Miono Mitatu

Kũũndũ kwonthe kũrĩ na njama cia ũũgĩ itarĩ na mwerekere mwega na ikarĩ na thĩna nĩ ũndũ wa kwaga kwĩtĩkia maũndũ.

Ĩĩ, thĩna ĩyo ĩkũmĩria ya kwaga kwĩtĩkia maũndũ nĩ ĩkũmĩirie mĩĩtĩ ya andũ mũno kuuma karine ya 18.

Mbere ya karine ĩyo, kĩũngo kĩrĩa kĩagwatĩkaga kana kĩrĩa gĩthiĩnagio, kĩrĩa kĩrĩ hakuhĩ na mũũngo wa Spain, kĩonĩkaga na kĩagwatĩkaga hĩndĩ ciothe.

Gũtirĩ nganja atĩ kĩũngo kĩu kĩrĩ thĩinĩ wa mũtaratara wa kana. Kũrĩ na ng’ano nyingĩ mũno ĩĩgiĩ kĩũngo kĩu gĩa kĩhĩndĩ.

Thutha wa karine ya 18, kĩũngo kĩu gĩtuĩkire kĩagĩkonekana tene na tene, gũtirĩ mũndũ ũĩ kĩrĩa gĩkĩonire.

Mahinda ma Mũthamaki Arthur na matharaita ma meza rĩrĩa rĩngĩũmbũrũkĩrie, maũndũ ma kĩĩveti nĩ moonĩkaga kũndũ guothe, magĩtonyera mũno thĩinĩ wa riera ritũ rĩa mwĩrĩ.

Kũrĩ na ng’ano nyingĩ ĩĩgiĩ ngoma, kĩratina, na tũndũgũ gĩtũmũraga mũno bũrũri-inĩ wa Ireland; o na gũtuĩka, maũndũ macio mothe mathaka, ũthaka ũcio wothe wa kĩĩo gĩa thĩ, matikĩonekana nĩ andũ tondũ wa ũũgĩ wa njama cia ũũgĩ na kũkũra kũrĩa gũtagĩrĩire kwa Ego ya nyamũ.

Ũmũthĩ, ũũgĩ ũcio ũthethaga maũndũ macio mothe, matimakĩtĩkia o na gũtuĩka gĩthĩĩinĩ matikĩneana gĩkeno.

Angĩkorũo andũ nĩ mangĩathireire atĩ tũrĩ na mĩĩtĩ ĩtatũ, ũngĩrĩrĩa kũrĩa kũngĩathuũkĩire, no kwoguo mangĩetĩkirie gũthomera maũndũ macio.

Nĩ kĩũũru atĩ kũmenya kũrĩa kũtekũmenya, kũrĩa kwĩ mũtambo thĩinĩ wa gũthoma kwao kwĩra, matina hĩndĩ ya gũthomera maũndũ maitũ na ũtheru.

Andũ acio acũũni nĩ meekũũndea, nĩ meeyendeanie na ũũgĩ wa mũtwe wa ũtũũra, macũũnia atĩ marathiĩ na njĩra ĩrĩa yagĩrĩire na matimakũũria o na hanini atĩ nĩ marĩ njĩra ĩrĩa ĩtekũgĩa na kũrĩ.

Nĩ ũndũ wa ũhoro wa ma nĩtũbĩrie atĩ kĩrĩra, tũrĩ na mĩĩtĩ ĩtatũ.

Mũtĩa wa mbere no twĩtĩrĩrie na tũũkeetĩrĩrie Mũtwe wa Kũigua, mũtĩa wa kerĩ nĩ tũkamũbatithia na rĩĩtwa rĩa Mũtwe wa Gatagatĩ. Mũtwe wa gatatũ nĩ tũkeetĩrĩrie Mũtwe wa Gĩthĩinĩ.

Rekei rĩu thĩĩne gũthomere mũtwe ũmwe ũmwe wa mĩĩtĩ ĩĩĩ ĩyo na njĩra ya ũtheru.

Hakũrĩ nganja, Mũtwe wa Kũigua ũthondekaga mĩtũũkĩ yayo ya kũiganĩra kũgerera kũigua kwa mwĩrĩ kũrĩa kwĩ mũhanda.

Ũndũ-inĩ ũcio, Mũtwe wa Kũigua nĩ mũhinya mũno na wa mwĩrĩ, gũtirĩ kĩndũ ũngĩtĩkia kĩtarĩ kĩoonĩkĩtie kĩgera-inĩ.

O ũndũ gwothe mĩtũũkĩ ya Mũtwe wa Kũigua ĩĩ na mũthingi wa ũhoro wa kũigua kwa mwĩrĩ kũrĩa kwĩ mũhanda, gũtirĩ nganja atĩ gũtirĩ kĩndũ ũngĩĩĩgiĩ ũhoro wa ma, ũhoro wa ma, maũndũ ma nduma ma muoyo na gĩkuũ, ũhoro wa kĩĩo na roho, na ingĩ.

Njama cia ũũgĩ, irĩ thĩinĩ wa kũigua kwa mwĩrĩ kũrĩa kwĩ mũhanda na imekũmĩrio thĩinĩ wa mĩtũũkĩ ya mũtwe wa kũigua, mathomo maitũ ma gĩkuũrũ nĩ ma gĩkũũĩria kwoguo.

Thĩinĩ wa ũgĩ wa kũrĩ na kũtekũrĩ na ũgĩ, thĩinĩ wa gĩthĩna gĩa gĩkũũĩria, nĩ marĩ na ũgĩ nĩ ũndũ marĩ na ũndũ ũthũkũmĩĩria thĩinĩ wa kũigua kwa mwĩrĩ kũrĩa kwĩ mũhanda. Mũtwe wa kũigua ũngĩtĩkia atĩa kĩndũ kĩtarĩ kĩũiguike?

Angĩkorũo ũhoro wa kũigua gũtũmĩra ta gĩthondeki kĩa maũndũ mothe ma Mũtwe wa Kũigua, no mwega atĩ maũndũ ma kũigua.

Mũtwe wa Gatagatĩ nĩ ũkũũrania, o na gũtuĩka ndũĩ kĩndũ o kĩrĩa kĩrĩkũ, ũrekera kũtĩkia na no gwĩka ũguo.

Mũtwe-inĩ wa Gatagatĩ kũrĩ na tĩĩo cia gĩthĩĩni, mawatho matagĩtindĩke, na ingĩ.

Mũtwe wa Gĩthĩinĩ nĩ wa bata nĩ ũndũ wa kwĩĩmena na kwĩgĩĩra ũhoro wa ma.

Hakũrĩ nganja, Mũtwe wa Gĩthĩinĩ ũthondekaga mĩtũũkĩ yayo ya kũiganĩra na ũhoro ũthondekio nĩ ũmenyo ũrĩa mũthaka wa Mũũmbi.

Hakũrĩ nganja, ũmenyo ũngĩthĩĩna na kwĩgĩĩra ũhoro wa ma. Gũtirĩ nganja atĩ ũmenyo ũĩ ũhoro wa ma.

O na gũtuĩka, nĩ ũndũ wa kuonĩka ũmenyo ũbataraga mũgatagatĩri, kĩndũ kĩa gwĩka na kĩo na ũcio wĩthiĩna wake nĩ Mũtwe wa Gĩthĩinĩ.

Ũmenyo nĩ ũĩ ũhoro wa ma wa maũndũ ma kĩĩveti mothe na kũgerera Mũtwe wa Gĩthĩinĩ ũngĩmaonĩkia.

Kũhingũra Mũtwe wa Gĩthĩinĩ no gũkorũo kũronania nĩ ũndũ wa kũruta thĩinĩ wa thĩ ya nganja na gũtekũmenya.

Ũũ nĩ kuuga atĩ o kũhingũra Mũtwe wa Gĩthĩinĩ kwĩciaragwo kwĩtĩkia kũrĩa kũrĩ mũoyo thĩinĩ wa mũndũ.

Kũũra ũndũ ũcio kuuma nduma ĩngĩ, nĩtũkũũga atĩ kwaga kwĩtĩkia maũndũ nĩ kĩonania kĩĩgiĩ kwaga kũmenya. Gũtirĩ nganja atĩ kũmenya kũrĩa gũtekũmenya nĩ ũndũ wa kwaga kwĩtĩkia maũndũ.

Kwĩtĩkia nĩ kũona ũhoro wa ma, ũũgĩ wa mũthingi; kwĩgĩĩra kĩrĩa kĩrĩ mũhaka na mwĩrĩ, matendĩ, na mũtwe.

Kũrĩkĩria gatagatĩ ka kwĩtĩkia na kũmenya. Ũmenyo wĩkagĩrĩrio thĩinĩ wa Mũtwe wa Gatagatĩ, kwĩtĩkia nĩ kĩonania kĩa Mũtwe wa Gĩthĩinĩ.

Nĩ kĩũũru atĩ gũtũmagĩrĩrio gũthomora kũmenya na kwĩtĩkia. O na gũtuĩka gũtagĩrĩire, nĩtũkarũũria atĩ “MŨNDŨ ŨRĨ NA KWĨTĨKIA KWA MA NDABATARA GŨMENYA”.

Nĩ ũndũ kwĩtĩkia gwa ma nĩ ũũgĩ mũrũmu, kũmenya na ũtheru, kwĩgĩĩra na ũtheru.

Nĩ kũriĩ nĩ ũndũ wa makarine nyingĩ nĩ kũrĩ na gũthomora kwĩtĩkia na kũmenya na rĩu gũthĩĩa wĩra mũnene gũthondekera andũ atĩ kwĩtĩkia nĩ ũũgĩ wa ma na gũtirĩ hĩndĩ ũmenyo wa ũtũũra.

Ũndũ wa Mũtwe wa Gĩthĩinĩ kwĩgiĩ kwĩtĩkia maũndũ ũrĩ na hinya gĩa mwĩĩ wake ũhoro wothe ũcio mũnene wa ũũgĩ ũrĩa wĩ thĩinĩ wa ũmenyo.

Mũndũ ũhingũrĩtie Mũtwe wa Gĩthĩinĩ aikaraga kũririkana muoyo wake kũrĩa gũthiĩte, ũĩ maũndũ ma nduma ma muoyo na gĩkuũ, ti nĩ ũndũ wa kĩrĩa athomere kana atekwĩthoma, ti nĩ ũndũ wa kĩrĩa mũndũ ũngĩ abirie kana atekwĩa, ti nĩ ũndũ wa kĩrĩa twĩtĩkĩtie kana tũtekũtĩkia, no nĩ ũndũ wa kwĩgĩĩra na ũtheru, gwa ma, gwa kũmakania.

Ũũ ndũkenagia Mũtwe wa Kũigua, ndũngĩkĩtĩkia nĩ ũndũ ũthiĩte kuuma thĩinĩ wa gĩthĩina kĩawo, gũtirĩ kĩndũ gĩa gũthiĩ na kũigua kwa mwĩrĩ kũrĩa kwĩ mũhanda, nĩ kĩndũ kĩthĩĩte kuuma mĩtũũkĩ yayo ya kũiganĩra, kĩrĩa twarutire thĩinĩ wa cukuru, kĩrĩa twaruta thĩinĩ wa mabuku matiganĩte, na ingĩ, na ingĩ, na ingĩ.

Ũũ tũrabĩria ndũngĩtĩkĩrwo nĩ Mũtwe wa Gatagatĩ nĩ ũndũ wa gũtagwo nĩ ũmenyo wawo, gũtĩĩria kĩrĩa arutani awo a gĩthĩĩni maarutire kũririkana, na ingĩ.

Jesu Mũnene Kabir awĩrire arũmĩrĩri ake ekuuga: “Mũkĩĩgĩre nĩ gĩthami kĩa Asadukai na gĩthami kĩa Afarisai”.

Nĩ kũũneana atĩ Jesu Kristo na kĩgera gĩkĩ nĩ aaregereirie kũruta kwa Asadukai a kĩĩmwĩrĩ na Afarisai a kĩgũgũithia.

Kũruta kwa Asadukai kũrĩ thĩinĩ wa Mũtwe wa Kũigua, nĩ kũruta kwa kũigua kũrĩa kwĩ mũhano.

Kũruta kwa Afarisai kũrĩ thĩinĩ wa Mũtwe wa Gatagatĩ, ũũ gũtegũtindĩka, gũtateũmba.

Nĩ ũũneana atĩ Afarisai methuuraga kũthiĩ marathũ-inĩ maao nĩ ũndũ wa kũrũũrio atĩ nĩ andũ ega, nĩ ũndũ wa kuonekana andũ angĩ, no matirikĩĩra wĩra ĩĩgiĩ ithuothe.

Gũtirĩ kũhoteka kũhingũra Mũtwe wa Gĩthĩinĩ angĩkorũo tũtiaruta kũthugũtha ũũgĩ.

Hakũrĩ nganja angĩkorũo mũndũ nĩ aambĩrĩirie kwĩĩona ethũĩ nĩ kĩonania atĩ nĩ aambĩrĩirie kũthugũtha ũũgĩ.

O na kũrĩ ũguo mũndũ ndetĩkĩrĩre ũhoro wa Psikoloji yake na kũhoteka kwa kũgũthũkana na kũna, hakũrĩ nganja ndetĩkĩre kũbatara kwĩĩona ũũgĩ.

Rĩrĩa mũndũ etĩkĩra kũruta kwa andũ aingĩ na agathĩĩra kũbatara kwa kũnyũragania aai matiganĩte arĩ thĩinĩ wa mũĩtĩ wake nĩ ũndũ wa kũgitĩra ũmenyo, ũũgĩ, hakũrĩ nganja kuuma ũhoro na gũtirĩ na gitĩ, ũambĩrĩria kwĩĩona ũũgĩ.

Kuonania kũnyũragania kwa maũndũ matarĩ mega marĩa tũkwĩga thĩinĩ wa mũĩtĩ maitũ gĩthondekaga gũhingũra kwa Mũtwe wa Gĩthĩinĩ.

Ũũ mothe no kuuga atĩ kũhingũra gũkuugĩte gũthondeka na njĩra ndĩa, kũrĩa tũgathiĩ tũkinyũũrania maũndũ matarĩ mega tũkwĩga thĩinĩ wa mũĩtĩ maitũ.

Mũndũ ũnyũũraniĩtie maũndũ matarĩ mega kũũnĩka thĩinĩ na kũna, no ũngĩkorũo ahũngũrĩirie mũtwe wake wa thĩinĩ na kũna.

Mũndũ ũũ no agatũũre na kwĩtĩkia gwa kũna. Rĩu nĩ mũkaathĩĩra ciugo cia Kristo rĩrĩa aaugĩte: “Angĩkorũo mũĩ na kwĩtĩkia ta kaũndũ ka haradali mũningĩgukĩria mĩrĩma”.