Kwĩmenyithia Mwene

Kwĩmenya wega na kwĩrora nĩnjĩra ĩrĩa njũru ya gũcenjia mũndũ na njĩra nene.

Kwĩmenya na kwĩrora nĩ ngũrani. Aingi makoraga marĩ kũũranĩithia kwĩrora na kwĩmenya. Twĩmenya atĩ twĩikarĩte gĩtĩ-inĩ thĩinĩ wa mũromo, ĩndĩ gĩkĩ gĩtirĩ kuuga atĩ twĩroraga kĩgĩtĩ kĩu.

Twĩmenya atĩ hĩndĩ ĩmwe tũkoraga tũrĩ mũĩkaro ũta mũiganu, hihi tũrĩ na thĩna kana tũrĩ na maũndũ matũũmĩĩte mũno kana tũrĩ na gwĩtangaĩka kana tũrĩ na ngonga, na tũũ, ĩndĩ gĩkĩ gĩtirĩ kuuga atĩ twĩkĩroraga.

We wĩyukagia ũthũgũ kana ũkeete mũndũ? Nĩkĩ? Ũkũuga atĩ nĩũmũmenya mũndũ ũcio… Rekei! Mũrora, kwĩmenya gũtirĩ kwĩrora; ndũkaanangane kwĩmenya na kwĩrora…

Kwĩrora kũrĩa gũkũũraga na nguvu kĩndũ kĩmwe thĩinĩ wa igana nĩnjĩra ya gũcenjia mũndũ, rĩrĩa kwĩmenya, gũtarĩ na hinya, gũtĩrĩ.

Na kwĩmena gũtirĩ gũkũũra. Gũkũũra kũrĩa kwĩrĩgĩrĩĩte thĩinĩ wakwa, kũrĩa gũgũthiĩkĩra thĩinĩ witũ, nĩ kĩndũ kĩiganu, kĩa nguvu…

Harĩ mũndũ ũrĩa ũrĩ na ũthũgũ nake tu, nĩ tondũ nĩtũrenda na hĩndĩ nyingĩ hatarĩ na kĩrando, mũndũ nĩ amenyaga mĩĩciria mĩingĩ ĩrĩa yũmbũrũkaga thĩinĩ wa kĩongo, kĩama kĩa marũũga marũũgagĩra na gwĩtangaĩka thĩinĩ wakwa, kĩrĩa marũũgagĩra, maũndũ matarĩ mega marĩa mathũũraga thĩinĩ witũ, gĩtĩĩo kĩa gĩcũthĩ kĩa maũndũ macio gũtiga thĩinĩ wa ngoro citũ, na tũũ, na tũũ, na tũũ.

Ũũmbi-inĩ tũrĩ kũũmenya atĩ thĩinĩ tũratendeeka mũno mũndũ ũrĩa tũrĩ na ũthũgũ nake.

Ĩndĩ nĩgetha kwona macio mothe nĩ kwagĩrĩire gũkũũra kũrĩa kwĩrĩgĩrĩĩte na mwanya thĩinĩ wa mũndũ mwene; hatarĩ gũkũũra gũtarĩ na hinya.

Gũkũũra kũrĩa kũrĩ na hinya kũũmagĩra kuuma gĩcĩndĩ-inĩ gĩa kwĩrora, rĩrĩa mĩĩciria na maũndũ marĩa mathũũraga nĩmakoragwo gĩcĩndĩ-inĩ kĩa kwĩrorwo.

Macio mothe matũtũũmaga kwĩigua atĩ kwĩmenya nĩ kĩndũ kĩtarĩ na hinya na gĩa kĩmbũrũri, na ũgarũrũku mwega harĩ kwĩrora kũrĩa gũkũũraga.

Tũtirĩ kuuga atĩ gũtirĩ kwĩrora gĩa kĩmbũrũri, ĩndĩ gũthondeka kwa kwĩrora gũtirĩ ũgũũranu na kwĩrora kwa ngoro kũrĩa tũrogana.

Kwĩciria na kwĩrora nĩ ngũrani o na cio. Mũndũ o wothe no ehane atĩ ndungata ya kwĩciria ĩgiĩ mwene nĩ ĩrĩa yothe arenda, ĩndĩ gĩkĩ gĩtirĩ kuuga atĩ ekwĩrora.

Nĩtwagĩrĩirũo nĩ kwona “Ithei” ngũrani ikĩĩrutaga, kũmĩmenya thĩinĩ wa ngoro citũ, kwĩigua atĩ thĩinĩ wa kĩrĩa kĩngĩ na kĩngĩ kũrĩ na mũigana wa gũkũũra gwitũ, kwĩrira gĩa gũcioomba, na tũũ.

Hĩndĩ ĩyo tũkaarũũga. “Ĩndĩ Ĩthĩ ĩno ĩratendeka atĩa?” “Ĩratũũgia atĩa?” “Nĩ kĩĩ ĩrenda?” “Nĩkĩ ĩrandũũmĩĩte na kĩĩndũ gĩayo kĩa kũnyĩtũka?”, “Na nginya yayo?”, Na tũũ, na tũũ, na tũũ.

Hĩndĩ ĩyo tũkoona thĩinĩ wa kĩene, ũũ njĩra ĩyo yothe ya mĩĩciria, maũndũ marĩa mathũũraga, merirĩria, kĩeha, ithomo cia ngathĩĩti, mathiko ma mũndũ mwene, maheeni manũmba, mahũũra, mahinda, maũndũ matarĩ mega, mĩĩno ya ũtherũka, mbica cia kũnyĩtũka, na tũũ, na tũũ, na tũũ.

Hĩndĩ nyingĩ mbere ya kũgona thĩinĩ wa mwanya mwega wa kũhingũkwo gatagatĩ ka ũũgĩ na kũgona twĩyukagia thĩinĩ wa kĩongo citũ marũũga ngũrani marũũgagĩra gatagatĩ kao, nĩ Ithei ngũrani irĩa ciagĩrĩirũo nĩ kũgũrũũra mahũthĩro mothe na ndũũrĩ ngũrani cia mbũri citũ nĩgetha kũĩnyiha thĩinĩ wa thĩ ĩrĩa ya molecular, “Ũndũ ũrĩa wa 5”.