Nchi Iria Cia Nduuru

Kinya gĩtarĩ nganja, kũmenya mwanya waku wega, no nginya ũthuurane wega gatagatĩ ka maũndũ marĩa matũkũrania na ũũgĩ wetu.

No nginya twĩrũmie gũũkĩrwa kũrĩa tũrĩ riita rĩu, kwĩgiĩ ũũgĩ wetu na ũrĩa kĩndũ kĩrĩa gĩtũkũrania gĩtariĩ. Ũtũũro nĩ mũtaratara wa maũndũ marĩa marathũkũmagĩrwa thĩna wa mahinda na handũ…

Mũndũ aaugire atĩ: “Ũtũũro nĩ mũnyororo wa mathĩna mũndũ arĩ naguo ngoro-inĩ yake…” O mũndũ nĩ mũthekanĩrĩria gũciiria ũrĩa ekwenda; niĩ ndĩciiria atĩ thutha wa ũkeno mũhũthũ wa ihinda, gũthiĩ kuo nĩ gũcanjarũka na wĩra mũũru… O kĩndũ kĩrĩ na njũng’wa yagĩo, na ũũgĩ wetu nĩ ngũrani; gĩkĩ nĩ kĩa ma, gĩtingĩkanwo…

Hatarĩ nganja wĩra wa thĩinĩ wĩgiĩ ithuĩ ũgũthiĩ ũtarĩ wa kũruga igũrũ wa ũrĩa ũũgĩ wetu ũtariĩ… Gũtirĩ mũndũ ũngĩkanire atĩ twĩ naguo mathĩna maingĩ na tũrĩ na mĩtĩũrĩre mĩũru… Angĩkorũo nĩ twendete gũcenjia na ma, no nginya tũcenjie mĩtĩũrĩre ĩyo mĩũru ya ũũgĩ wetu na ihenya.

Kũcenjia mĩtĩũrĩre ĩyo mĩũru nĩkũũmaga gũcenjia kũrĩa kũiganĩte harĩ ũtũũro wa mĩtugo… Rĩrĩa mũndũ arekĩra ngoro gũthũkũma ũrĩa ũtaiganĩte, maũndũ macũũru matimũhũũra o rĩu…

Tũrauga ũndũ ũrĩa ũngĩthũkũmagĩrwa no rĩrĩa ũrekwĩonera, na ũkĩigua na ma harĩ maũndũ marĩa marathũkũmika… Ũrĩa ũtarĩrekĩra ngoro gũthũkũma gĩthiĩ nĩ ngombo ya kĩrĩra; nĩ ta gĩthabũ kĩrĩ gatagatĩ ka maaĩ manene ma ithũng’ũ.

Maũndũ nĩ macenjaga o na gũthiĩ na mbere na njĩra ngũrani ngũrani; matũũka o na thutha wa ũngĩ, nĩ ũũgĩ… Hatarĩ nganja kũrĩ na maũndũ mega na macũũru; maũndũ mangĩ nĩ magakorũo mega kũraĩka mangĩ… Kũcenjia maũndũ mamwe nĩ kũhotekete; kũcenjia macokio, kũcenjia mĩtĩguo, na ingĩ, hatarĩ nganja nĩ kũrĩ gatagatĩ ka ũrĩa gũthoteka.

No kũrĩ na mĩtĩguo ĩrĩa ya ma itingĩcenjagwo; harĩ mĩtĩguo ĩyo no nginya ũkĩĩtĩkĩre, o na gũtuĩka mangĩ nĩ ũũgĩ mũũru na nĩ kũrĩ na ruo… Hatarĩ nganja ruo rũrathira rĩrĩa tũtatĩĩtĩkanĩrie na thĩna ũrĩa ũrĩũkĩte.

No nginya tũtue atĩ ũtũũro nĩ mũtaratara wa ũũgĩ wetu; thitima ya ma ya ũtũũro witũ nĩ yũmbĩtwo nĩ ũũgĩ ũcio wothe… Rĩrĩa tũrecũũrania ũtũũro witũ wothe, no twĩone na maitũ ta ithuĩ mĩtĩguo mĩingĩ mĩũru nĩ ĩĩtĩkanĩte gũkorũo nĩ ũndũ wa ũũgĩ mũũru…

Alejandro Magno, o na gũtuĩka aatuĩkaga mũrugarũ mũno, nĩ aarehire gũthiĩ na mbere harĩ mĩtugo mĩũru ĩrĩa ĩmũũrire… Francisco wa mbere aakuire nĩ ũndũ wa ũĩgũ mũũru ũrĩa mũũru mũno, ũrĩa thitima ĩrĩrũmagĩrĩra o rĩu… Rĩrĩa Marat oragirũo nĩ mũtumia ũmwe mũũru, aakuaga nĩ kũgorgoma na ũiru, eekwĩtĩkia atĩ nĩ mwega mũno…

Atumia a Parque de los Ciervos hatarĩ nganja nĩ mathiiririe hinya wothe wa mũndũ ũcio mũũru mũno ũrĩa wĩtagwo Luis XV. Andũ aingĩ nĩ makuaga nĩ ũndũ wa gũkũria, thina na ũiru, ithuĩ ũcio nĩ ũĩkaine nĩ ndagĩtarĩ.

Rĩrĩa kwenda kwitũ gũkũũmĩĩrĩria na njĩra ĩtarĩ ĩrĩo, tũratuĩka atongoria a kũrĩ mũciara wa andũ akuũ kana gĩthĩĩra… Otelo nĩ ũndũ wa ũiru atuĩkire mũũragani na nĩ gĩthũkũĩ kĩiyũĩtwo nĩ andũ atekũmenya.