Vëzhgimi i Vetvetes

Vetë-vëzhgimi intim i vetvetes është një mjet praktik për të arritur një transformim rrënjësor.

Të njohësh dhe të vëzhgosh janë të ndryshme. Shumë e ngatërrojnë vëzhgimin e vetvetes me njohjen. Dihet që jemi ulur në një karrige në një dhomë, por kjo nuk do të thotë se jemi duke vëzhguar karrigen.

E dimë që në një çast të caktuar jemi në një gjendje negative, ndoshta me ndonjë problem ose të shqetësuar për këtë ose atë çështje, ose në një gjendje shqetësimi ose pasigurie, etj., por kjo nuk do të thotë që po e vëzhgojmë atë.

A ndieni ju antipati për dikë? A ju vjen keq një person i caktuar? Pse? Ju do të thoni se e njihni atë person… Ju lutem!, Vëzhgojeni atë, të njohësh nuk është kurrë të vëzhgosh; mos e ngatërroni të njohurit me të vëzhguarit…

Vëzhgimi i vetvetes, që është njëqind për qind aktiv, është një mjet për ndryshimin e vetvetes, ndërsa të njohurit, që është pasiv, nuk është.

Sigurisht, të njohësh nuk është një akt vëmendjeje. Vëmendja e drejtuar brenda vetes, drejt asaj që po ndodh brenda nesh, është diçka pozitive, aktive…

Në rastin e një personi ndaj të cilit kemi antipati ashtu kot, sepse na vjen për qejf dhe shpeshherë pa ndonjë arsye, vërejmë morinë e mendimeve që grumbullohen në mendje, grupin e zërave që flasin dhe bërtasin çrregullisht brenda vetes, atë që po thonë, emocionet e pakëndshme që shfaqen brenda nesh, shijen e pakëndshme që gjithë kjo lë në psikikën tonë, etj., etj., etj.

Natyrisht, në një gjendje të tillë e kuptojmë gjithashtu se brenda nesh po e trajtojmë shumë keq personin ndaj të cilit kemi antipati.

Por për të parë gjithë këtë, nevojitet padyshim një vëmendje e drejtuar qëllimisht nga brenda vetes; jo një vëmendje pasive.

Vëmendja dinamike vjen vërtet nga ana vëzhguese, ndërsa mendimet dhe emocionet i përkasin anës së vëzhguar.

E gjithë kjo na bën të kuptojmë se të njohësh është diçka krejtësisht pasive dhe mekanike, në kontrast të dukshëm me vëzhgimin e vetvetes, që është një akt i vetëdijshëm.

Me këtë nuk duam të themi se nuk ekziston vëzhgimi mekanik i vetvetes, por një lloj i tillë vëzhgimi nuk ka asnjë lidhje me vetë-vëzhgimin psikologjik të cilit po i referohemi.

Të menduarit dhe të vëzhguarit rezultojnë gjithashtu shumë të ndryshme. Çdo subjekt mund të dëmtojë luksin e të menduarit për vetveten sa të dojë, por kjo nuk do të thotë se po vëzhgon vërtet.

Ne duhet t’i shohim “Unë”-të e ndryshme në veprim, t’i zbulojmë ato në psikikën tonë, të kuptojmë se brenda secilit prej tyre ekziston një përqindje e vetëdijes sonë, të pendohemi që i kemi krijuar, etj.

Atëherë do të thërrasim. “Por çfarë po bën ky Unë?” “Çfarë po thotë?” “Çfarë do?” “Pse më torturon me epshin e tij?”, “Me zemërimin e tij?”, etj., etj., etj.

Atëherë do të shohim brenda vetes, të gjithë atë tren mendimesh, emocionesh, dëshirash, pasionesh, komedish private, dramash personale, gënjeshtrash të përpunuara, fjalimesh, justifikimesh, morbiditetesh, shtretër kënaqësie, tablo lakuriqësie, etj., etj., etj.

Shpeshherë para se të flemë në çastin e saktë të tranzicionit midis zgjimit dhe gjumit ndiejmë brenda mendjes sonë zëra të ndryshëm që flasin me njëri-tjetrin, janë Unë-të e ndryshme që duhet të ndërpresin në ato momente çdo lidhje me qendrat e ndryshme të makinës sonë organike, në mënyrë që më pas të zhytemi në botën molekulare, në “Dimensionin e Pestë”.