Metha ya Mbere

“Gĩthomo kĩa Mwanya” nĩ ũũgĩ ũrĩa ũtũteithagia kũmenya ũkũrana witũ na andũ, na kĩũmbe, na indo ciothe. Kũgerera ũũgĩ ũyũ, tũmenyaga mũtaratara wa ũũri tondũ ũũri nĩ kĩndũ kĩa kũũmbũra ũũgĩ na no mũhaka twĩrute kũgarũra kĩndũ kĩu, kĩrĩa kĩrĩ nyooro ya maũndũ marĩa twĩciragia.

Ibuku rĩĩrĩ rĩtũrutaga mũtaratara wa gwĩciria, kũgerera ũthuthuria, gũthĩĩrũria, gũtaũkĩrũo, na gwĩciria mũno.

Rĩtũmenyithagia ũrĩa tũngĩteithia kũririkana maũndũ tũrĩĩririkanaga kũgerera maũndũ mathatũ: mũndũ, kĩndũ, na handũ; kũririkana kũũngwo nĩ wendi, nĩ ũndũ ũcio no mũhaka twĩke maũndũ tũrendaga tũkĩĩruta nĩgetha manyitane na kũririkana. Kũririkana kwagĩrĩirũo kũteithwo kũgerera mũtaratara wa gũcenjia ũrĩa ũmenyekaga na rĩĩtwa alkimia, ũrĩa arutani magakinya gũmenya rĩrĩa magaakarĩrĩria gwĩteithia.

Harĩ andũ a Ũrathi, gũthoma kwarĩrĩrie mĩaka 6 kana rĩrĩa andũ macio meciragia atĩ nĩmathiĩte na mbere na ũũgĩ; harĩ andũ a Ũrĩa wa Irathĩro, makinya Indũ, gĩthomo kĩambagĩrĩria kuuma nda; harĩ andũ a Gnostiki kuuma wendo-inĩ, nĩguo, mbere ya gũciarũo.

Gĩthomo kĩa ihinda rĩrĩa rĩũkĩte gĩgaakorũo na mathomo meerĩ: rĩa mbere rĩgaakorũo rĩkarũngwo nĩ aciari na rĩa kerĩ nĩ arutani. Gĩthomo kĩa ihinda rĩrĩa rĩũkĩte nĩgĩgaateithia arutani kũmenya ũũgĩ ũrĩa mwega wa kwĩruta gũtuĩka aciari. Mũtumia akenĩtie kũgitĩrũo, kũteithũo, nĩ ũndũ ũcio kaĩrĩtu nĩkanyitaga mũno kũrĩ ithe rĩrĩa karĩ kanini tondũ kamũkora arĩ mũgũthi mũno; mũrũrũme akenĩtie wendo, kũgitĩrũo, kũkenio, nĩ ũndũ ũcio mũrũrũme nĩanyitaga mũno kũrĩ nyina tondũ wa ũndũ ũcio wa ndũire. Thutha ũcio, rĩrĩa maũndũ macenjaga harĩ o ũmwe, mũtumia atharagia ũndũ ũrĩa mwega kana o na mũthuuri ũrĩa ũmwendete, rĩrĩa nĩwe waagĩrĩirũo kũheana wendo, na, mũthuuri atharagia mũtumia ũrĩa ũrĩ na mĩhĩĩrĩga kana ũrĩa ũrĩ na wĩra; harĩ angĩ ũndũ ũrĩa ũmĩte mbere nĩ ũthiũ na mĩĩrĩ ya mwĩrĩ harĩ maũndũ mao.

Nĩ kũgeega kuona mabuku ma gũthoma, ibuku rĩngĩ na ibũrũri ngiri, ũrĩa mũndũ wandĩki arakũũria kũgerera andĩko nĩgetha arutwo marĩrute tondũ wa kũririkana, kũririkana kũrĩa kũtarĩ kwĩhokeka nĩko kwĩkĩragwo ũũgĩ ũrĩa anyinyi marutaga na kĩyo kĩngĩ, gĩthomo kĩu gĩa gũtaarĩria kĩũmbĩrũo kĩmatheithagia kũgwatĩra ũtũũro rĩrĩa marathiũra gũthoma, no matarĩ ũũgĩ ũrĩĩna wa ũtũũro ũrĩa magaatuũra, mathiaga kũu marĩ athĩĩĩ, o na matitarutirũo ũrĩa mangĩciarana na njĩra ya gũtũũria, gĩthomo kĩu gĩkarũngwo nĩ andũ arĩa aaganu thĩinĩ wa ũthahũku.

Kwagĩrĩirũo mũnyinyi ataũkĩrũo atĩ mbegũ ĩrĩa itukanĩtie mwĩrĩ wa mũndũ, nĩyo ũndũ ũrĩa mũnene wa ũtũũro wa mũndũ (mũthemba), nĩ mbathari nĩ ũndũ ũcio gũtũmĩra kũrĩ kwega gwaĩĩhĩtũkia ndũũrĩ yayo. Thĩinĩ wa gĩthathĩ kĩa Kanitha Katholiki hostia ĩgitagwo thĩinĩ wa Sagrario na gĩtĩo kĩnene ta ũndũ ũrĩa ũrũgamĩtie mwĩrĩ wa Kristo, mũtaratara ũcio Mũtheru; ũũmbĩrũo na mbegũ ya ngano. Thĩinĩ wa gĩthathĩ kĩrĩ muoyo, nĩguo, mwĩrĩ witũ wa kĩĩmwĩrĩ, mbegũ itũ yũũraga handũ ha hostia ĩrĩa theru ya ũkristo ĩrĩa ĩrũmagĩrĩra Kristo ũrĩa warĩ kuo; thĩinĩ wa mbegũ itũ tũgitaga Kristo thĩinĩ wa kĩndũ kĩo arĩa tũrũmagĩrĩra Kristo ũrĩa ũrĩ muoyo ũrĩa ũtũũraga na ũgatetema thĩinĩ mũno wa mbegũ itũ.

Na wendi mũnene tũkora atĩ andũ a gĩthomo arĩa marĩ na ũmenyo wa mĩmera ĩrĩa iteithagia andũ, marutaniirie andũ a mĩũnda kũgitĩra mbegũ ĩrĩa mathagarĩria thĩinĩ wa mĩgũnda, tũkora atĩ nĩmathiĩte na mbere na ũiganu wa mbegũ nĩgetha matukanĩtie mĩhĩĩga mĩega, magĩtagwo thĩinĩ wa silos nene ũiganu wa ngano, nĩgetha mbegũ itikathũkĩke iria maatuĩkĩtie na kĩyo kĩngĩ. Tũkora ũrĩa andũ arutani a nyamũ, arĩa marĩ na ũmenyo wa ũtũũro wa nyamũ, nĩmatuĩkĩtie kũtukanĩria nyamũ kana andũ arĩa amĩĩme mbegũ ĩrĩa ikũũra mĩrongo ĩana yenda gũkũũrana na nyama, ũrĩa ũmenyithagia atĩ nĩ mbegũ ĩrĩa itukanĩtie, kĩo kĩa goro ũcio mũnene. Nĩ ũcokanĩri wa ũũgĩ, arĩa marĩ na ũmenyo wa mũthemba wa andũ, matiĩtũmenya kĩĩndũ kĩgiĩ gwĩteithia mbegũ; twaranaga na ũrũaru kũringana na kuuga na tũmenyithie andũ arĩa thomagĩrĩra atĩ mbegũ ya andũ nĩyo ĩhũthũ mũno gwĩteithũo, kũgerera gũtũmĩra irio ithatũ cia mũhaka: kũgerera kĩrĩa twĩciragia, kĩrĩa tũhembũrũkagĩria na kĩrĩa tũrĩaga. Angĩkorũo twĩciragia o ũhoro, thĩinĩ wa maũndũ matarĩ na ũndũ, matarĩ na bata nĩ ũguo mbegũ ĩrĩa tũtukanĩtie tondũ gwĩciria nĩ ũndũ wa bata harĩ gũtukanĩria kũu. Mũnyinyi ũrĩa ũthomaga nĩ mũthingu kuuma harĩ ũrĩa ũtarĩ na gĩthomo thĩinĩ wa ũndũ ũrĩa ũroonekaga na ũrĩa ũrĩ ho, gũthiĩ na mbere thĩinĩ wa ũndũ wa mũndũ; ũndũ wa gũhembũrũkagĩria njohi thĩinĩ wa mĩkawa na nyũmba cia njohi, cindĩria ũtũũro wa andũ arĩa makagĩrĩria handũ hau: Andũ arĩa marĩaga makeke, ngũrũe, njohi, ũcũũtha, njohi, na irio ingĩ iria ciunjagia wendi, matũũraga ũtũũro ũrĩa ũcunjagia wendo ũrĩa ũmatwaraga kũnyitanĩra.

Nyamũ ciothe ĩrĩa ciyũkĩraga nĩ mũhũmũ: ndigiri, ngũrũe, mbũri na o na nyoni cia nyũmba o na gũtuĩka nĩ nyoni, ta ndatwa ya nyũmba. No kũiganĩrio gũtũũka gũkĩrĩ hĩndĩria ĩrĩa ĩrĩ gatagatĩ ka arĩa miũtũki na arĩa andũ matũũraga ũtana ta ũndũ wa kũmanatha nĩgetha mathiĩrũo, tangĩkai na maũndũ marĩa mathũkagia wa mbarathi ya ngororo na mbarathi ya kũgua mũrigo, gatagatĩ ka ndaarwa cia kũrũĩra na andũ arĩa amĩĩme mbegũ arĩa marathii kũgerera nyũmba ya ngathĩti, ngũrũe ndĩĩme mbegũ, o na thĩinĩ wa nyamũ nini ta mbĩa ĩrĩa ĩrĩ na wendi mũnene na hĩndĩ ciothe ũndũ wayo ũgakora ũrĩ ũrĩĩku, ũndũ ũmwe ũthiĩrũo thĩinĩ wa mũthuuri mũũtũki ũrĩa ũhuragĩria mũhũmũ wake na mĩtaratarĩro mĩega. Rĩrĩa mũndũ atuĩkaga ũtana, ũtheru na mũtheru, thĩinĩ wa gwĩciria, ndũmĩ na wĩra, agacokia ũnyinyi ũrĩa watĩtĩkĩtie, akagĩa ũthaka mwĩrĩ na ngoro na mwĩrĩ wake ndũgetaga mũhũmũ.

Ũiganu ũcio wa mathomo ma mbere ya gũciarũo ũthiaga atĩa? Ũndũ ũyũ ũcokekaga gatagatĩ ka arũmĩrĩri a ũtana, nĩguo, matitĩtĩkĩtie mbegũ yao thĩinĩ wa ũthahũku na gĩkeno kĩa ihinda, ũguo: Arũme na atumia menda kũheana mwĩrĩ harĩ mũndũ mwerũ, makĩnyitanĩra na makĩhoya Kĩũrũkĩra mathiĩrũo nĩ ũndũ wa gũtũũka kwa kũgĩa mĩĩrĩ, thutha ũcio thĩinĩ wa ũndũ wa gũtũũraga wendo matũũraga marĩ akenu na marĩ a gĩathĩ, magatũmĩra ihinda rĩrĩa kĩũmbe kĩrĩ kĩega mũno, ta ũndũ andũ a mĩũnda matũmĩraga nĩgetha makũũnge, matũmĩraga mũtaratara wa gũcenjia alkimia magĩkũngana ta mũthuuri na mũtumia, ũrĩa ũrekereria kũhurũka kwa espermatozoide ĩrĩa ĩrĩ na hinya na nyararĩ, ĩteithĩtio nĩ mĩtaratara ĩrĩa ĩĩĩkĩrũo mbere na yakinyĩra kũgerera njĩra ĩno gũtũũka kwa gũkũmbũra kĩa ũtheru, hĩndĩ ĩrĩa mũtumia amenya atĩ arĩ nda, athikanĩria na mũthuuri, nĩguo, ũtũũro wa gũkũngana ũthiũraga, ũndũ ũyũ waagĩrĩirũo gwĩkwo na ũhũthũ nĩ mũthuuri ũrĩa ũrĩ mũtana tondũ e yũũrĩĩe na kĩheo na hinya ciukaga kũũru, na njĩra ciothe ũtuĩkia ũtũũro wao atumia akenu nĩgetha matakene kũgerera kũnyong’orera kana maũndũ mataũkĩtio nĩ tondũ maũndũ macio mothe matũũmũkaga harĩ kĩnyamũ kĩrĩa kĩakorũo gĩgĩkũmbũrũo, angĩkorũo ũndũ ũyũ ũtũũmũkagia ũũru gũtĩkorũo gũkũngana kũrĩa kũrĩ ũcunjia wendo kũrĩa andũ mataakũmbũrũo ndũmĩ ĩyo? Ũrĩa ũheana ũndũ andũ anyinyi aingĩ mokĩrũo nĩ wendi mũĩkũ thĩinĩ wa ũnyinyi wao na mamũtindĩria anyina ao thĩinĩ wa njĩra ĩrĩa ĩgakũũka.

Nyina amenya atĩ arĩ kũheana ũtũũro harĩ mũndũ mwerũ ũrĩa ũgitaga thĩinĩ wa Gĩthathĩ Gĩake kĩrĩ Muoyo, ta itwe rĩa goro, amũheaga na mahoya make na gwĩciria taratara mĩega ĩrĩa ĩgaatũũria gĩũmbe gĩkĩo kĩerũ, thutha ũcio kũũka gũtũũka kwa gũciarũo gũtarĩ ũru; thĩinĩ wa njĩra ĩhũthũ na ya ndũire ya gĩathĩ harĩ aciari ao. Arũme na atumia magitaga irio ĩrĩa ikoragwo ĩĩgatĩria thĩinĩ wa mathũa mĩrongo ĩna nginya nĩkũgĩe na handũ hakuo matiri karũgũĩĩte harĩ mũndũ mwerũ, mũthuuri amenyete atĩ harĩ mũtumia ũrĩa ũreraga mwana waagĩrĩirũo kũkenio na kũtanĩrũo, na ngwati theru tondũ ũiganu wothe ũrĩa ũcunjagia wendo thĩinĩ wa mĩĩrĩ ya nyina na ũũka kũnyitana thĩinĩ wa mirera handũ ĩrĩa nyamũ ĩrorete ĩgaathiiharĩria, mwana wa ngoro yake, mũtumia ũrĩa wendete kũhũthĩra ndũmĩ ĩno agakora atĩ gũthũka kwa gũtwara nyamo kũmanaga nĩ ũndũ wa kuo. Handũ harĩ ũtana harĩ wendo na wathĩki, ciana ikagũũka thĩinĩ wa njĩra ya ndũire na ũru wothe ũkamananga, ũguo nĩguo gĩthomo kĩĩ kĩa mwanya kĩambĩrĩria nĩ ũndũ wa kũhaarĩria ũndũ wa mũndũ mwerũ ũrĩa agathiĩ kũrĩ karati na kũmenyithia atĩ nĩgakũũrũo kũrũmagĩrĩra gĩthomo kĩrĩa gĩgamũrekereria kũgũrana na thutha ũcio angĩgwatĩra njera.

Thĩinĩ wa mĩaka 7 ya mbere mwana nĩatuĩkaga ũndũ wake, nĩ ũndũ ũcio nĩwa bata ta mĩĩzi ya kũmbũrũo na kĩrĩa kĩĩrĩkagwo kũuma harĩ mũndũ ũũkĩte thĩinĩ wa mĩtaratara ya gũkũũka nĩ kĩndũ andũ matarĩ o na kũririkania. Ũũgĩ nĩ gĩtonga kĩa Ser, twagĩrĩirũo kũmenya Ser.

Mũndũ Mwega ndangĩmenya Ũrĩa Ũmwe tondũ Ũrĩa Ũmwe ndũĩ nda na ihinda na Mũndũ Mwega ee.

Gwĩtigĩra na ũrũaru nĩkũũragaga ũndũ wa gũtinda ũtheru. Ũndũ wa gũtinda nĩ Mũũmbi, ũrũaru nĩ mũũragi.

Gũthĩĩrũria ciothe na gwĩciria, tũkaigua ũmenyo ũrĩa ũtĩtĩkĩtie.

Ũrĩa Ũmwe nĩ ũndũ ũtarĩ menyo kuuma thutha gwa thutha, ndũĩ kũnyitana na kĩrĩa ũndũ ũmwe ekũmbũra kana ndekũmbũra; Ũrĩa Ũmwe nĩ ũndũ wa gũkora, gũtũũra, gũtaũkĩrũo.

JULIO MEDINA VIZCAÍNO S. S. S.