Gue na sango

Ndoye

Ti na ndo tî ekôle mveni, a lingbi mandako-wali na mandako-koli a mä yâ ti ye so a iri ni ndoye kue.

Mbito na gbungo li na ndö ti zo ayeke mîngî na ndoye, me a yeke ndoye pëpe.

Mandako-wali na mandako-koli ayeke na gbungo li na ndö ti ababâ na mama ti ala, na awafango ye ti ala, na a yeke polele so ala bâ ala na nene nga ala sara mbeto na ala na oko ngoi.

Amolenge-koli na amolenge-wali, pendere-koli na pendere-wali ayeke na gbungo li na ndö ti ababâ na mama ti ala teti bongo, kobe, nginza, ndo ti lango, na atanga ni, na a yeke polele so ala bâ so a bata ala, ala hinga so ala yeke na gbungo li na ndö ti ababâ na mama ti ala, na nda ni ala bâ ala na nene na même ala sara mbeto na ala, me ye so ayeke ndoye pëpe.

Ti fa ye so e yeke tene, e lingbi ti bâ na lege ti mbilimbili kue so molenge-koli wala molenge-wali kue, pendere-koli wala pendere-wali kue, ayeke na kite mingi na akamarade ti lo ti ekôle ahon ababâ na mama ti lo mveni.

Biani, amolenge-koli, amolenge-wali, pendere-koli na pendere-wali ayeke sara lisoro na akamarade ti ala na ndö ti aye so ayeke na yâ ti bê ti ala, aye so ala lingbi ti sara lisoro lâ oko pëpe na ababâ na mama ti ala mveni.

Ye so afa na e so kite ti wahranyi ayeke na popo ti amolenge na ababâ pëpe, so ndoye ti wahranyi ayeke dä pëpe.

A yeke hunda fade fade ti mä yâ ti so kangbi ayeke dä na popo ti ndoye na ye so ayeke bâ zo na nene, mbeto, gbungo li na ndö ti zo, mbeto.

A yeke hunda fade fade ti hinga ti bâ ababâ na mama ti e na awafango ye ti e na nene, me ti bungbi bâ zo na nene na ndoye pëpe.

BÂ ZO NA NENE na NDOYE a lingbi ti bungbi ala kpuukpu, me a lingbi ti bungbi oko na mbeni pëpe.

Ababâ asara mbeto teti amolenge ti ala, ala ye ti nzoni mingi teti ala, kusala ti maboko ti nzoni, mariage ti nzoni, batango zo, na atanga ni, na ala bungbi mbeto so na wahranyi ndoye.

A yeke hunda ti mä yâ ti so tongana wahranyi ndoye ayeke dä pëpe, a yeke ngangu ti tene ababâ na awafango ye afa lege na ambeni ngoi ti gigi ti azo na ndara, même tongana nzoni bê ayeke dä.

Lege so ague na dû ti kuâ ayeke na ndo ti gere ti nzoroko na NZONI BÊ KUE.

E bâ ye so azo ahinga ni na ndö ti sese kue ti “AZÔ BÊ KUE SANZA YE SO A YE TI FA”. So ayeke kobela ti li so amû ndo na ndö ti sese kue. Gbâ ti “AMOLENGE TI NZONI”, so a tene ababâ na mama ti ala aye ala mingi, ala sara ye ti nzoni na ala mingi, ala bâ ala na nene mingi, aga na ndo ti azo so ayeke hon, ala pika na ala na ngangu na ala sara ye ti pitan na awali, ala nzi, ala pika gere na tênë, ala sara bungbi ti azo na ala sara sioni na ndo kue, ala bâ awafango ye na ababâ ti sewa na nene pëpe, na atanga ni.

“AZÔ BÊ KUE SANZA YE SO A YE TI FA” ayeke ye so ayeke ga na peko ti mango pëpe ti wahranyi ndoye.

Ndo so wahranyi ndoye ayeke dä, “AZÔ BÊ KUE SANZA YE SO A YE TI FA” alingbi ti duti dä pëpe.

Tongana ababâ ti sewa aye amolenge ti ala biani, ala lingbi ti fa lege na ala na ndara, na tongana ye so ayeke dä pëpe, “AZÔ BÊ KUE SANZA YE SO A YE TI FA” alingbi ti duti dä pëpe.

Azo so ayeke na bê kue sânza ye so a ye ti fa ayeke ye so aga na peko ti fango lege ti sioni.

Ababâ ti sewa ayeke na ndoye oko pëpe ti mû tere ti ala biani ti fa lege na amolenge ti ala na ndara.

Ababâ ti sewa ti laso ayeke pensé gi na nginza na ti mû na molenge ni mingi na mingi, na kutukutu ti ngangu ahon kue, na bongo ti ngangu ahon kue, na atanga ni, me ala ye biani pëpe, ala hinga ti ye pëpe, na ye so aga na “azo so ayeke na bê kue sânza ye so a ye ti fa”.

Ye ti nda ni ayeke kete teti mango pëpe ti WAHRANYI NDOYE.

Gigi ti fadeso ayeke legeoko na lac ti ngu sân kota ndo, sân ndo ti gbungo li na ndö ti ye.

Na yâ ti kota lac ti gigi, aye mingi alingbi ti duti dä, asusu mingi, me lac so ayeke na tere ti lege, ayeke kuru hio na lege ti zango ti lâ ti ngangu, na tongana ye so angbâ gi pupu, sioye, sioni.

A yeke ngangu ti mä yâ ti pendere ti gigi na ngangu ti lo kue, tongana e manda ti YE PËPE.

Azo abungbi bâ zo na nene na mbeto na ye so a iri ni ndoye.

E bâ azo so ayeke na ndö ti e na nene na e sara mbeto na ala, na tongana e mä na bê so e ye ala.

Amolenge asara mbeto na ababâ na mama ti ala na awafango ye ti ala na ala bâ ala na nene, na ala mä na bê tongaso so ala ye ala.

Molenge asara mbeto na zaza, na keke ti pikango molenge, na note ti sioni, na sungo na yanga na da wala na ekôle, na atanga ni, na lo mä na bê tongaso so lo ye ababâ na mama ti lo na awafango ye ti lo, me biani lo sara gi mbeto na ala.

E yeke na gbungo li na ndö ti kusala, na ndö ti patron, e sara mbeto na nzinga, ti tene e ngbâ sân kusala, na tongana e mä na bê so e ye patron na e bata même teti nzoni duti ti lo, e bata aye ti lo me so ayeke ndoye pëpe, so ayeke mbeto.

Azo mingi asara mbeto ti pensé na li ti ala mveni na ndö ti asioni ye ti gigi na ti kuâ, mbeto ti hunda, ti gi, ti mä yâ ti ye, ti manda ye, na atanga ni, na tongana ala dekongo MA YE NZAPA, NA YE SO ALINGBI KUE!

Ala mä na bê so ala ye NZAPA me biani ala YE PËPE, ala sara mbeto.

Na ngoi ti bira, wali abâ so lo voro koli ti lo mingi ahon ti kozo na lo yeke na kota nzala ti tene lo kiri na da, me biani lo ye lo pëpe, lo sara gi mbeto ti tene lo ngbâ sân koli, sân batango zo, na atanga ni.

Ngangu ti sala ye na li, gbungo li na ndö ti zo, ti sara ye na gbungo li na ndö ti mbeni zo, ayeke NDOYE PËPE. A yeke gi MBETO na a yeke gi ye so.

Molenge na yâ ti mandango ye ti lo ayeke na gbungo li na ndö ti WAFAFANGO YE wala WAFAWALI, na a yeke polele so lo sara mbeto na ziango zo na gigi, na note ti sioni, na sungo na yanga, na a yeke mîngî ti tene lo MA YE ME ye so ayeke si, a yeke so lo sara mbeto.

Tongana wali ayeke na ngo wala na yâ ti kpale ti kuâ na lege ti mbeni kobela, koli amä na bê so lo ye lo mingi ahon, me biani ye so ayeke si a yeke so lo sara mbeto ti tene lo girisa lo, lo yeke na gbungo li na ndö ti lo na yâ ti aye mingi, tongana kobe, bungbingo koli na wali, sukulango bongo, sarango ye na ngangu pëpe, na lo sara mbeto ti tene lo girisa lo. So ayeke ndoye pëpe.

Azo kue atene so ala voro azo kue me ye tongaso ayeke dä pëpe: A yeke ngangu mingi ti wara na yâ ti gigi mbeni zo so ahinga ti YE BIANI.

Tongana ababâ aye amolenge ti ala biani, tongana amolenge aye ababâ na mama ti ala biani, tongana awafango ye aye amanda-koli na amanda-wali ti ala biani, abira alingbi ti duti dä pëpe. Abira alingbi ti duti dä pëpe na yâ ti pourcentage alingbi ti si na 100.

Ye so ayeke si a yeke so azo amä yâ ti ye so ndoye ayeke pëpe, na mbeto kue, na ngangu ti sala ye na li kue, na nzara kue, na atanga ni, ala bungbi ni na ye so a iri ni ndoye.

Azo ahinga ti YE PËPE, tongana azo ahinga ti ye, gigi alingbi ti duti paradis biani.

Azo so aye tere amä na bê so ala yeke ye tere na mingi ni ala lingbi ti deba même na mênë so ala yeke ye tere. Me gi NA NZARA. Tongana NZARA ayeke dä, da so a sara na kaart akui na sese.

NZARA ayeke mîngî ti handa LI na BÊ. Zo so ayeke na NZARA kue amä na bê so lo yeke NA NDOYE.

A yeke ngangu mingi ti wara na yâ ti gigi ambeni zo use so aye tere biani. Ambeni zo use ti NZARA ayeke mingi, me a yeke ngangu mingi ti wara ambeni zo use ti NDOYE.

Awandji kue ayeke he bia ti NDOYE me ala hinga ye so NDOYE ayeke pëpe na ala bungbi NZARA na NDOYE.

Tongana mbeni ye ayeke ngangu mingi na yâ ti gigi so, a yeke TI BUNGBI NZARA na NDOYE PËPE.

NZARA ayeke zanza ti nzoni ahon kue na ti kete ahon kue so e lingbi ti mä na bê, a yeke ngbâ lakue ti sö benda na ngere ti mênë.

NZARA ayeke ye ti koli na wali na yâ ti pourcentage 100, NZARA ayeke ye ti anyama me na ambeni ngoi ayeke nga pendere mingi na kete. A yeke bungbi lakue na NDOYE.

Awafango ye a lingbi ti fa na amanda-koli, pendere-koli na pendere-wali, ti kangbi na popo ti NDOYE na NZARA. Gi tongaso ala lingbi ti kpe ambeni ye ti vundu na yâ ti gigi na pekoni.

Awafango ye ayeke na gbe ti ngangu ti leke yâ ti ngangu ti sarango ye ti amanda-koli na amanda-wali, na ye so, a lingbi ti leke ala nzoni tongaso si ala ga azo ti vundu pëpe na yâ ti gigi.

A hunda ti mä yâ ti ye so NDOYE ayeke, ye so zo alingbi ti bungbi pëpe na jaloux, anzara, ngangu, mbeto, gbungo tere na ye, gbungo li na ndö ti zo na lege ti ndara, na atanga ni.

Mawa ni ayeke so NDOYE ayeke pëpe na yâ ti azo, me a yeke nga mbeni ye so zo lingbi ti WARÄ, ti vo, ti lungula tongana fleur ti ngere tí ngu, na atanga ni.

NDOYE a lingbi ti DÜ na yâ ti e na a DÜ gi tongana e mä na yâ ti sese kue ye so HALE so e yeke na ni na yâ ti e, ye so MBETO ayeke, NZARA TI BUNGOBUNGINGO KOLI NA WALI, mbeto, ngangu ti sala ye na li, gbungo li na ndö ti zo, na atanga ni.

A lingbi ti mä yâ ti ye so sioni ye ti NDOYE ayeke, a lingbi ti mä yâ ti tongana nyen a yeke sara kusala na yâ ti e, pëpe gi na ndö ti li ti ye na yâ ti gigi, me nga na ndö ti ambeni li ti ye so ahonde na so azo ahinga pëpe ti SOUS-CONSCIENT.

A hunda ti sigigi na yâ ti akete ndo nde nde ti li na asioni ye kue so. Gi tongaso a dü na yâ ti e na lege ti spontané na na lege ti pendere, ye so a iri ni NDOYE.

A yeke ngangu ti tene e ye ti sara kusala na ndö ti sese sân wâ ti NDOYE. Gi NDOYE lingbi biani ti sara kusala na ndö ti sese.