X'Għandek Taħseb. Kif Taħseb.

Fid-dar tagħna u fl-iskola, il-ġenituri u l-għalliema dejjem jgħidulna x’għandna naħsbu imma qatt f’ħajjitna ma jgħallmuna KIF NAĦSBU.

Li tkun taf x’għandek taħseb huwa relattivament faċli ħafna. Il-ġenituri tagħna, l-għalliema, it-tuturi, l-awturi tal-kotba, eċċ. eċċ. eċċ. kull wieħed huwa dittatur bil-mod tiegħu, kull wieħed iridna naħsbu fid-dettami, it-talbiet, it-teoriji, il-preġudizzji tiegħu, eċċ.

Id-dittaturi tal-moħħ jabbundaw bħall-ħaxix ħażin. Hemm kullimkien tendenza perversa li jissikkjaw il-moħħ ta’ ħaddieħor, li jibbottiljawh, li jobbligawh jgħix ġewwa ċerti normi, preġudizzji, skejjel, eċċ.

L-eluf u l-miljuni ta’ DITTATURI tal-moħħ qatt ma riedu jirrispettaw il-libertà mentali ta’ ħadd. Jekk xi ħadd ma jaħsibx bħalhom, jiġi kkwalifikat bħala pervers, rinnegat, injorant, eċċ. eċċ. eċċ.

Kulħadd irid jissikka lil kulħadd, kulħadd irid jgħaffeġ il-libertà intellettwali tal-oħrajn. Ħadd ma jrid jirrispetta l-libertà tal-ħsieb ta’ ħaddieħor. Kull wieħed iħossu ĠUDIZZJALI, GĦAREF, MERAVIGLJUŻ, u jrid kif inhu naturali li l-oħrajn ikunu bħalu, li jibdluh fil-mudell tiegħu, li jaħsbu bħalu.

Sar abbuż żejjed mill-moħħ. Osserva l-KUMMERĊJANTI, u l-propaganda tagħhom permezz tal-gazzetta, ir-radju, it-televiżjoni, eċċ. eċċ. eċċ. Il-propaganda kummerċjali ssir b’mod dittatorjali! Ixtri s-sapun tali! Żraben tali! Kemm piżijiet! Kemm dollari! Ixtri issa stess! Immedjatament! Tħallihx għal għada! Irid ikun immedjatament! Eċċ. Nieqes biss li jgħidu jekk ma tobdix nissiġġuk il-ħabs, jew noqtluk.

Il-missier irid iddaħħal l-ideat tiegħu lit-tifel bil-forza u l-għalliem tal-iskola jċanfar, jikkastiga u jagħti marki baxxi jekk is-subien jew it-tfajliet ma jaċċettawx DITTATORJALMENT l-ideat tal-għalliem.

Nofs l-umanità trid tissikka l-moħħ ta’ nofs l-umanità l-oħra. Dik it-tendenza li jissikkjaw il-moħħ tal-oħrajn tispikka meta nistudjaw il-paġna sewda tal-istorja sewda.

Kullimkien eżistew u jeżistu DITTATURI TAD-DMUGĦ impenjati li jissikkjaw lill-popli. Dittaturi tad-demm li jiddettaw dak li n-nies għandhom jaħsbu. Ħażin dak! li jipprova jaħseb liberament: dak inevitabbilment imur fil-kampijiet ta’ konċentrament, is-Siberja, il-ħabs, ix-xogħol furzat, il-forka, il-fuzilament, l-eżilju, eċċ.

La l-GĦALLIEMA u l-GĦALLIEMA, la l-ĠENITURI, la l-kotba, ma jridux jgħallmu KIF TAĦSEB.

Lin-nies iħobbu jobbligaw lil ħaddieħor jaħseb skont kif jemmnu li għandu jkun u huwa ċar li kull wieħed f’dan huwa DITTATUR bil-mod tiegħu, kull wieħed jaħseb li huwa l-aħħar kelma, kull wieħed jemmen bis-sħiħ li l-oħrajn kollha għandhom jaħsbu bħalu, għax huwa l-aħjar tal-aħjar.

Ġenituri, għalliema, patruni, eċċ. eċċ. eċċ., iċanfru u jerġgħu jċanfru lis-subordinati tagħhom.

Hija tal-biża’ dik it-tendenza orribbli tal-umanità li ma tirrispettax lill-oħrajn, li tgħaffeġ il-moħħ ta’ ħaddieħor, li tikkortina, tagħlaq, tissikka, torbot il-ħsieb ta’ ħaddieħor.

Ir-raġel irid iddaħħal l-ideat tiegħu lil martu f’rasha u bil-forza, id-duttrina tiegħu, l-ideat tiegħu, eċċ. u l-mara trid tagħmel l-istess. Ħafna drabi r-raġel u l-mara jiddivorzjaw minħabba inkompatibilità ta’ ideat. Il-konjuġi ma jridux jifhmu l-ħtieġa li jirrispettaw il-libertà intellettwali ta’ ħaddieħor.

L-ebda konjuġi ma għandu d-dritt li jissikka l-moħħ ta’ konjuġi ieħor. Kull wieħed huwa fil-fatt denju ta’ rispett. Kull wieħed għandu d-dritt jaħseb kif irid, jipprofessa r-reliġjon tiegħu, jappartjeni għall-partit politiku li jrid.

It-tfal u t-tfajliet tal-iskola huma obbligati jaħsbu bil-forza f’dawn l-ideat iżda mhumiex mgħallma jimmaniġġjaw il-moħħ. Il-moħħ tat-tfal huwa teneru, elastiku, duttili u dak tal-anzjani diġà huwa iebes, fiss, bħal tafal f’forma, ma jibqax jinbidel, ma jistax jinbidel aktar. Il-moħħ tat-tfal u ż-żgħażagħ huwa suxxettibbli għal ħafna bidliet, jista’ jinbidel.

Lit-tfal u liż-żgħażagħ jistgħu jiġu mgħallma kif JAĦSEB. L-anzjani huwa diffiċli ħafna li tgħallimhom KIF JAĦSEB għax huma diġà huma kif inhuma u hekk imutu. Huwa rari ħafna li ssib fil-ħajja xi anzjan interessat li jinbidel radikalment.

Il-moħħ tan-nies huwa ffurmat mit-tfulija. Dak huwa dak li l-ġenituri u l-għalliema tal-iskola jippreferu jagħmlu. Huma jgawdu jiffurmaw il-moħħ tat-tfal u ż-żgħażagħ. Moħħ imdaħħal f’forma huwa fil-fatt moħħ ikkundizzjonat, moħħ ilsir.

Huwa meħtieġ li l-GĦALLIEMA u l-GĦALLIEMA tal-iskola jkissru l-qajd tal-moħħ. Huwa urġenti li l-għalliema jkunu jafu jidderieġu l-moħħ tat-tfal lejn il-libertà vera biex ma jħallux jissikkjaw aktar. Huwa indispensabbli li l-għalliema jgħallmu lill-istudenti KIF GĦANDU JIĠI TAĦSEB.

L-għalliema għandhom jifhmu l-ħtieġa li jgħallmu lill-istudenti t-triq tal-analiżi, il-meditazzjoni, il-komprensjoni. L-ebda persuna komprensiva ma għandha taċċetta qatt xi ħaġa b’mod dogmatiku. Huwa urġenti l-ewwel li tinvestiga. Ifhem, inkjesta, qabel taċċetta.

Fi kliem ieħor ngħidu li m’hemmx bżonn taċċetta, imma li tinvestiga, tanalizza, timmedita u tifhem. Meta l-komprensjoni tkun sħiħa, l-aċċettazzjoni hija bla bżonn.

Ma jiswa xejn li nimlew rasna b’informazzjoni intellettwali jekk meta noħorġu mill-iskola MA NAFUX NAĦSBU u Nkomplu bħala AUTOMATI ĦAJJIN, bħal magni, nirrepetu l-istess rutina tal-ġenituri, in-nanniet u l-bużnanniet tagħna, eċċ. Nirrepetu dejjem l-istess, ngħixu ħajja ta’ magni, mid-dar għall-uffiċċju u mill-uffiċċju għad-dar, niżżewġu biex insiru magni żgħar tal-produzzjoni tat-tfal, dak mhuwiex jgħix u jekk għal dak nistudjaw, u għal dak immorru l-iskola u l-kulleġġ u l-università għal għaxar jew ħmistax-il sena, aħjar ma nistudjawx.

EL MAHATMA GHANDI kien bniedem singulari ħafna. Ħafna drabi r-rgħajja protestanti poġġew fuq il-bieb tiegħu sigħat u sigħat sħaħ jissieltu biex jikkonvertuh għall-Kristjaneżmu fil-forma protestanta tiegħu. Ghandi ma aċċettax it-tagħlim tar-rgħajja, lanqas ma rrifjutah, FEHEMH, IRRISPETTAH, u dak huwa kollox. Ħafna drabi kien jgħid il-MAHATMA: “Jien Brahman, Lhudi, Kristjan, Mahometan, eċċ. eċċ. eċċ. EL MAHATMA fehem li r-reliġjonijiet kollha huma meħtieġa għax kollha jikkonservaw l-istess VALURI ETERNI.

Dak li wieħed jaċċetta jew jirrifjuta xi duttrina JEW kunċett, juri nuqqas ta’ maturità mentali. Meta nirrifjutaw jew naċċettaw xi ħaġa, huwa għax ma fhimniex. Fejn hemm FEHIM l-aċċettazzjoni jew ir-rifjut huma żejda.

Il-moħħ li jemmen, il-moħħ li ma jemminx, il-moħħ li jiddubita, huwa moħħ INJORANT. It-triq tal-GĦERF ma tikkonsistix f’Li TEMMEN jew li MA TEMMINX jew LI TQDUBITA. It-triq tal-GĦERF tikkonsisti f’Li TINVESTIGA, tanalizza, timmedita u TIPPROVA.

Il-VERITÀ hija dak li ma jafx fil-mument fil-mument. Il-verità m’għandha x’taqsam xejn ma’ dak li wieħed jemmen jew ma jemminx, lanqas maċ-ċettiċiżmu. Il-VERITÀ mhix kwistjoni li taċċetta xi ħaġa jew li tirrifjutaha. Il-VERITÀ hija kwistjoni ta’ SPERIMENTAZZJONI, esperjenza, FEHIM.

L-isforz kollu tal-GĦALLIEMA għandu fl-aħħar mill-aħħar iwassal lill-istudenti għall-ESPERJENZA ta’ dak li hu reali, ta’ dak li hu veru.

Huwa URĠENTI li l-GĦALLIEMA u l-GĦALLIEMA jabbandunaw dik it-tendenza antika u perniċjuża diretta dejjem biex JIMMUDELAW il-moħħ PLASTIKU u DUTTILI tat-tfal. Huwa assurd li persuni ADULTI mimlija preġudizzji, passjonijiet, prekunċetti antiki, eċċ. jgħaffġu hekk il-moħħ tat-tfal u ż-żgħażagħ, jippruvaw jimmudellawlhom il-moħħ skont l-ideat immuffati, goffi, antiki tagħhom.

Aħjar tirrispetta l-LIBERTÀ INTELLETTWALI tal-ISTUDENTI, tirrispetta l-prontitudni mentali tagħhom, l-ispontanjetà kreattiva tagħhom. L-għalliema m’għandhomx dritt jikkortinaw il-moħħ tal-istudenti.

Il-ħaġa fundamentali mhix li jIDDETTAW lill-MOĦĦ tal-istudenti dak li għandhom jaħsbu, imma li jgħallmu b’mod sħiħ, KIF JAĦSBU. Il-MOĦĦ huwa l-istrument tal-GĦARFIEN u huwa meħtieġ li l-GĦALLIEMA jgħallmu lill-istudenti tagħhom jimmaniġġjaw bil-għaqal dak l-istrument.