Gue na sango

Nzoni Kode

Nda ti Liberté ayeke ye so azo kue ade ti mä yâ ni pëpe.

A sara gbâ ti afaute na ndö ti bibe ti Liberté, so a yeke fa ni lakue na lege so ayeke na lege ni pëpe.

Biani, a yeke tiri ndali ti mbeni tënë, a yeke sigi na aye ti likisi so li ti zo ayeke yeda na ni pëpe, a yeke sara aye ti ngangu ti mara kue, na a yeke tuku mênë na yâ ti aberge ti bira.

Tënë Liberté anzere na zo mingi, bê ti azo kue aye ni, ye oko, zo oko ayeke na tâ hingango ye na ndö ni pëpe, kangbi ayeke na yâ ti tënë so.

A yeke ngangu ti wara azo bale-oko na use so ayeke fa tënë Liberté na lege oko nga na ngangu oko.

A yeke hinga tënë Liberté ape na lege ti hingango ye so zo ayeke na ni na ndö ti aye so ayeke na yâ ti bê ti lo.

Zo oko oko ayeke na abibe nde nde na ndö ti tënë so: abibe so azo ayeke na ni na ndö ti aye so ayeke na yâ ti bê ti ala mveni, so ayeke na ye oko na yâ ti tâ ye pëpe.

Tongana a hunda tënë na ndö ti Liberté, kangbi, gbâ ti ye, na mango pëpe ayeke na yâ ti li ti zo oko oko.

Mbi hinga biani so même Don Emmanuel Kant, zo so asû buku Critique de la Raison Pure, na Critique de la Raison Pratique, ade ti bâ tënë so nzoni pëpe ti mû na ni tâ nda ni.

Liberté, pendere tënë, nzoni tënë: A sara aye ti sioni mingi na iri ni!

Kite ayeke dä pëpe, tënë Liberté agbu li ti gbâ ti azo; ahoto na akota dû, ambeni ngu na ambeni ngu-ingo awara mênë na yâ ni na ngoi so a yeke sara kusala na pendere tënë so.

A drapeau oke, a mênë oke, na a zo ti ngangu oke si asi na yâ ti mbaï, na ngoi kue so a zia tënë ti Liberté na ndö ti tapi ti fini.

Mawa na pekoni, na peko ti independence kue so a wara na ngangu mingi tongaso, angbâa angbâ na yâ ti zo oko oko.

Zo wa si ayeke na liberté?, Zo wa si awara pendere liberté so?, Azo oke si azi tere ti ala?, ala, ala, ala!

Maseka ayeke na nzara ti liberté; a kpa ye ti gonda so fani mingi tongana lo yeke na mapa, bongo, na ndo ti bata tere, lo ye ti kpe ndo ti babâ na mama ti lo ti gi liberté.

Ye ti gonda pëpe la si maseka-koli so ayeke na aye kue na yanga-da, aye ti kpe, ti hon yongoro na ndo so lo duti dä, na ngia na tënë liberté. A yeke ye ti gonda so lo yeke na ngia na aye kue na yâ ti pendere yanga-da, lo ye ti girisa ye so lo yeke na ni, ti tambela na yâ ti akodoro so ti dunia na ti lï na yâ ti vundu.

So zo ti mawa, zo so ayeke na ye oko pëpe na yâ ti fini, zo ti hunda ye, aye biani ti hon yongoro na ndo ti mawa so, na ndo ti kete da so, na ye so lo leke na bê ti lo ti wara mbeni changement so ayeke nzoni ahon, a yeke na lege ni; me so nzoni molenge, molenge ti mama, agi ti kpe, ti hon, a yeke ye ti gonda pëpe nga a yeke ye ti likisi; ye oko, a yeke tongaso; tënë Liberté anzere mingi, a sara zo tongana yorö, atâa zo oko ahinga ti fa ni na lege so ayeke mbilimbili pëpe.

So maseka-wali aye liberté, so lo yeke na nzara ti changé yanga-da, so lo ye ti sara mariage ti kpe yanga-da ti babâ ti lo na ti sara fini so ayeke nzoni ahon, a yeke na lege ni, ndali ti so lo yeke na droit ti ga mama; ye oko, na yâ ti fini ti wali, lo bâ so lo yeke libre pëpe, na na bê ti lo kue, lo yeke ngbâ ti yô chaîne ti ngbâa.

Zo ti kua, so fatigué na gbâ ti règlement, aye ti bâ tere ti lo libre, na tongana lo wara ti sara kusala na li ti lo mveni, lo bâ so lo angbâ ngbâa ti aye ti lo mveni nga na agingo bê ti lo.

Biani, na ngoi kue so a yeke tiri ndali ti Liberté, bê ti e ayeke nze atâa e wara victoire.

Mênë mingi so a tuku senge senge na iri ti Liberté, ye oko e ngbâ ti duti ngbâa ti e mveni na ti amba ti e.

Azo ayeke tiri ndali ti atënë so ala mä yâ ni lâ oko pëpe, atâa abuku ayeke fa ni na lege ti grammar.

Liberté ayeke ye so a lingbi zo awara ni na yâ ti lo mveni. Zo oko alingbi ti wara ni na gigi ti lo mveni pëpe.

Ti kpe na yâ ti pupu ayeke mbeni tënë so ayeke na ndo ti tö so afa nda ti tâ Liberté.

Zo oko alingbi ti hinga Liberté biani pëpe tongana conscience ti lo angbâ ti kanga na yâ ti lo mveni, na yâ ti mo mveni.

Ti mä yâ ti mo mveni so, personne ti mbi, ye so mbi yeke, ayeke hunda tere ngangu tongana zo aye biani ti wara Liberté.

Na mbeni lege nde pëpe, e lingbi ti futi akota chaîne ti ngbâa sân ti mä yâ ti tënë ti mbi so kue kozoni, ye so kue agbu li ti mbi, ti mo mveni.

Ngbâa ayeke nyen?, Ye so ayeke bata e na ngbâa ayeke nyen?, Aye so ayeke kanga lege ayeke so wa?, a yeke ye so e yeke na bezoin ti wara.

Awakpe na awayere, azo so amä na bê na azo so amä na bê pëpe, ala kue ayeke na ngbâa atâa ala bâ tere ti ala tongana libre.

Na ngoi so conscience, essence, ye so ayeke nzoni ahon na ye so ayeke na lege ni ahon kue so e yeke na ni na yâ ti e, angbâ ti kanga na yâ ti lo mveni, na yâ ti mo mveni, na yâ ti mbi mveni, na yâ ti aye so bê ti mbi aye na mbito ti mbi, na yâ ti aye so mbi ye na nzara ti mbi, na yâ ti agingo bê ti mbi na aye ti ngangu ti mbi, na yâ ti awokongo ti psychologie ti mbi; zo ayeke duti na ngbâa biani.

Nda ti Liberté alingbi ti mä yâ ni kue tongana a futi akota chaîne ti da ti kanga ti psychologie ti e mveni.

Na ngoi so “mbi mveni” ayeke dä, conscience ayeke duti na kanga; ti kpe da ti kanga alingbi gi na lege ti futingo bibe ti bouddhiste, ti zi mo mveni, ti sara si a ga mburu, ti sara si a ga mburu ti nduzu.

Conscience so ayeke libre, so ayeke na mo mveni pëpe, na ngoi so mo mveni ayeke dä pëpe, sân ti sara ye so zo aye, sân ti sara ye na ngangu, sân ti sara ye so bê ti zo aye wala mbito ti zo, ayeke bâ tâ Liberté na lê ni.

Bibe kue na ndö ti Liberté ayeke Liberté pëpe. Abibe so e sara na ndö ti Liberté ayo mingi na tâ ye ni. Abibe so e sara na ndö ti tënë Liberté ayeke na ye oko na ndö ti tâ Liberté pëpe.

Liberté ayeke ye so e lingbi ti bâ na lê ni, na ye so alingbi gi na lege ti ku ngu ti psychologie, ti zi mo mveni, ti hunzi na mo mveni lakue.

A yeke sara ye oko pëpe ti ngbâ ti sara yali na ndö ti Liberté, tongana na lege kue e ngbâ ti sara ye tongana ngbâa.

A yeke nzoni mingi ti bâ e mveni gï tongana ti so e yeke, ti bâ nzoni akota chaîne ti ngbâa so kue so ayeke bata e na kanga biani.

Tongana e hinga tere ti e mveni, na bâ ye so e yeke na yâ ti e, e yeke wara yanga-da ti tâ Liberté.