nde bayekoli kozala na bomoi na bosembo…

Ntango moto alingi kokabola makambo ya libanda na bizalela ya kati ya mayele, amonisi polele ete azali na makoki te ya kozala na bomoi na lokumu. Baoyo bayekoli kosangisa na mayele makambo ya libanda mpe bizalela ya kati, bazali kotambola na nzela ya elonga…