Ikwigana

Byaragaragajwe neza ko UBWOBA bubuza UBUSHAKE bw’UMUNTU KU GITI KE. Imimerere mibi y’ubukungu ya miliyoni z’abantu, bidashidikanywaho na gato iterwa n’icyo bita UBWOBA.

Umwana w’umutinya ashaka nyina akamwiyegereza ashaka umutekano. Umugabo w’umutinya yiyegereza umugore we akamva cyane. Umugore w’umutinya ashaka umugabo we n’abana be akumva abakunze cyane.

Urebye mu buryo bwa psychologie, biratangaje kandi bishimishije kumenya ko ubwoba rimwe na rimwe bukunda kwiyoberanya mu mwambaro w’URUKUNDO.

Abantu badafite AGACIRO gakomeye bwite mu MUTIMA, abantu bakennye mu mutima, bahora bashaka ikintu hanze ngo bibuze.

Abantu bakennye mu mutima, bahora bacurika imigambi, bahora mu bupfu, mu biganiro by’ibihuha, mu byishimo by’inyamaswa, n’ibindi.

Abantu bakennye mu mutima bahora mu bwoba kandi nk’uko bisanzwe, biyegereza umugabo, umugore, ababyeyi, abana, imigenzo ishaje yarangiritse, n’ibindi n’ibindi n’ibindi.

Umusaza wese urwaye kandi ukennye mu mitekerereze ahora yuzuye ubwoba kandi agaterwa ubwoba n’amafaranga, imigenzo y’umuryango, abuzukuru, ibyo yibuka, n’ibindi, nk’aho ashaka umutekano. Iki ni ikintu twese dushobora kubona twitegereza abasaza neza.

Igihe cyose abantu bafite ubwoba bihishe inyuma y’ingabo irinda icyubahiro. Bakurikiza umuco, waba uw’ubwoko, umuryango, igihugu, n’ibindi n’ibindi n’ibindi.

Mubyukuri umuco wose ni ugusubiramo gusa nta cyo uvuga, urimo ubusa, nta gaciro nyakuri ufite.

Abantu bose bagira impengamiro yo KWIGANA iby’abandi. Ibyo KWIGANA biva ku BWUBA.

Abantu bafite ubwoba BIGANA abo biyegereza bose. Bigana umugabo, umugore, abana, abavandimwe, inshuti zibarinze, n’ibindi n’ibindi n’ibindi.

KWIGANA ni ingaruka z’UBWOBA. KWIGANA kurimbura burundu UBUSHAKE BW’UMUNTU KU GITI KE.

Mu mashuri, mu bigo by’amashuri, muri za kaminuza, abarimu bakora ikosa ryo kwigisha abanyeshuri b’abahungu n’abakobwa ibyo bita KWIGANA.

Mu masomo yo gushushanya no gushushanya bigisha abanyeshuri gukopera, gushushanya amashusho y’ibiti, amazu, imisozi, inyamaswa, n’ibindi. Ibyo si uguhanga. Ibyo ni UGUKOPERA, GUFOTORA.

Guahanga si UGUKOPERA. Guhanga si GUFOTORA. Guhanga ni uguhindura, gukoresha irangi no gutanga ubuzima bw’igiti dukunda, izuba rirenga ryiza, umuseke n’indirimbo zawo zitagereranywa, n’ibindi n’ibindi.

Hariho guhanga nyakuri mu buhanga BW’ABASHINWA N’ABAYAPANI BO MU BYA ZEN, mu buhanga bw’imitako budafite ishusho n’ubw’igice budafite ishusho.

Umushinwa wese ushushanya wo muri CHAN na ZEN ntabwo ashimishwa no KWIGANA, gufotora. Abashushanya b’Ubushinwa n’Ubuyapani: bishimira guhanga no kongera guhanga.

Abashushanya ba ZEN na CHAN, ntibigana, BAHANGA kandi uwo ni umurimo wabo.

Abashushanya b’U BUSHINWA n’U BUYAPANI ntibashimishwa no gushushanya cyangwa gufotora umukobwa mwiza, bishimira gutanga ubwiza bwe butagaragara.

Abashushanya b’U BUSHINWA n’U BUYAPANI ntibazigera bigana izuba rirenga ryiza, bishimira gutanga ubwiza butagaragara bw’ubwiza bwose bw’izuba rirenga.

Icy’ingenzi si UGUKOPERA, gukopera mu mwirabura cyangwa mu muzungu; icy’ingenzi ni ukumva ibisobanuro byimbitse by’ubwiza no kumenya kubutanga, ariko kugira ngo ibyo bigerweho, ni ngombwa ko hatabaho ubwoba, kwiyegereza amategeko, umuco, cyangwa gutinya icyo abandi bavuga cyangwa umwarimu atakubuza.

Birihutirwa ko abarimu bumva ko ari ngombwa ko abanyeshuri b’abahungu n’abakobwa bateza imbere imbaraga z’ubuhanzi.

Biragaragara ko ari ubupfu kwigisha abanyeshuri KWIGANA. Byiza kubigisha guhanga.

Ikiremwamuntu ni kimwe mu bintu byikora bisinziriye bidashobora gusa KWIGANA.

Twigana imyenda y’abandi kandi imyigano ni yo iva mu buryo butandukanye bwo kwambara.

Twigana imico y’abandi n’ubwo iba itari yo.

Twigana ingeso mbi, twigana ibintu byose bidafite ishingiro, ibyo duhora dusubiramo mu bihe byashize, n’ibindi.

Birakenewe ko ABARIMU bigisha abanyeshuri gutekereza ubwabo mu buryo bwigenga.

Abarimu bagomba guha abanyeshuri amahirwe yose kugira ngo bareke kuba IBINTU BYIKORA BIGANA.

Abarimu bagomba korohereza abanyeshuri amahirwe meza yo guteza imbere imbaraga z’ubuhanzi.

Birihutirwa ko abanyeshuri bamenya umudendezo nyakuri, kugira ngo batagira ubwoba na bumwe bashobore kwiga kwitekerezaho ubwabo, mu bwisanzure.

Umutwe ubaho uboshye n’IBYO BAVUGA, umutwe UKIGANA, kubera gutinya kurenga ku migenzo, amategeko, imico, n’ibindi. Si umutwe uhanga, si umutwe wigenga.

Umutwe w’abantu ni nk’inzu ifunze kandi ifunzwe n’ibimenyetso birindwi, inzu itagira ikintu gishya gishobora kubaho, inzu izuba ritarinjira, inzu ubupfu n’ububabare gusa byiganza.

IKINTU GISHYA gishobora kubaho gusa aho hatari ubwoba, aho hatari KWIGANA, aho hatari kwiyegereza ibintu, amafaranga, abantu, imigenzo, imico, n’ibindi.

Abantu babaho baboshye n’amacenga, ishyari, imico y’umuryango, ingeso, icyifuzo kidahaga cyo gutsindira imyanya, kuzamuka, kugera hejuru y’urwego, kwigaragaza, n’ibindi n’ibindi.

Birihutirwa ko ABARIMU bigisha abanyeshuri b’abahungu n’abakobwa, ko ari ngombwa ko batagira KWIGANA ayo mategeko yose ashaje yangiritse y’ibintu bishaje.

Birihutirwa ko ABANYESHURI biga mu ishuri guhanga mu bwisanzure, gutekereza mu bwisanzure, kumva mu bwisanzure.

Abanyeshuri b’abahungu n’abakobwa bamara ibihe byiza by’ubuzima bwabo mu ishuri bagura AMAKURU ariko ntibabona umwanya wo gutekereza kuri ibyo bintu byose.

Imyaka icumi cyangwa cumi n’itanu mu ishuri babaho ubuzima bw’ibikoresho byikora bidafite ubwenge kandi bava mu ishuri bafite ubwenge businziriye, ariko bava mu ishuri bibwira ko bakangutse cyane.

Umutwe w’ikiremwamuntu ubaho ufunzwe hagati y’ibitekerezo bisanzwe n’ibikabije.

Ikiremwamuntu ntigishobora gutekereza mu mudendezo nyakuri kuko cyuzuye UBWOBA.

Ikiremwamuntu gifite UBWOBA bw’ubuzima, UBWOBA bw’urupfu, UBWOBA bw’icyo abandi bavuga, ibyo bavuga ko bivugwa, ibihuha, gutakaza akazi, kurenga ku mategeko, ko hari uwamwambura uwo bashakanye cyangwa akamwiba uwo bashakanye, n’ibindi, n’ibindi, n’ibindi.

Mu ishuri twigishwa KWIGANA kandi tuva mu ishuri duhindutse ABIGANA.

Ntidufite UBUSHAKE bw’UMUNTU KU GITI KE kuko kuva ku ntebe z’ishuri twigishijwe KWIGANA.

Abantu BIGANA kubera gutinya ibyo abandi bashobora kuvuga, abanyeshuri BIGANA bitewe n’uko ABARIMU bateye ubwoba nyakuri abanyeshuri bakennye, bahora baterwa ubwoba, baterwa ubwoba n’amanota mabi, baterwa ubwoba n’ibihano runaka, baterwa ubwoba no kwirukanwa, n’ibindi.

Niba dushaka by’ukuri guhinduka abahanga mu buryo bwuzuye bw’ijambo, tugomba kumenya uruhererekane rwose rwo KWIGANA bidufasheho.

Iyo dushoboye kumenya uruhererekane rwose rwo KWIGANA, iyo tumaze gusesengura neza buri kimwe mu byo TWIGANA, tubimenya kandi nk’ingaruka isanzwe, noneho imbaraga zo guhanga zivuka muri twe mu buryo butunguranye.

Ni ngombwa ko abanyeshuri bo mu ishuri, mu kigo cy’amashuri cyangwa muri kaminuza, bibohora KWIGANA kose kugira ngo bahinduke abahanga by’ukuri.

Abarimu bibeshya ko abanyeshuri bakeneye KWIGANA kugira ngo bige. Uwigana ntiga, uwigana ahinduka IKINTU CYIKORA kandi birarangira.

Ntibareke KWIGANA ibyo abanditsi ba geographie, physique, aritmetike, amateka, n’ibindi bavuga. KWIGANA, GUFATA MU MUTWE, gusubiramo nk’inyoni cyangwa inkongoro, ni ubupfu, byiza ni UKUMVA NEZA ibyo turimo kwiga.

UBUREZI BW’ISHINGIRO ni UBUMENYI BW’UBUMENYI, ubumenyi butwemerera kuvumbura umubano wacu n’abantu, n’ubutaka, n’ibintu byose.

Umutwe ushobora gusa KWIGANA ni UWA KIMAKINE, ni imashini ikora, Ntabwo uhanga, ntabwo ushobora guhanga, ntabwo utekereza by’ukuri, urasubiramo gusa kandi birarangira.

Abarimu bagomba guhangayikishwa no gukangura UBWENGE muri buri munyeshuri.

Abanyeshuri bahangayikishwa gusa no gutsinda umwaka hanyuma … hanze y’ishuri, mu buzima busanzwe, bahinduka abakozi bato bo mu biro cyangwa imashini zikora abana.

Imyaka icumi cyangwa cumi n’itanu yo kwiga kugira ngo bahinduke ibikoresho byikora bivuga, amasomo yigiwe agenda yibagirana buhoro buhoro kandi amaherezo ntakintu na kimwe gisigara mu mutwe.

Iyo abanyeshuri bagira UBWENGE bw’amasomo biga, iyo kwiga kwabo kutagishingiye gusa ku MAKURU, KWIGANA no GUFATA MU MUTWE, andi MAJWI azaririmba. Bavuye mu ishuri bafite ubumenyi BW’UBWENGE, BAZIBUKWA, BWUZUYE, butazagengwa n’UMUTWE UTARI MWIZERWA.

UBUREZI BW’ISHINGIRO buzafasha abanyeshuri kubakangura UBWENGE n’UBWENGE.

UBUREZI BW’ISHINGIRO bujyana urubyiruko mu nzira y’IMPINDUKA NYAKURI.

Abanyeshuri bagomba gushimangira kugira ngo ABARIMU baha UBUREZI NYAKURI, UBUREZI BW’ISHINGIRO.

Ntibihagije ko abanyeshuri bicara ku ntebe z’ishuri kugira ngo bakire amakuru avuye ku mwami cyangwa ku ntambara, hakenewe ibirenzeho, hakenewe UBUREZI BW’ISHINGIRO kugira ngo dukangure UBWENGE.

Birihutirwa ko abanyeshuri bava mu ishuri bakuze, BAFITE UBWENGE by’ukuri, BAFITE UBGENGE, kugira ngo batahinduka ibice byikora byoroshye by’imashini mbonerahamwe.