እቲ ቅትለት

ምቕታል፡ ኣብ ዓለምና ካብ ዝፍለጥ ብልሽውናታት ሓደ እዩ።

ኣዝዩ ኽፉእ ዝኾነ ቅትለት፡ ህይወት ብጾትካ ምጥፋእ እዩ።

ነቲ ብተዅሲ መሳርሒ ንጹሃት እንስሳታት ዝቐትል ኣደን ኣዝዩ ዘስሕት እዩ፣ ነቲ ሰባት ዝቐትል ግና፡ ኣሽሓት ግዜ ንፉእን ኣዝዩ ኸፋእን እዩ።

ብተዅሲ መሳርሒ፡ ብመዳፍዕ፡ ብትምቢት፡ ወይ ብቦምባታት ኣቶም ጥራይ ዘይኮነ፡ ንልቢ ብዘቝስል፡ ንዘዋርድ፡ ንዝንዕቕ፡ ወይ ንዝጸልእ መልክዕ ክትቐትል ትኽእል ኢኻ። ወይ ብዘይመስግን፡ ብኽፉእ ተግባር፡ ወይ ብስድብ፡ ወይ ብዘቝስል ቃል ክትቐትል ትኽእል።

እዛ ዓለም፡ ነቦታትን ኣዴታትን ብመልክዓቶም፡ ብቃላቶም፡ ወይ ብጭካነ ተግባራቶም ዝቐተሉ ምሕረት ዘይብሎም ወለዶ ቐተልቲ ዝመልአት እያ።

እዛ ዓለም፡ ከምዝቐተልዎም ከይፈለጡ ንኣንስቶም ዝቐተሉ ሰብኡትን፡ ከምዝቐተልዎም ከይፈለያ ንሰብኡተን ዝቐተላ ኣንስትን ዝመልአት እያ።

ኣብዛ ኣዝያ ኽፍእቲ ዓለም፡ እቲ ሰብ ዝፈትዎ ይቐትል።

ሰብ ብምብላዕ ጥራይ ዘይኮነ፡ ብዝተፈላለዩ ስነ-ኣእምሮኣዊ ረቛሒታት እዩ ዝነብር።

ብዙሓት ሰብኡት፡ ኣንስቶም እንተ ዝፈቕዳሎም ነዊሕ ግዜ ምነበሩ።

ብዙሓት ኣንስቲ፡ ሰብኡተን እንተ ዝፈቕዱለን ነዊሕ ግዜ ምነበራ።

ብዙሓት ወለዲ፡ ደቆም እንተ ዝፈቕዱሎም ነዊሕ ግዜ ምነበሩ።

እቲ ንፍቁራትና ናብ መቓብር ዝወስድ ሕማም፡ ንዝቐትሉ ቃላት፡ ንዝጐድኡ መልክዓት፡ ንዘየመስግኑ ተግባራት፡ ወዘተ. ብምኽንያት እዩ ዝመጽእ።

እዚ ዝበኸየን ዝተበላሸወን ሕብረተሰብ፡ ንጹሃት ከምዝኾኑ እናሓሰቡ፡ ብዘይፍለጡ ቐተልቲ ዝመልአ እዩ።

እቶም ቤት ማእሰርቲ ብቐተልቲ ዝተመልኡ እዮም፡ እቲ ዝኸፍአ ዓይነት ገበነኛታት ግና ንጹህ ምዃኑ ይዛረብን ብናጻ ይዘውርን።

ዝኾነ ይኹን ዓይነት ቅትለት ምኽንያት ክህልዎ ኣይክእልን። ንኻልእ ብምቕታል፡ ኣብ ህይወትካ ዝኾነ ጸገም ኣይትፈትሕን።

ውግኣት ዋላ ሓደ ጸገም ኣይፈትሑን። ንዘይተኸላኸሉ ከተማታት ብምብምባይን ሚልዮናት ሰባት ብምቕታልን ዋላ ሓንቲ ኣይትፈትሕን።

ውግእ፡ ኣዝዩ ጨካንን ዘስሕትን እዩ። ሚልዮናት ድቃስ ዝወሰዶም፡ ዘይተገንዘቡን ዓያሱትን ዝኾኑ ሰብኣውያን ማሽናት፡ ንኻልኦት ሚልዮናት ዘይተገንዘቡ ሰብኣውያን ማሽናት ንምጥፋእ ናብ ውግእ ይውርውሩ።

ብዙሕ ግዜ፡ ኣብ ጠፈር ዓለማዊ ሓደጋ፡ ወይ ኣብ ሰማይ ዘሎ ኣዝዩ ሕማቕ ኩነታት ከዋኽብቲ፡ ሚልዮናት ሰባት ናብ ውግእ ንኽውርወሩ የኽእል።

እቶም ሰብኣውያን ማሽናት ዋላ ሓንቲ ኣይተገንዘቡን፡ ገለ ዓይነት ኮስሚክ ማዕበላት ብሕቡእ ምስ ጐድኡዎም፡ ብኣጥፋኢ መልክዑ ይንቀሳቐሱ።

ሰባት እንተዝነቕሑ፡ ካብ ኣብያተ ትምህርቲ ጀሚሮም ተመሃሮ ብጥበብ እንተዝምሃሩ፡ ናብቲ ናይ ጽልእን ውግእን ምስትውዓል እንተዝወስዱዎም፡ ካልእ መልሲ ምሃለወ። ዋላ ሓደ ናብ ውግእ ኣይምተወርወየን እቶም ኣስጋእቲ ማዕበላት ናይ ጠፈር ከኣ ብዝተፈላለየ መንገዲ ምተጠቐሙሉም።

ውግእ ናይ ሰብ በሊዕነት፡ ናይ በዓቲ ህይወት፡ ናይቲ ዝኸፍአ ዓይነት ኣራዊትነት፡ ናይ ቀስቲ፡ ናይ ፍላጻ፡ ናይ ኲናት፡ ናይ ደም መስተንክር ይሸትት፡ ምዕባለ ኲሉ ግዜ ኣይሳማማዕን እዩ።

ኣብ ውግእ ዘለዉ ኲሎም ሰባት ፈራሓት እዮም፡ እቶም ብማዳልያታት ዝተሸለሙ ጀጋኑ ግና እቶም ዝፈትሑን ዝፈርሁን እዮም።

እቲ ርእሱ ዝቐትል እውን ኣዝዩ ትብዓተኛ እዩ ዝመስል፡ ግናኸ ንህይወት ስለ ዝፈትሓ ፈራሕ እዩ።

እቲ ጀግና ኣብ ውሽጡ ርእሱ ዝቐትል እዩ፡ ኣብቲ ግዜ ናይቲ ዝኸፍአ ፍርሒ ከኣ እቲ ጅግንነት ናይቲ ርእሱ ዝቐትል ፈጺሙዎ።

እቲ ጅግንነት ናይቲ ርእሱ ዝቐትል ምስ ትብዓት ናይቲ ጀግና ይሳሓሓት።

እንተዳኣ ጽቡቕ ጌርና ንባህርይ ናይ ወታደር ኣብ ግዜ ውግእ፡ ኣካይዳኡ፡ መልክዑ፡ ቃላቱ፡ ስጉምቱ ኣብቲ ኲናት እንተ ተዓዚብናዮ፡ ነቲ ኲሉ ፍርሒ ኸነረጋግጾ ንኽእል።

መምህራን ኣብያተ ትምህርቲ፡ ኮሌጃት፡ ዩኒቨርስቲታት፡ ነቶም ተመሃሮም ብዛዕባ ውግእ ሓቂ ኽምህርዎም ኣለዎም። ነቶም ተመሃሮም ናብቲ ሓቂ ብንቃሕታ ኸም ዝርድኡዎ ኽገብሩ ኣለዎም።

ህዝቢ እንተዳኣ ብዛዕባዚ ዘስሕት ሓቂ ውግእ ምልእቲ ፍልጠት እንተዝህልዎም፡ መምህራን ከኣ ነቶም ተምሃሮም ብጥበብ እንተዝምህርዎም፡ ዋላ ሓደ ዜጋ ናብ መሕረዲ ኣይምተወሰደን።

መሰረታዊ ትምህርቲ ኣብ ኲሎም ኣብያተ ትምህርቲ፡ ኮሌጃትን ዩኒቨርስቲታትን ሕጂ ክወሃብ ኣለዎ፡ ምኽንያቱ ካብ ኣብያተ ትምህርቲ እዩ ንሰላም ክንሰርሕ ዝግባኣና።

እቶም ሓደስቲ ወለዶታት ብዛዕባ ጭካነን ውግእን ምልእቲ ፍልጠት ምእንቲ ክህልዎም ኣዝዩ ኣገዳሲ እዩ።

ኣብ ኣብያተ ትምህርቲ፡ ኮሌጃትን ዩኒቨርስቲታትን፡ ጽልእን ውግእን ኣብ ኲሉ መዳያቱ ኣጸቢቕካ ክርድኦም ኣለዎ።

እቶም ሓደስቲ ወለዶታት፡ እቶም ኣረገውቲ ብነዊሕ ዝጸንሐን ዝደናጐየን ሓሳቦም፡ ንመንእሰያት ከም ሓረስቶት ኣብ መሕረዲ ከምዘቕርብዎም ክርድኡ ኣለዎም።

መንእሰያት በቲ ናይ ውግእ ፕሮፖጋንዳ ወይ ብምኽንያት ናይቶም ኣረገውቲ ክእመኑ የብሎምን፡ ምኽንያቱ ሓደ ምኽንያት ንኻልእ ምኽንያት ይቃወሞ፡ ሓደ ርእይቶ ከኣ ንኻልእ ይቃወሞ፡ ዋላ እቲ ምኽንያትን ርእይቶን ግና ሓቂ ብዛዕባ ውግእ ኣይኮነን።

ኣረገውቲ ንውግእ ንምጽዳቕን ንመንእሰያት ናብ መሕረዲ ንምውሳድን ኣሽሓት ምኽንያታት ኣለዎም።

እቲ ኣገዳሲ ብዛዕባ ውግእ ምኽንያት ኣይኮነን፡ ሓቂ ናይቲ ውግእ ምፍላጥ እዩ።

ንሕና ነቲ ምኽንያት ኣይንቃወምን፡ እቲ ዝደለናዮ መጀመርታ ብዛዕባ ውግእ ሓቂ ክንፈልጥ ኣለና፡ ድሕሪኡ ኸኣ ኽንዛረብን ክንትንትንን ንኽእል።

ነቲ ሓቂ ናይ ዘይምቕታል ንምፍላጥ ኣዝዩ ድሙቕ ሓሳብ እንተዘየህልዩና ኣይከኣልን እዩ።

እቲ ኣዝዩ ድሙቕ ሓሳብ ጥራይ እዩ ነቲ ሓቂ ብዛዕባ ውግእ ከፍልጠና ዝኽእል።

መምህራን ንተመሃሮም ኣእምሮኣዊ ሓበሬታ ጥራይ ክህብዎም የብሎምን። መምህራን ነቶም ተመሃሮ ኣእምሮኣቶም ከመይ ገይሮም ከምዘካይዱዎን ነቲ ሓቂ ከመይ ገይሮም ከምዝፍልጥዎን ክምህርዎም ኣለዎም።

እዚ ዝበኸየን ዝተበላሸወን ወለዶ ምቕታል ጥራይ እዩ ዝሓስብ። ምቕታልን ተደጋጋሚ ምቕታልን ናይ ኲሎም ዝተበላሸዉ ወለዶታት ሰብ እዩ።

ብቴሌቪዥንን ፊልምታትን፡ ኣፈጻምቲ ገበን ነቲ ገበነኛ ሓሳቦም የፍርዩ።

ህጻናትን ደቂ ኣንስትዮን ናይዚ ሓድሽ ወለዶ ብቴሌቪዥን፡ ብተረተ ዛንታታት፡ ብፊልምታት፡ ብመጽሔታት ወዘተ… ጽቡቕ መጠን መርዚ ናይ ቅትለትን ተዅስትን ዘስሕት ገበናትን መዓልታዊ ይቕበሉ።

ሕጂ ቴሌቪዥን ክትከፍት ከለኻ፡ ብቃል ጽልኢ፡ ተዅሲ፡ ነውሪ ከይትረክብ ኣይከኣልን።

መንግስታት ምድሪ ኣብ ልዕሊ ምፍርራይ ገበን ዋላ ሓንቲ ኣይገበሩን።

ኣእምሮታት ናይ ህጻናትን መንእሰያትን ብኣፈጻምቲ ገበን ናብ መንገዲ ገበን ይምራሑ ኣለዉ።

እቲ ሓሳብ ናይ ምቕታል ኣዝዩ ተዘርጊሑ ኣሎ፡ ብፊልምታት፡ ዛንታታት ወዘተ… ብዝብል ኣዝዩ ተፈታዊ ኾይኑ ኣሎ።

እቶም ተቓወምቲ ናይዚ ሓድሽ ማዕበል ንገበን ተማሂሮም ንምቕታል ጥራይ ይቐትሉ፡ ንኻልኦት ክሞቱ ምርኣይ የሐጕሶም። ከምኡ ድማ ኣብ ቴሌቪዥን ናይቲ ገዛ፡ ኣብ ፊልምታት፡ ኣብ ዛንታታት፡ ኣብ መጽሔታት ተማሂሮም።

ኣብ ዝኾነ ቦታ ገበን ይነግስ፡ መንግስታት ግና ነቲ ስምዒት ናይ ምቕታል ካብቲ መሰረቱ ንምእራም ዋላ ሓንቲ ኣይገብሩን።

ንመምህራን ናይ ኣብያተ ትምህርቲ፡ ኮሌጃትን ዩኒቨርስቲታትን ነቲ ድምጺ ናብ ሰማይ ንኸድይቡዎን ነዚ ኣእምሮኣዊ ለበዳ ንምእራም ሰማይን ምድርን ንኸናውጹን ተራኦም እዩ።

እቶም መምህራን ናይ ኣብያተ ትምህርቲ፡ ኮሌጃትን ዩኒቨርስቲታት፡ ናይ መጠንቀቒ ደወል ንኸምስዑዎን ንኲሎም መንግስታት ምድሪ ፊልምታት፡ ቴሌቪዥን ወዘተ ንኽዓጽዉዎን ምሕታቶም ኣዝዩ ኣገዳሲ እዩ።

ገበን ኣዝዩ ይበራኸ ኣሎ፡ ምኽንያቱ ኲሎም እቶም ትርኢታት ናይ ደም እዩ፡ ከምኡ እናኸድና እንተኾይና ኸኣ ሓደ መዓልቲ ዋላ ሓደ ብናጻ ኣብ ጎደናታት ብዘይ ፍርሒ ምቕታል ክዘውር ኣይክእልን።

ሬድዮ፡ ፊልም፡ ቴሌቪዥን፡ መጽሔታት ናይ ደም፡ ንገበን ናይ ምቕታል ኣዝዮም ኣስፍሕዎ፡ ኣብ ድኹማትን ዝተበላሸዉን ኣእምሮታት ፈተውቲ ገይሮምዎ፡ ሕጂ ዋላ ሓደ ንኻልእ ሰብ ክቐትል ኣይግደስን።

በቲ ናይ ምፍርራይ ገበን ናይ ምቕታል፡ ድኹማት ኣእምሮታት ምስ ገበን ኣዝዮም ተላሚዶሞ፡ ሕጂ ኸኣ በቲ ኣብ ፊልም ወይ ኣብ ቴሌቪዥን ዝረኣይዎ ንምምሳል ይቐትሉ።

እቶም መምህራን፡ ነቲ ህዝቢ ዝምህሩ ብምዃኖም፡ ነቶም ሓደስቲ ወለዶታት ምእንቲ ንምድሓን እቶም መንግስታት ናይ ምድሪ ነቶም ትርኢታት ናይ ደም ንኸግዱ ኸምኡ እውን ኲሎም ዓይነት ፊልምታት ብዛዕባ ቅትለትን ሌባታትን ወዘተ ንኸስርዙ ኽቃለሱ ግዴታ ኣለዎም።

እቲ ቓልሲ ናይ መምህራን ናብቲ ንብዕራቕን ቦክስን ከኣ ክዝርጋሕ ኣለዎ።

እቲ ዓይነት ናይ በዓል ንብዕራቕ እቲ ዝፈርህን ገበነኛን ዓይነት እዩ። እቲ በዓል ንብዕራቕ ንሱ ኲሉ ረብሓታት ክህልዎ ይደሊ ንህዝቢ ንምዘናጋዕ ከኣ ይቐትል።

እቲ ዓይነት ናይ ተፋራሳይ ቦክስ ከኣ ዓይነት ናይቲ ናይ ቅትለት ኣራዊት፡ ኣብቲ ዘሳቒ መልክዑ ንህዝቢ ንምዘናጋዕ ይጐድን ይቐትል።

እዚ ዓይነት ትርኢት ናይ ደም 100 ሚእታዊ ኣረመኔያዊ እዩ፡ ነቶም ኣእምሮታት ናብ መንገዲ ገበን ይምራሑዎም። እንተዳኣ ብሓቂ ንሰላም ዓለም ክንቃለስ ደሊና፡ ነቶም ትርኢታት ናይ ደም ከነጥፍኦም ጻዕሪ ኽንገብር ኣለና።

ኣብ ውሽጢ ኣእምሮታት ደቂ ሰባት እቲ ኣጥፋኢ ረቛሒ ክሳብ ዘሎ ኲናት ኣይተርፍን እዩ።

ኣብ ውሽጢ ኣእምሮታት ደቂ ሰባት፡ እቶም ውግእ ዘፍርዩ ረቛሒታት ኣለዉ፡ እቶም ረቛሒታት እቲ ጽልኢ እዩ፡ ብኲሉ መዳያቱ ዓመጽ፡ ስስዐ፡ ቁጥዓ፡ ፍርሒ፡ ናይ ገበን ስምዒታት፡ ናይ ውግእ ሓሳባት ብቴሌቪዥን፡ ሬድዮ፡ ፊልምታት ወዘተ ዝፍረዩ።

እቲ ፕሮፖጋንዳ ንሰላም፡ እቲ ሽልማት ኖቤል ናይ ሰላም ዘይግቡእ ይኸውን፡ ኣብ ውሽጢ ሰብ እቶም ውግእ ዘፍርዩ ስነ-ኣእምሮኣዊ ረቛሒ ክሳብ ዘለዉ።

ኣብዚ ሕጂ ግዜ ብዙሓት ቐተልቲ ሽልማት ኖቤል ናይ ሰላም ኣለዎም።