Makanisi Mabe

Kokanisa na bozindo mpe na likebi ya kokoka ekómi likambo ya kokamwa na eleko oyo ya kozonga nsima mpe ya kobeba. Uta na Esika ya Mayele, makanisi ndenge na ndenge ebimi, eutaka te na ngai moko ya libela lokola bato ya bozoba bayebi te, kasi uta na “Ba ngai” ndenge na ndenge na mokomoko na biso.

Ntango moto azali kokanisa, andimaka na makasi ete ye, ye moko mpe na bolingi na ye moko, azali kokanisa. Alingi te koyeba nyama ya libota ya baninga ya mayele oyo makanisi ebele oyo eleki na mayele na ye euti na “Ba ngai” ndenge na ndenge oyo tomemi na kati.

Yango elingi koloba ete tozali te bato ya solo oyo bazali kokanisa; tozali mpenza naino te na bamoneli ya moto moko. Kasi, mokomoko ya “Ba ngai” ndenge na ndenge oyo tomemi na kati asalelaka Esika na biso ya Mayele, asalelaka yango mbala nyonso oyo akoki mpo na kokanisa. Ekozala likambo ya bozoba, na yango, komikumisa na makanisi wana ya mabe mpe ya likama, kokanisa ete ezali biloko ya moto moko.

Ezali polele ete likanisi oyo to wana ya mabe euti na “Ngai” nyonso oyo na ntango moko boye asaleli Esika na biso ya Mayele na ndenge ya mabe. Makanisi ya mabe ezali ya lolenge ndenge na ndenge: kotonga, kozanga kotyela moto mosusu motema, mposa ya mabe epai ya moto mosusu, zuwa ya mposa ya nzoto, zuwa ya mangomba, zuwa ya politiki, zuwa mpo na baninga to ya lolenge ya libota, lokoso, nsɔni, kozongisa mabe, nkanda, lolendo, likunya, koyina, koyoka nkanda, koyiba, ekobo, gɔigɔi, lokoso, mpe bongo na bongo, mpe bongo na bongo, mpe bongo na bongo.

Ya solo, tozali na mabunga mingi ya psychologie oyo ata soki tozalaki na ndako ya bokonzi ya ebende mpe minɔkɔ nkóto mpo na koloba, tokokoka te kotánga yango nyonso na ndenge ya kokoka. Lokola molɔngɔ to mokɔngɔlaki ya oyo elobami liboso, ezali likambo ya bozoba komikumisa na makanisi ya mabe.

Lokola ezali te likoki ya kozala na litomba kozanga ntina, totatolaka na molulu ete ata mokolo moko te likanisi likokaki kozala yango moko, na libota ya mbalakaka… Boyokani kati na moto oyo azali kokanisa mpe likanisi ezali polele; likanisi nyonso ya mabe eutaka na moto oyo azali kokanisa ndenge mosusu.

Na mokomoko na biso ezali na bato mingi ya mabe oyo bazali kokanisa lokola mpe makanisi ya lolenge moko. Ntango totali likambo oyo uta na angle oyo epesami ebele ya “Bato oyo bazali kokanisa mpe Makanisi”, esalemaka ete mokomoko ya “Ba ngai” oyo tomemi na psyché na biso azali solo moto oyo azali kokanisa ndenge mosusu.

Na ntembe te, na kati ya mokomoko na biso ezali na bato mingi koleka oyo bazali kokanisa; kasi, mokomoko ya bato oyo, atako azali kaka eteni, andimaka ete azali mobimba na ntango moko boye… Bato oyo balobaka makambo ya lokuta, bato oyo bazali kokumisa bango moko, bato oyo bazali na lolendo, bato oyo bazali kobanga, bakondima ata mokolo moko te thèse ya “Ebele ya Bato oyo bazali kokanisa” mpo balingaka bango moko mingi koleka, bayokaka lokola “Tata ya Tarzan” to “Mama ya bana ya nsoso”…

Ndenge nini bato wana oyo bazali malamu te bakokaki kondima likanisi ete bazali te na bamoneli ya moto moko, ya mayele, ya kokamwa?… Kasi, “Bato ya Mayele” wana bakanisaka makambo ya malamu koleka mpo na bango moko mpe kutu balataka elamba ya Aristippe mpo na komonisa bwanya mpe boboto…

Lisolo ya bankóto ya bambula elobi ete Aristippe, alingaki komonisa bwanya mpe boboto, alataki elamba ya kala oyo etondi na bitanda mpe mabulu; asimbaki na lobɔkɔ ya mobali lingenda ya filozofi mpe akendeki na babalabala ya Athènes mpe akendeki na babalabala ya Athènes… Balobi ete ntango Socrate amonaki ye azali koya, agangaki na mongongo makasi: “Ee Aristippe, lolendo na yo ezali komonana na mabulu ya elamba na yo!”.

Moto oyo azali te kofanda ntango nyonso na état ya alerte nouveauté, alerte perception, kokanisa ete azali kokanisa, amikumisaka na pete na likanisi nyonso ya mabe. Lokola litomba ya oyo, alendisaka na mawa nguya ya mabe ya “Ngai ya Mabe”, mokomi ya likanisi oyo ebongi na likambo oyo etali.

Ntango tozali komikumisa mingi na likanisi ya mabe, tokokóma baombo mingi lisusu ya “Ngai” oyo ebongi oyo ezali komonisa yango. Na ntina etali Gnose, nzela ya sekele, mosala likoló na ye moko, komekama na biso moko ezwami mpenza kati na “Ba ngai” oyo bayinaka Gnose, mosala ya esotérique, mpo bayebi te ete kozala na bango na kati ya psyché na biso ezali na likama ya kufa na Gnose mpe na mosala.

“Ba ngai ya Mabe” wana mpe oyo bazali kobunda bazwaka na pete bankɔkɔlɔ mingi ya mayele oyo ebombami na Esika na biso ya Mayele mpe ebandisaka na molɔngɔ biteni ya makanisi ya mabe mpe ya likama. Soki tondimi makanisi wana, “Ba ngai ya Mabe” wana oyo na ntango moko boye bazali kokamba Esika na biso ya Mayele, tokokoka te kosikolama na mbuma na yango.

Tosengeli kobosana ata mokolo moko te ete “Ngai nyonso ya Mabe” “Ekomibuba” mpe “Ebuba”, bosukisi: Ezali kokosa. Mbala nyonso oyo toyoki kobungisa makasi ya mbalakaka, ntango moto oyo azali koluka akomi na esengo te, uta na Gnose, mosala ya esotérique, ntango abungisi esengo mpe atiki makambo ya malamu koleka, ezali polele ete abubami na Ngai moko ya Mabe.

“Ngai ya Mabe ya Ekobo” ebebisaka bandako ya lokumu mpe esalaka bana bazala na esengo te. “Ngai ya Mabe ya Zuwa” ebubaka bato oyo balinganaka mpe ebebisaka esengo na bango. “Ngai ya Mabe ya Lolendo Mystique” ebubaka bato oyo bamipesi na Nzela mpe bato oyo bamipesi na Nzela wana, bayokaka lokola bazali na bwanya, bayinaka Moteyi na bango to batɛkaka ye…

Ngai ya Mabe esɛngaka makambo oyo tokutaná na yango moko, makanisi na biso, bilikya na biso ya malamu koleka, bosembo na biso, mpe, na nzela ya kopona makambo nyonso oyo na likebi mpenza, emonisaka likambo moko na pole ya lokuta, likambo moko oyo ebendaka likebi mpe kokwea eyei… Kasi, ntango moto azali koyeba “Ngai” na mosala, ntango ayekoli kofanda na état ya alerte, bokosi wana ekomi likoki te…