Kende na makambo

Bolingi

“Mosala Monene” ezali liboso ya nyonso, bokeli ya moto na ye moko, na bosantu ya misala ya nkuku mpe bampasi ya bolingo malamu.

“Mosala Monene” ezali kobota elonga ya kati na biso moko, ya bonsomi na biso ya solo na kati ya Nzambe.

Tosengeli na lombango makasi, oyo ekoki te kozongisama nsima, kokabola “Ba-Ngai” nyonso wana oyo bafandi na kati na biso soki tolingi mpenza bonsomi ya kokoka ya Bolingi.

Nicolas Flamel na Raimundo Lulio, bango mibale bazalaki babola, basikolaki bolingi na bango mpe basalaki makamwisi mingi ya psychologie oyo ekamwisi.

Agripa akómaki lisusu te kaka na eteni ya liboso ya “Mosala Monene” mpe akufaki na mpasi, kobunda na bokabolami ya “Ba-Ngai” na ye na mokano ya kozala na ye moko mpe kotya bonsomi na ye.

Bosikoli ya kokoka ya bolingi ebakisaka na moto ya mayele bokonzi ya kokoka likoló ya Mɔ́tɔ, Mopepe, Mai mpe Mabele.

Epai ya bayekoli mingi ya Psychologie ya mikolo oyo, ekomonana ete tolekisi ndelo oyo tokomi likoló, na ntina ya nguya monene ya bolingi oyo esikolami; Kasi, Biblia elobeli biso makamwisi likoló ya Moize.

Na kolanda Filone, Moize azalaki moto oyo babandisaki ye na mokili ya Bafilistia na libongo ya Ebale Nil, Nganga-Nzambe ya Osiris, ndeko ya Falao, oyo bateyaki ye kati na makonzí ya ISIS, Mama ya Likoló, mpe ya OSIRIS Tata na biso oyo azali na nkuku.

Moize azalaki mokitani ya Mokonzi Abraham, nganga-nkisi monene ya Bakaladea, mpe ya Yisaka ya lokumu mingi.

Moize moto oyo asikolaki nguya ya lotiliki ya bolingi, azali na likabo ya makamwisi; yango eyebani na Banzambe mpe bato. Ekomami bongo.

Nyonso oyo Makomami Mosantu elobi likoló ya mokambi yango ya Baebele, ezali solo mpenza likambo ya kokamwa, ya kokamwisa.

Moize abongolaka lingenda na ye na nyoka, abongolaka moko ya mabɔkɔ na ye na lobɔkɔ ya moto ya maba, na nsima azongisaka bomoi.

Momekano wana ya etape ya moto epesi nguya na ye polele, bato bazali kokanga ntina, bazali kofukama mpe bazali kogumbama.

Moize asalelaka Lingenda ya Maji, elembo ya nguya ya bokonzi, ya nguya ya banganga-nzambe ya moto oyo babandisaki ye na Banzela Monene ya Bomoi mpe ya Liwa.

Liboso ya Falao, Moize abongolaka mai ya Ebale Nil na makila, mbisi ekufaka, ebale mosantu etikalaka na bosɔtɔ, Baezipito bakoki te komɛla yango, mpe bilanga ya Ebale Nil esopaka makila na bitando.

Moize asalaka makambo mingi; azali kolonga ete milliyó ya bilɛmbɛ oyo eleki ndelo, minene, ya nsɔmɔ, ebima na ebale mpe ebebisa bandako. Na nsima, na elembo na ye, elembo ya bolingi ya ofele mpe ya bokonzi, bilɛmbɛ wana ya nsɔmɔ esilaka.

Kasi lokola Falao azali kotika te Baezipito ya Yisalaele ofele. Moize asalaka makamwisi ya sika: azali kozipa mabele na bosɔtɔ, abimisaka mapata ya ngungi ya bosɔtɔ mpe ya mbindo, oyo na nsima azali komipesa na bosantu ya kokabola yango.

Abimisaka bokɔnɔ ya nsɔmɔ, mpe bitonga nyonso longola kaka bitonga ya Bayuda ekufaka.

Kozwáká mputulu ya ndúmbu na homo—Makomami Mosantu elobi—abwakaka yango na mopɛpɛ mpe, kokwáká likoló ya Baezipito, epesaka bango bitanda mpe maputu.

Kosimboláká lingenda na ye ya lokumu ya Maji, Moize asalaka mbula ya mabanga ekwea longwa na likoló oyo na lolendo mpenza ebebisaka mpe ebomaka. Na nsima, asalaka mokalikali ya moto ebima, ebɛtaka nkake ya nsɔmɔ mpe mbula enɔkaka na nsɔmɔ, na nsima na elembo azongisaka kimya.

Kasi, Falao azali kokoba kozala makasi. Moize, na kobɛtaka lingenda na ye ya maji, asalaka mapata ya mayoyo ebima lokola nde na lisano, na nsima, molili eyei. Kobɛtama mosusu na lingenda mpe nyonso ezongi na molongo ya ebandeli.

Eyebani mingi na nsuka ya lisano ya Biblia ya Kondima ya Kala: Yehova akɔti, asalaka bana ya liboso nyonso ya Baezipito bákufa mpe ezali na lolenge mosusu te oyo Falao asengeli kotika Baebele bákende.

Na nsima, Moize asalelaka lingenda na ye ya maji mpo na kokabola mai ya Mai Motane mpe koleka yango na makolo mokauki.

Ntango basoda ya Ezipito bamibwakaki kuna, kolandáká Baezipito ya Yisalaele, Moize, na elembo, asalaka ete mai ekangama lisusu, komɛlisáká bayini yango.

Na ntembe te, bato mingi ya lokuta oyo bazali komibomba bakolinga kosala ndenge moko, kozala na nguya ndenge moko na Moize, kasi yango ezali likambo oyo eleki likoki mingi ntango Bolingi ezali kokoba kokangama kati na moko na moko ya “Ba-Ngai” oyo tozali komema na bisika ndenge na ndenge ya makanisi na biso.

Essence oyo ekangami kati na “Ngai Moko” ezali Genio ya mwinda ya Aladino, kozeláká bonsomi… Na bonsomi Genio yango, akoki kosala makamwisi.

Essence ezali “Bolingi-Bososoli” na mawa, ezali kosala na ntina ya botɛmɛki na biso moko.

Ntango Bolingi esikolami, na nsima esangani to epanzani, na kosangisáká bongo na Bolingi ya molɔ́ngɔ́ mobimba, mpe na kosaláká bongo mokonzi.

Bolingi ya moto moko oyo esangani na Bolingi ya molɔ́ngɔ́ mobimba, ekoki kosala makamwisi nyonso ya Moize.

Ezali na mitindo misato ya misala: A) Oyo ekokani na Mibeko ya makama. B) Oyo ezali ya Mibeko ya Bozongi, makambo oyo ezongisamaka ntango nyonso na bomoi na bomoi. C) Bitumba biye bilongi bizwami na mokano na Bolingi-Bososoli.

Na ntembe te, kaka bato oyo basikoli Bolingi na bango na nzela ya liwa ya “Ngai Moko,” bakoki kosala misala ya sika oyo ebotami na bonsomi na bango.

Misala ya bato ya mokili mobimba, ezali ntango nyonso litomba ya Mibeko ya Bozongi to mpe mbuma ya pɛpɛlɛ ya makama ya mitungisi.

Ye oyo azali na Bolingi ya ofele ya solo, akoki kobimisa makambo ya sika; ye oyo azali na Bolingi na ye ekangami kati na “Ngai oyo epanzani,” azali moto oyo azali kokutana na makambo.

Na nkasa nyonso ya Biblia ezali na bolakisi ya kokamwa ya Maji ya likoló, Bomoni, Esakweli, Makamwisi, Bambongwana, Lisekwa ya bakufi, ezala na kopemáká to na kotyáká mabɔkɔ to na kotaláká kobotama ya zolo, mpe bongo na bongo, mpe bongo na bongo, mpe bongo na bongo.

Mafuta ezali mingi na Biblia, mafuta mosantu, bilembo ya lotiliki, kotya mwa nzubɛ na eteni ya bokɔnɔ, kotánga makanisi ya basusu, mitindo, mibimisi, maloba oyo euti na likoló, mpe bongo na bongo, mpe bongo na bongo, mpe bongo na bongo, makambo ya kokamwa ya Bolingi oyo esosoli esikolami, esikolami, mokonzi.

Bandɔki? Batɛki ya nkisi? Bazinga ya Moindo? Bazali mingi lokola matiti mabe; kasi bango bazali Basantu te, to baprofeta, to bandimi ya Lisanga ya Mpɛmbɛ.

Moto moko te akokaki kokóma na “Mwinda ya Solo,” to kosala Bonganga-Nzambe ya Kokoka ya Bolingi-Bososoli, soki liboso akufaki te mpenza na kati na ye moko, awa mpe sikoyo.

Bato mingi bazali kokoma biso mbala na mbala, komilelaláká ete bazali na Mwinda te, kosɛngáká makoki, kosɛngáká biso biloko ya ntina oyo ekobongola bango na Bazinga, mpe bongo na bongo, mpe bongo na bongo, mpe bongo na bongo, kasi bamibanzaka soko moke te mpo na komitalela, mpo na komiyeba, mpo na kokabola biloko wana oyo esangani na makanisi, “Ba-Ngai” wana oyo kati na yango Bolingi ezali kokangama, Essence.

Bato ya ndenge wana, ya solo, bakatelami etumbu ya kokwea. Bazali bato oyo bazali kolula makoki oyo Basantu bazali na yango, kasi oyo na lolenge moko te bandimi kokufa na kati na bango moko.

Kolongola mabunga ezali likambo moko ya maji, ya kokamwa na yango moko, oyo elimboli komitalela makasi ya psychologie.

Kosalela makoki ekoki kosalama ntango nguya ya kokamwa ya Bolingi esikolami mpenza.

Na mawa, lokola bato bazali na bolingi ekangami kati na “Ngai” na ngai, yango wana ezali kokabola yango na bolingi mingi oyo ezali kosala moko na moko na ntina ya botɛmɛki na yango moko.

Ezali polele mpo na kokanga ntina ete “Ngai” na ngai moko na moko azali na bolingi na ye ya kobomba, ya sikisiki.

Bolingi ebele oyo ekangami kati na “Ba-Ngai,” ebɛtanaka kati na yango mbala na mbala, na kosaláká bongo ete tozala na nguya te, tozala makasi te, tozala bato ya mawa, tozala bato oyo bazali kokutana na makambo, Tozali na likoki te.