Caasinimada Nafsiyeed

Waxba ma yeelayso inaan xasuusino akhristayaashayada in ay jirto dhibic xisaabeed oo ku dhex taal nafsadeena… Shaki la’aan dhibicdaasi, marna lagama helo wixii hore, mana laga helo mustaqbalka…

Qofkii doonaya inuu ogaado dhibicdaasi qarsoon, waa inuu ka raadiyaa halkan iyo hadda, naftiisa gudaheeda, isla daqiiqadaan, hal ilbiriqsi hore, ama hal ilbiriqsi gadaal… Labaanka toosan iyo kan jiifka ah ee Iskutallaabta Quduuska ah, waxay ku kulmaan dhibicdaan…

Waxaan isku aragnaa daqiiqad ilaa daqiiqad laba Jid: Kan Jiifka ah iyo Kan Toosan… Waa cad in kan Jiifka ahi uu yahay mid “macaan”, “Vicente iyo dadka oo dhan” ayaa maraya, “Villegas iyo qof kasta oo yimaada”, “Don Raimundo iyo qof kasta”…

Waa cad in Kan Toosani uu ka duwan yahay; waa jidka fallaagada caqliga badan, kan kacaanada… Marka qofku is xasuusto, marka uu naftiisa ka shaqeeyo, marka uusan la aqoonsan dhibaatooyinka iyo murugada nolosha oo dhan, dhab ahaantii wuxuu marayaa Jidka Toosan…

Hubaal marna ma fududa in meesha laga saaro dareenka xun; in laga tago aqoonsiga nolosheena gaarka ah; dhibaatooyinka nooc kasta leh, ganacsiga, deynta, bixinta warqadaha, amaahda guryaha, taleefanka, biyaha, korontada, iwm, iwm, iwm. Dadka aan shaqada lahayn, kuwa sababtaas ama taas awgeed u waayay shaqada, si cad ayay u dhiban yihiin lacag la’aan, iloowga arintooda, aan ka welwelin, ama aan la aqoonsan dhibaatadooda gaarka ah, dhab ahaantii waa mid aad u adag.

Kuwa dhiban, kuwa ooyaya, kuwa dhibbanayaasha u noqday khiyaamo, lacag xumo nolosha, mahadnaqnimo la’aan, been abuur ama khiyaano, runtii way is iloobaan, Naftooda dhabta ah ee dhexdeeda, waxay si buuxda ula aqoonsadaan masiibadooda anshax…

Ka shaqaynta nafta waa astaamaha aasaasiga ah ee Jidka Toosan. Qofna ma mari karo Jidka Fallaagonimada Weyn, haddii uusan marna ka shaqayn naftiisa… Shaqada aan ka hadlayno waa nooc ka mid ah cilmi-nafsiga; waxay qabataa isbeddel gaar ah oo ku yimaada daqiiqadda aan joogno. Waxaan u baahanahay inaan baranno sida looga noolaado daqiiqad ilaa daqiiqad…

Tusaale ahaan, qof quus ka taagan dhibaato shucuureed, dhaqaale ama siyaasadeed, si cad ayuu is iloobay… Qofkaasi haddii uu joogsado daqiiqad, haddii uu fiiriyo xaaladda oo uu isku dayo inuu is xasuusto, ka dibna uu ku dadaalo inuu fahmo macnaha hab-dhaqankiisa… Haddii uu xoogaa ka fiirsado, haddii uu ka fikiro in wax walba ay dhammaadaan; in nolosha ay tahay khiyaali, mid ku meel gaar ah, iyo in dhimashadu ay daadsiso dambas dhammaan faanka adduunka…

Haddii uu fahmo in dhibaatadiisu asal ahaan aysan ahayn wax ka badan “holac xaab”, dab khiyaali ah oo dhaqso u bakhtiya, si lama filaan ah ayuu u arki doonaa in wax walba ay is beddeleen… Isbeddelka falcelisyada makaanikada ah waa suurtagal iyada oo la adeegsanayo iska hor imaadka macquulka ah iyo Is-Milicsiga Gudaha ee Nafsadda…

Waa cad in dadku ay si makaanik ah uga falceliyaan duruufaha kala duwan ee nolosha… Dad masaakiin ah!, Had iyo jeer waxay noqdaan dhibbanayaal. Marka qof uu amaano way dhoola cadeeyaan; marka la yaso way xanuunsadaan. Way caayaan haddii la caayo; way dhaawacaan haddii la dhaawaco; marna ma xoroobaan; kuwa ay isku noocyada yihiin waxay awood u leeyihiin inay ka qaadaan farxadda ilaa murugada, rajada ilaa quusta.

Qof kasta oo ka mid ah kuwa maraya Jidka Jiifka ah, wuxuu u eg yahay qalab muusik, halkaas oo mid kasta oo ka mid ah kuwa ay isku noocyada yihiin uu ka tumo wax kasta oo uu doono… Qofka barta inuu beddelo xiriirka makaanikada ah, dhab ahaantii wuxuu galaa “Jidka Toosan”. Tani waxay ka dhigan tahay isbeddel aasaasi ah oo ku yimaada “Heerka Nafsadda” taasoo ah natiijo aan caadi ahayn oo ka dhalata “Fallaagonimada Cilmi-nafsiga”.